Güney Azerbaycan meselesi: İran'da milyonlarca Türk nasıl yaşıyor?

Pan-Türkizmin tarihsel dinamikleriyle şekillenmiştir. Güney Azerbaycan, İran'ın kuzeybatısında yer almakta ve büyük bir Azerbaycan Türk'ü nüfusuna ev sahipliği yapıyor. Tarih boyunca, bu bölgedeki Azerbaycan Türkleri, İran'ın siyasi ve sosyal yapısı içinde önemli bir yer tuttular. Ancak, 20. yüzyılın başlarından itibaren, özellikle Pehlevi hanedanlığı döneminde, Fars milliyetçiliği ve Pan-İranizm'in yükselişi ile birlikte Türklere yönelik baskılar arttı, bu da İran'daki Pan-Türkist akımların alevlenmesine sebep oldu.

Güney Azerbaycan'da yaşayan Azerbaycan Türkleri, tarihsel ve kültürel bağlarını koruyarak, İran'daki siyasal ve toplumsal yapıya entegre olmuşlardır. Ancak, bu entegrasyon süreci her zaman sorunsuz olduğunu düşünüyorsanız yanılıyorsunuz. Özellikle dil ve kültür üzerindeki baskılar, bu topluluk içinde tepkilere yol açtı. İran hükümetinin asimilasyon politikaları, Türkçe konuşan nüfus arasında Farsçaya ve Fars milliyetçiliğine karşı bir reaksiyon doğurdu. Bu da Pan-Türkizmin bu bölgede zemin kazanmasına katkıda bulundu. Özellikle 2006 yılında yaşanan karikatür krizi gibi olaylar, bu tepkileri daha da alevlendirdi.

Sonuç olarak, Güney Azerbaycan'daki Türklerin durumu, İran'ın çok etnikli yapısının ve bu yapının içindeki karmaşık ilişkilerin bir yansıması. Pan-Türkizm, bu bölgedeki Türkler arasında bir kimlik ve direnç unsuru olarak varlığını sürdürüyor. Ancak, İran'daki Azerbaycan Türkleri'nin geleceği, İran'daki siyasal ve toplumsal değişimlere bağlı olarak şekillenecek. İran İslam Cumhuriyeti'nin gelecekteki politikaları, bu hareketin ya güçlenmesine ya da zayıflamasına neden olabilir. Dolayısıyla, Güney Azerbaycan meselesi, sadece İran'ın değil, tüm bölgenin istikrarı açısından da önemli bir konu olmaya devam edecek gibi gözüküyor.