Areda Survey'den yeni araştırma: Türkiye’de temsilci bulundurulmalı mı?

Araştırma içerisinde yer alan ‘Sosyal medyada hukuka aykırı içeriğin kaldırılması veya içeriğe erişimin engellenmesi için sosyal ağlara Türkiye’de temsilci bulundurma zorunluluğu getirilmesini doğru buluyor musunuz’ sorusuna katılımcıların yüzde 69,4 ‘ü evet yanıtını verdi. Areda Survey’in Temmuz 2020’de yaptığı sosyal medya algı araştırmasında katılımcılara aynı soru yine yöneltilmiş, bu kez katılımcılar ilgili soruya yüzde 59,0 ile evet, yanıtı vermişti.

Eylül 2021 araştırmasının dikkat çekici sonuçlarından biri de katılanların yüzde 82,6’sının evet yanıtını verdiği, ‘Yalan, iftira, hakaret, özel hayatın dokunulmazlığı, kişisel verilerin korunmasına yönelik bir sosyal medya düzenlemesini doğru buluyor musunuz’ sorusu oldu.

Araştırma şirketi Areda Survey’in 10-13 Eylül tarihleri arasında gerçekleştirdiği ‘Sosyal Medya Algı Araştırması’na 1280 kişi katıldı. Sözkonusu araştırma, kantitatif araştırma yöntemlerinden CAWI (Bilgisayar Destekli Web Anketi) ile yapıldı.

Araştırmada ‘sosyal medyada ifade özgürlüğü’ ile ilgili sonuçlar da yer aldı. “Sosyal medya düzenlemesinin internet ortamındaki ifade özgürlüğüne yönelik bir tehdit olduğunu düşünüyor musunuz” sorusuna, vatandaşların yüzde 53.4’ü hayır derken, yüzde 41.2’si ise evet dedi. İfade özgürlüğüne “kısmen” bir tehdit olduğunu düşünenlerin oranı ise yüzde 5.3. İlgili soruya, 25-34 yaş grubu katılımcılar yüzde 80.5 ile en çok hayır cevabı verirken, 55 yaş ve üzeri katılımcılar ise yüzde 55.9 ile en çok evet diyen kesim oldu. Eğitim durumunu lisans olarak açıklayanların yüzde 67.4’ü düzenleme özgürlüğe tehdit oluşturmaz derken, eğitim durumunu ilkokul olarak belirleyenlerin yüzde 49.7’si en çok evet yanıtı veren kesimi oluşturdu.

Araştırmaya göre katılımcıların yüzde 57.6’sı sosyal ağlarda Türkiye'ye yönelik siyasi, askeri ve istihbarı alanda operasyon çekildiğine inanıyor. Özellikle sahte hesaplarla yürütülen algı faaliyetlerinden rahatsız olan katılımcıların yüzde 87’si ise sahte hesap açılmasının engellenmesini istiyor.

Vatandaş sosyal medya üzerinden yönetilen algı operasyonuna karşı

Hayatımızın her alanını kuşatan sosyal mecralar, toplum mühendisliğinin yürütüldüğü operasyon alanlarına dönüştü. Toplumun her kesimden çeşitli gruplar, yaymak istediği fikri ilk önce sosyal medya arenasında gündeme getiriyor. Sosyal medyada karşılık bulduğunda ise, bu algının gerçekliği ikinci plana itiliyor. İtibar suikastleri, linç kültürü ve yalan haberlerin adeta birbiriyle yarıştığı sosyal mecralara yönelik denetim mekanizması üzerinde ise çalışmalar sürüyor. Araştırma şirketi Areda Survey’in 1280 kişinin katılımıyla gerçekleştirdiği sosyal medya algı araştırması, vatandaşların online platformlara yönelik fikriyatına da ışık tuttu. Araştırmaya göre, vatandaşların yüzde 53.4’ü sosyal medya düzenlemesinin internet ortamındaki ifade özgürlüğüne yönelik bir tehdit olduğunu düşünmüyor. Katılımcıların yüzde 57.6’sı sosyal ağlarda Türkiye'ye yönelik siyasi, askeri ve istihbarı operasyonların yapıldığını düşünüyor. Özellikle sahte hesaplar üzerinden yürütülen çeşitli algı operasyonlarından rahatsız olan katılımcıların yüzde 87’si sahte hesap açılmasının engellenmesini istiyor. İnternet kuşağı olarak nitelendirilen 18-24 yaş grubunun tamamı ise trol hesaplardan rahatsızlık duyuyor.

Operasyon çekiyorlar

“Sosyal ağlarda Türkiye'ye yönelik siyasi, askeri ve istihbarı operasyonların yapıldığını düşünüyor musunuz” şeklinde yöneltilen soruya katılımcıların yüzde 57.6’sı evet derken, yüzde 29.5’i ise hayır dedi. Areda Araştırmanın Temmuz 2020’de yaptığı sosyal medya algı araştırmasında katılımcılara aynı soru yine yöneltilmiş, bu kez katılımcılar ilgili soruya yüzde 45.5 ile evet, yüzde 35.4’ü hayır yanıtı vermişti.

Eylül 2021 araştırmasına katılanların yaş gruplarına göre dağılımı incelendiğinde ise en yüksek evet cevabını yüzde 79.1 oranıyla 25-34 yaş grubu verdi. İlgili soruya evet diyen katılımcıların yüzde 64’ü eğitim durumunu lisansüstü olarak tanımlarken, lisans mezunu katılımcıların yüzde 72.6’sı da sosyal medya üzerinden operasyon çekildiğini düşünüyor.

Sahte hesaplar engellensin

Araştırmada yer alan, “Sosyal ağlarda sahte hesaplar açılmasını engelleyen bir düzenleme hayata geçirilmeli mi” şeklindeki soruya, katılımcıların yüzde 87’si evet derken, yüzde 12.6’sı ise hayır dedi. Temmuz 2020’de yapılan sosyal medya algı araştırmasında katılımcılara aynı soru yöneltilmiş, bu kez ilgili soruya yüzde 91.1 oranında evet, yüzde 8.9 oranında hayır yanıtı verilmişti. Eylül 2021 araştırmasının ilgili sorusuna en yüksek evet cevabını yüzde 93 ile 55 yaş ve üzeri vatandaşlar verdi. Eğitim durumunu ilkokul olarak belirten katılımcıların yüzde 90.6’sı sahte hesapları engelleyen bir düzenleme istiyor.

Trol hesaplardan rahatsızlık duyuluyor

Araştırmadaki, “Trol hesaplardan rahatsızlık duyuyor musunuz” sorusuna katılımcıların yüzde 95.3’ü evet derken, yüzde 3.4’ü hayır dedi. İlgili soruya, internet kuşağı olarak nitelendirilen 18-24 yaş grubu katılımcıların yüzde 100’ü evet derken, eğitim durumunu lisansüstü olarak belirtenlerin yüzde 97.7’si de trol hesaplardan rahatsızlık duyduğunu belirtiyor.

Siyasetin dümeni çevriliyor

“Sosyal medyada siyasi konularda algı operasyonlarının yapıldığını düşünüyor musunuz” şeklindeki soruya katılımcıların yüzde 87.6’sı evet derken, yüzde 5.7’si ise hayır cevabı verdi. İlgili soruya kısmen yanıtı verenler yüzde 4.2,fikrim yok diyenler ise yüzde 2.5 oldu. Araştırmaya katılan 18-24 yaş grubu katılımcıların yüzde 93’ü sosyal medyanın siyasi algıya yön verdiğine işaret ederken, bu soruya eğitim durumu lisansüstü katılımcıların yüzde 88.3’ü evet cevabı verdi”

Sosyal denetim olsun

Araştırmanın en dikkat çekici sorusu “Sosyal medyada denetimi organize edecek bir sosyal medya başkanlığı kurulmalı mı” oldu. İlgili soruya yüzde 61.8 oranıyla evet cevabı verilirken, hayır diyenlerin oranı ise yüzde 28.5, fikrim yok diyenler ise yüzde 9.7 olarak şekillendi. Sosyal medyada denetimi sağlaması istenen yapılanmaya en yüksek evet cevabını yüzde 79.3 ile 25-34 yaş grubu verirken, bu yaş grubunu yüzde 58.2 ile 35-44 yaş grubu vatandaşlar takip etti. İlgili soruya, evet cevabı veren katılımcıların yüzde 75’i eğitim durumunu lisans, yüzde 63.7’si ise lisansüstüolarak açıkladı.

Yalan haberler ayırt edilebiliyor

Araştırma, sosyal medya kullanıcılarının yalan haber algısını da masaya yatırdı. “Sosyal medyadaki yalan haberleri ayırt edebildiğini düşünüyor musun” şeklinde yer alan soruya vatandaşların yüzde 68.2’si evet derken, yüzde 16.5’i ise hayır dedi. İlgili soruya kısmen cevabı verenlerin oranı yüzde 15.4. Sosyal medyada yalan haberleri yakaladığını öne sürenlerin yaş grubuna göre dağılımı ise şöyle: “18-24 yaş grubu yüzde 100, 25-34 yaş grubu yüzde 62.9, 35-44 yaş grubu yüzde 70.4, 45-54 yaş grubu yüzde 56.6, 55 yaş ve üzeri katılımcıların oranı yüzde 58.5”

• Araştırmaya katılanların yüzde 50.2’si erkeklerde oluşurken, kadın katılımcıların oranı yüzde 49.8 oldu. Veriler göre 18-24 yaş grubu katılımcıların oranı yüzde 15.3 oldu. 25-34 yaş grubu vatandaşların araştırmaya katılım oranı yüzde 23.2 olurken, bu oran 35-44 yaş aralığında yüzde 24, 45-54 yaş grubu yüzde 16.7, 55 yaş ve üzeri yüzde 20.8 olarak şekillendi. Katılımcıların eğitim durumuyla ilgili yapılan analizde ise, yüzde 3.1 lisansüstü, yüzde 18.7 lisans, yüzde 26 ile lise, yüzde 52.2 ile ilkokul mezunu vatandaşların araştırmaya katılım sağladığı gözlendi.