34 yıllık değişimle gelen tehlike: 'FaceApp’in veri tabanı ne kadar güvenli?'
Mobil dünyada belli periyotlarla popülerleşen uygulamalara son örnek konumunda yer alan ‘FaceApp’, insanların ‘yaşlanmış hallerine’ duydukları merakı kullanarak geniş kitlelere ulaşmayı başardı.
Ünlü isimlerin de akıma katılmasıyla birlikte güçlü bir ağ oluşturan uygulama, milyonlarca kullanıcıya şimdiden ulaştı.
FaceApp’in birçok farklı uygulamada da rastlanılan ‘büyük veri problemlerine’ teşne olup olmadığı konusundaki tereddütler de popülarite artışıyla birlikte büyük ölçüde hızlandı.
FaceApp’e yüklenen fotoğrafların cihazlarımızdan erişebildiği bilgiler ve bu bilgilerin ne kadarının kullanılabilir olduğu sorusu uygulamaya duyulan güvene dair şüpheler oluşturdu.
Fotoğraflara filtre uygulama alışkanlığını kazanmamızı sağlayan Snapchat ve Instagram, insanların ‘nofilter’ etiketiyle fotoğraf paylaşmasına da vesile olmuştu. Yani, ‘filtresiz, müdahalesiz’ fotoğraf paylaşmak ‘bir mucize’ gibi yorumlanıp paylaşımlara mutlaka ekleniyordu. Bu seviyede artan ve gelişen ‘filtreli fotoğraf alışkanlığı’ ve insanların bu alışkanlığa duyduğu sadakat uygulama geliştiricileri de tetikledi.
Birçoğu ücretli olan uygulamalar, kullanıcı fotoğraflarını bambaşka bir hale dönüştürüp yeni bir içerik ortaya çıkarmak konusunda oldukça başarılı. Zaman içerisinde onlarca farklı uygulama üzerinden gerçekleştirilen bu eylemin son kaynağı, oldukça hızlı bir yükselişle gelen ve bir anda tüm dünyanın gündemine oturan FaceApp oldu.
Birçok farklı filtrenin uygulanabilir olduğu uygulama, özellikle ‘yaşlandırma taktiği’ ile hemen hemen tüm sosyal medya platformlarındaki hesapların ‘ana gündem maddesi’ olmayı başardı. Kullanıcıların kendi fotoğrafını yahut herhangi bir ‘yüz fotoğrafını’ ekleyerek dahil olabildiği platform, yaşlı halden genç hale kadar birçok farklı değişimi saniyeler içerisinde cihazınıza armağan edebiliyor.
Android ve iOS için uygulama mağazalarındaki varlığını sürdüren uygulamanın ilk üç gün için ücretsiz hale gelmesi, sonrasında ise aylık 24 TL’lik bir ödeme talep etmesi, yeniliğe gösterilen ilgiyi kullanma çabasına en net örneği oluşturuyor. Bu noktada, çok sayıda kullanıcının deneme süresi bittikten sonra bile gerekli ödemeyi yaparak uygulamaya sahip olabileceğini düşünmek çok da mantıksız değil. Türkiye’de Cem Yılmaz’ın başını çektiği ünlülerin neredeyse tamamının dahil olduğu akım, standart bir popülariteden fazlasına erişmek üzere. Tüm bu ün, kullanım fazlalığı ve verimli sürece rağmen akıllara takılan en önemli soru ise çok net: ‘FaceApp, ne kadar güvenli?’
FaceApp ne kadar güvenli?
Sosyal medyanın hemen döneminde karşımıza çıkmayı başaran ‘saman alevi uygulamalara’ son örnek olarak nitelendirilen FaceApp, dünya genelinde onlarca farklı ünlü ismin sürekli olarak kullandığı bir platforma dönüşmüş durumda. Applyzerverilerinegöre kısa bir süreliğine de olsa ücretsiz biçimde akıllı telefonlara yüklenebilen FaceApp’in günlük 700 bin indirme sayısına ulaşması ‘saman alevi’ yorumunu biraz olsun devredışı bıraksa da uygulamanın şu anki popülaritesi oldukça açık biçimde ortada.
İlk etapta oldukça masum ve zararsız görünen uygulamayı ‘büyük verinin yeni oyunu’ olarak değerlendiren analizler de yavaş yavaş belirginleşmeye başladı. Dijitalleşen dünyanın en değerli kaynağı konumuna erişen ‘veri kavramının’ şirketleri, hatta ülkeleri sürekli olarak tetikte tuttuğunu biliyoruz. FaceApp’in giriş yapabildiği akıllı telefonların sayısı düşünüldüğünde, uygulamanın şirketler ve hatta ülkeler için ne kadar ‘sihirli bir silah’ olabileceği net olarak anlaşılabiliyor.
Son dönemde pek çok şirketin ciddi yatırımlar yaptığı yapay zeka teknolojisinin en çok ihtiyaç duyduğu veri ise ses ve yüz tanıma odaklı olanlar. Daha çok verinin daha çok reklam ve haliyle daha büyük kazanç anlamına geldiği günümüzde FaceApp gibi uygulamalar işin özünde kullanıcıların veriyi kendi elleri ile veri madencilerine vermesi anlamına geliyor. Rusya merkezli FaceApp yeni bir uygulama değil ancak son günlerde bu akımın bir anda popülerleşmesi ile adını bir kez daha duyurmuş durumda.
Hem iOS hem de Android için çalışan uygulama ilk olarak kullanıma girdiği Ocak 2017’de gizlilik ve kullanıcı bilgilerini nasıl kullandığı yönünde çok sayıda makaleye konu olmuştu. Dijital dünya hakkındaki çalışmaları ile bilinen Stilgherrian’a göre, FaceApp’in bir gizlilik politikası var. Ancak şirketin sunduğu bilgiler kullanıcı verilerinin ne şekilde kullanıldığı konusunda net bir açıklama sunamıyor.
Ünlü isimler para almış olabilir mi?
Türkiye ve Dünya genelinde onlarca farklı sosyal medya fenomeni ve ünlü isimler de FaceApp’i cihazlarına yükleyerek ‘yaşlı hallerini’ takipçileriyle paylaşmayı ihmal etmedi. Keaanu Reeves, Elijah Wood gibi Hollywood yıldızlarının dışında dünyaca ünlü futbol kulüplerinde forma giyen onlarca isim de kendilerini yaşlandırmaktan aldığı keyfi sosyal medya hesaplarına taşıdı. Türkiye’den Cem Yılmaz, Ahmet Kural, Burak Özçivit, Şahan Gökbakar, Merve Özbey gibi isimler de sosyal medya hesaplarını FaceApp’te oluşturulmuş fotoğraflarla doldurdu.
Ünlülerin, yaptıkları paylaşımları ‘açıklama noktasında’ #FaceApp etiketini kullanması ve uygulamaya yönelik sürekli artan ‘övgü dozu’ belli seviyelerde viral reklam ücretlerinin konuşulduğu algısını oluşturdu. Daha önce de çok yoğun biçimde kullanılan onlarca farklı uygulamayla karşılaşmış olsak da FaceApp’in bu denli dillendirilmesi ve özel bir kitle meydana getirmesi ünlülerin desteğiyle gerçekleştirildi denebilir. Ünlü isimlerin akıma katılması, uygulamanın gerçelliği ve geçerliliği konusunda da faydalı oldu demek mümkün. Bu noktada, ‘her hamlenin bir karşılığı vardır’ düşüncesi de FaceApp için aktif hale geliyor.