ABD doları nasıl küresel ekonominin vazgeçilmezi oldu?
20 TEMMUZ 2022 , ÇARŞAMBA 14:22
Dünyanın en güçlü ve en güvenilir para birimi, bir Amerikan doları. Ancak bir Kuveyt dinarı Amerikan dolarından tam 3 kat daha değerli. Aynı zamanda Amerikan ekonomisini geçmek üzere olan Çin'in para birimi yuan, Amerikan dolarından 6 kat daha değersiz. Bu yüzden bir ülkenin parasının değeri, ekonomisinin iyi ya da kötü olduğunu söylemek için tek başına yeterli değil. Peki Amerikan doları neden tüm dünyanın kullanmak zorunda olduğu bir para birimi?
Bu sorunun cevabını bilmeden bugün yaşananları anlamak mümkün değil. Çünkü 50 yıldır ilk kez, tüm dünya Amerikan dolarının hakimiyetini tartışmaya başladı. Herkes bunu, Ukrayna'yı işgal ettiği için Rusya'ya uygulanan yaptırımların bir sonucu olarak yorumlasa da, hikaye aslında daha eskiye dayanıyor. Çünkü IMF'ye göre, devletlerin dolara olan talebi son 25 yıldır azalıyor ve bugün, en düşük seviyede. 1999'da doların yabancı döviz olarak dünyadaki payı %71'ken, bugün %59'a kadar düşmüş durumda. Bu şu anlama geliyor, devletler her geçen gün, dolara daha az güveniyor.
Dahası Amerika dünyanın hem en borçlu devleti, hem de en büyük ticaret açığına sahip. Yani Amerika yıllardır kazandığından daha çok harcıyor, açık verdikçe borçlanıyor ve borçlandıkça daha çok para basıyor. Tüm dünya Amerikan dolarını kullanmayı tercih ettiği sürece bir sorun yoktu. Amerika 40 yıl sonra ilk kez enflasyonla karşılaştı ve devletler dolara alternatif aramaya başladılar. Peki, ne oldu da bütün dünya Amerikan dolarını kullanmaya başladı ve ne oldu da, bütün dünya Amerikan dolarına bir alternatif arıyor?