Kumar sadece kumar değildir; bir ruh sağlığı problemidir. Kumara tek boyuttan baktığımızda anlamamız güçtür. Çok boyutlu bir sorundur. Ailedir, bireydir, toplumdur, çevredir.

Kumar, kazanırken kaybetmektir; bazen parayı, bazen aileyi, bazen de yaşamı kaybetmektir. Gün geçtikçe teknolojinin gelişmesiyle birlikte kumarın kolay ulaşılabilir olması, insanların hayatında büyük bir yer kapladığı aşikârdır.

Bağımlılığın tanımına baktığımızda, kişinin herhangi bir davranış üzerinde kontrolü yitirmesi hâli olarak karşımıza çıkar. Kumar bağımlılığı da davranışsal bağımlılığın bir türüdür. Marc Potenza ve arkadaşlarının yaptığı çalışmada kumar, daha kıymetli bir şeyi elde etme arzusuyla kıymetli olan bir başka şeyi riske atma davranışı olarak tanımlanır. Kişilerin ruh sağlığına, ilişkilerine ve meslek hayatlarına karşı olumsuz etkisine rağmen sürdürülmesi ile karakterize bir davranışsal bağımlılıktır.

Kişiler kayıplar yaşadıkça yalnızlık ve sosyal ilişkilerde bozulmalar da beraberinde gelir. Tartışmalar, boşanmalar, iş kayıpları derken birçok sorun ortaya çıkar. Gün geçtikçe dünya nüfusunda “artış” gösteren intihar da bu sürecin bir başka sonucudur.

Wong ve arkadaşları bu bağlamda 1201 kumar problemi olan kişiyle çalışma yaptığında, kumar oynayan kişilerden 233’ünün yaşamına son verdiğini ve bunların 110’unun kumardan kaynaklı borçlardan dolayı intihar ettiklerini tespit etmişlerdir (Wong ve ark., 2010).

Bir başka çalışmada ise kumar oynayan kişilerin %48’inin kumar ile ilgili olarak intihar düşüncesi öyküsüne sahip olduğu, %12’sinin ise geçmişte intihar girişiminde bulunduğu sonucuna erişilmiştir (Ledgerwood ve Petry, 2004). Bu bilgilere baktığımızda görüldüğü üzere kumar bağımlılığı ve intihar arasında bir ilişki söz konusudur.

Kumar bağımlılığı bir aile problemi olarak karşımıza çıkabilmektedir. Aileler bu süreçten etkilendiği gibi etkileyebilmektedir de. Ailenin bağımlının iyileşme sürecinde katkısı büyük öneme sahiptir. Kumar bağımlılığı, intihar ve aile üçgenine baktığımızda, kumar problemi olan kişilerin ailelerinin özkıyım oranlarını inceleyen bir çalışmada görüldüğü üzere, ebeveynlerinin %28 oranında kumar problemi olduğu, %17 oranında intihar girişiminde bulunduğu ve %8’inin ise ebeveynlerinde de intihar girişimi olduğu ortaya konmuştur (Ciarrocchi ve Richardson, 1989). Aile bağlamında intihara yönelik bir başka çalışmada ise, katılımcıların %37’sinin ailesinde de kumar problemi ve intihar girişimi öyküsü olan kişilerin olduğu, %27’sinin de intihar girişiminde bulunduğu vurgulanmıştır (Black ve ark., 2015). Son olarak, kumar bağımlılığına yönelik yapılan bir başka araştırmada kumar oynamaya başlamanın intihar düşüncesi riskini artırdığı tespit edilmiştir (Ahuja ve ark., 2021).

Bu bilgiler yelpazesinde, intihar bağlamında kumar bağımlılığına eşlik eden ruh sağlığı problemleri, kumarın sonucu olarak ortaya çıkan finansal problemler ve maddi kayıplar göz önünde bulundurulduğunda duygu durum bozuklukları, kişilik bozuklukları, maddeyi kötüye kullanım, depresyon gibi süreçlerin intihar davranışını etkilediği ve kişileri yatkın hâle getirdiği görülmektedir.

• Çalışmalar, kumar bağımlılığına eşlik eden duygu durum bozukluklarının göz ardı edilmemesi gerektiği yönündedir. Bu bilgiler ışığında, kumar bağımlılığı ile intihar önemli ölçüde ilişkilidir.

Dolayısıyla, kumar bağımlılığı olan kişilerde artan intihar riskini tanımak, tanımlamak ve anlamak kadar bağımlılığa eşlik eden diğer ruh sağlığı problemlerinin komorbid süreçlerinin tespiti de kritik öneme sahip olduğu aşikârdır. Nitekim kumar bağımlılığı olan kişilerin destek sistemleri gözden geçirilmeli, intiharı ve kumar bağımlılığını anlamalı, tanımalı; önleme ve müdahale yöntemlerine yönelik somut adımlar atılmalı, tedavilerine yönelik yeni güzergâhlar, haritalar oluşturulmalıdır.

Zarın peşinden değil, zararın neresinden dönersen kârdır.

Kaynaklar

Ahuja, M., Werner, K. B., Cunningham-Williams, R. M., & Bucholz, K. K. (2021). Racial associations between gambling and suicidal behaviors among black and white adolescents and young adults. Current addiction reports, 8(2), 246-254.

Black, D. W., Coryell, W., Crowe, R., McCormick, B., Shaw, M., & Allen, J. (2015). Suicide ideations, suicide attempts, and completed suicide in persons with pathological gambling and their first‐degree relatives. Suicide and Life‐Threatening Behavior, 45(6), 700-709.

Ciarrocchi, J., & Richardson, R. (1989). Profile of compulsive gamblers in treatment: Update and comparisons. Journal of gambling behavior, 5(1), 53-65.

Ledgerwood, D. M., & Petry, N. M. (2004). Gambling and suicidality in treatment-seeking pathological gamblers. The Journal of nervous and mental disease, 192(10), 711-714.

Potenza, M. N., Fiellin, D. A., Heninger, G. R., Rounsaville, B. J., & Mazure, C. M. (2002). Gambling: an addictive behavior with health and primary care implications. Journal of general internal medicine, 17(9), 721-732.

Wong, P. W., Cheung, D. Y., Conner, K. R., Conwell, Y., & Yip, P. S. (2010). Gambling and completed suicide in Hong Kong: A review of coroner court files. The Primary Care Companion for CNS Disorders, 12(6), 27298.