Yeni Büyük Oyun Teorisi Nedir?

'Yeni Büyük Oyun' Teorisi, günümüzde ABD, Rusya, İngiltere, Çin, İran, Hindistan ve Pakistan arasında eski Sovyet ülkelerinin petrol ve doğalgaz kaynaklarından yararlanmak ve/veya onları elegeçirmek, boruhatlarının denetimini ve güvenliğini sağlamak için sergilenen çekişmeye verilen bir isim olarak yer alıyor.

Bu isim, tarihçiler tarafından 19. yüzyılda İngiliz ve Rus imparatorlukları arasında Orta Asya devletleri arasında toprak ve nüfuz için yaşanan siyasi ve diplomatik rekabeti tanımlamak için kullanılan terim olan orijinal Büyük Oyun'a bir göndermedir.

'Büyük Oyun' terimi, Sovyetlerin Afganistan'ı işgal etmesinden sonra daha yaygın bir şekilde kullanılmaya başlandı.

Bir terim olarak 'Büyük Oyun' bir klişe-metafor olarak tanımlanmıştır ve şu anda dünyanın en kuzeyinde ve Antarktika'da da 'Büyük Oyun' konuları üzerine yazan yazarlar bulunuyor.

2004 yılında gazeteci Lutz Kleveman, bu ifadeyi bölgedeki maden zenginliklerinin araştırılmasıyla ilişkilendiren bir kitap yazdı.

Amerika'nın bölgeye doğrudan askeri müdahalesi, Batı hükümetinin maden zenginliğine yönelik dolaylı çıkarlarından ziyade 'Teröre Karşı Savaş'la mücadelenin bir parçası olarak tanımlandı.

Petrol ve gaza olan ilgi, Çin'in doğu kıyısına enerji ileten boru hatlarını da içeriyor. Yeni Büyük Oyun'a ilişkin görüşlerden biri, jeopolitik rekabetle karşılaştırıldığında jeoekonomik rekabete geçiştir.

Konuyla ilgili tüm soruların cevabı, GZT Özel İçerik Editörü Sinan Bakioğlu'nun moderasyonunu yürüttüğü programımızda İstanbul Kültür Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Prof. Dr. Çağla Gül Yesevi'nin katkılarıyla şekilleniyor.