Yoldaki Tuhaflık- Bosna
Bosna Savaşı’nın kayıpları, geride kalanlara ağır bir miras bıraktı: beklemek. Cesedi bulunamayan binlerce kişinin ailesi yıllardır ölülerini bekliyor.
Her Gün 329 Bomba
Saraybosna’da yürürken savaşın izlerini görmek mümkün. 1992’de yapılan referandum sonrası, Bosna’nın bağımsızlık kararını tanımayan Sırplar, Saraybosna’yı kuşatma altına alarak savaş başlattı.
1995 yılına kadar süren savaşta Bosna’ya her gün ortalama 329 bomba atıldı ve 312 bin kişi hayatını kaybetti. Bu savaşta, Bosna’nın kadınları ağır acıları tecrübe ederken, resmî kayıtlara göre kaybolan 30 bin kişiden hiçbir zaman haber alınamadı.
Bir Boşnak Geleneği: Ölü Beklemek
Bosna Savaşı’nın kayıpları, geride kalanlara ağır bir miras bıraktı: beklemek. Cesedi bulunamayan binlerce kişinin ailesi yıllardır ölülerini bekliyor.
Srebrenitsa Soykırımı’nın her yıl dönümünde bulunan yeni kemikler defnedilirken nice kadın, 24 yıl önce ölen yakınlarının bir parça kemiği başında gözyaşı döküyor. Adını “gümüş” manasına gelen Srebren kelimesinden alan Srebrenitsa’da bir zamanlar gümüş madeni arayan halk, bugün kaybettikleri yakınlarının naaşlarını arıyor.
Belgelenen İlk Soykırım: Srebrenitsa
Srebrenista acı bir ilkin adı. Bosna Savaşı devam ettiği sıralarda BM, Srebrenitsa’yı güvenli bölge ilan etti. Savaştan önce 24 bin olan kent nüfusu diğer bölgelerden gelen mülteci göçleriyle 45 bini buldu.
BM’nin Hollandalı Barış Gücü bu süreçte Müslümanların elindeki silahları “koruma” gerekçesiyle topladı. Daha sonra Srebrenitsa’yı işgal eden Sırplara teslim edilen bu Müslümanlardan 8372’si katledildi. Avrupa’da hukuki olarak belgelenmiş ilk soykırım olma özelliği taşıyan Srebrenitsa, 2. Dünya Savaşı’ndan sonra gerçekleşen en büyük toplu katliamdır.
Ortak Dilin Türkçe Olduğu Mülteci Kampı
Bosna Hersek’in sınır şehri Bihaç’tayız. İran, Afganistan, Somali, Sudan, Pakistan, Bangladeş, Nepal ve Hindistan gibi ülkelerden gelen beş bin göçmen Avrupa’ya geçmek için bu şehirde bekliyor. Her biri ayrı dile, ayrı hikâyeye sahip.
Fakat hemen hepsinin ortak bir noktası var: Türkiye’de kaçak yaşamış olmak. Bu yüzden Kürtçe, Farsça, Arapça, Hintçe, Urduca cümlelerin yükseldiği her çadır, bir ötekiyle iletişim kurmaya çalıştığında Türkçe konuşuyor. Dünya dilleri arasında sayılmayan Türkçenin, yurtsuz binlerce göçmenin ortak dili olması…