Arnavutluk’un Bektaşi devletine dair bilinmeyen 5 detay

Dünyada yeni bir devlet en son 13 yıl önce, Sudan'ın güneyinde kurulmuştu. Adını Güney Sudan'dan alan bu devlet bağımsızlığını kazanarak ülke haline gelmişti. Şimdiyse çok uzaklarda değil, hemen yakınımızdaki Avrupa'nın doğusunda yeni bir devlet kurulmasının temelleri atılıyor. Bektaşi devletinden bahsediyorum. Böyle bir devletin kurulacağına dair haberler, 21 Eylül 2024'te bir Amerikan gazetesi tarafından kamuoyuna servis edildi. New York Times, 'Arnavutluk, Başkentinin İçinde Yeni Bir Müslüman Devleti Planlıyor' başlığıyla vermişti haberini. Arnavutluk Başbakanı Edi Rama ve ülkedeki Bektaşi liderlerden Baba Mondi, nam-ı diğer Edmond Brahimaj gazeteye konuştu. Kurulması planlanan Bektaşi devleti hakkında açık kaynaklarda yer alan bilgilere bir göz atalım. Devletin, Arnavutluk'un başkenti Tiran'da 27 dönümlük, 109 metrekarelik bir toprak arazisi üzerine inşa edilmesi planlanıyor. Toprakları, belki de şimdilik Tiran'ın doğusunda düşük kiralı bir yerleşim bölgesiyle sınırlı olacak. Halihazırda bir Bektaşi Tarikatı Dünya Genel Merkezi kompleksi var Tiran'da. Yeni devlet bu kompleks üzerinden genişletilecek. Yeni binalar inşa edilecek. Merkez, bu öneriyle küresel dini uyum ve barışın teşvikinde yeni bir dönemin başlayacağını umuyor. Türkiye'deki ve Arnavutluk'taki tepkiler göz önüne alındığında Bektaşi Devleti'nin kuruluş aşamasında bazı zorluklarla karşı karşıya kalacağı belli. Arnavutluk anayasası ülkenin bölünemez olduğunu yazıyor. Ülke içinde istişare yapılmadan devletin kurulacağının ilan edilmesi tartışmaları beraberinde getirdi bile. Böylesi tartışmalara yol açan bir projenin hayata geçirilmesi yakın gelecekte beklenmiyor. Ancak Arnavutluk'un dünyada bir dinlerarası diyalog merkezi haline getirilmeye çalışıldığı gayet açık. Bu süreci desteklemek isteyen zümrelerin Bektaşi devletinin kurulması konusunda uluslararası alanda lobi faaliyetlerine öncü olması beklenebilir.