Bir metni meydana getiren yalnızca kelimeler midir, yoksa o kelimelerin arasında dolaşan insan ruhu mudur? Yapay zekâ, verileri tarayarak, kalıpları analiz ederek ve öğrenerek metinler üretebiliyor. Bugün, algoritmalar haber yazıyor, şiir diziyor, roman taslakları oluşturuyor. Ancak bir metni “insani” kılan şey yalnızca bilgi vermesi ya da estetik kurallara uygun olması değil, aynı zamanda duygunun, sezginin ve bilinçaltının o metne sinmiş olmasıdır.

Editörün dönüşümü: Kılavuz mu, gözetmen mi?

Yayıncılığın en kritik aşamalarından biri editörlüktür. Geleneksel anlamda editör, bir metnin ruhunu koruyarak ona yön veren, onu daha güçlü bir anlatıya dönüştüren sanatçıdır. Bugün, yapay zekâ destekli yazım ve düzenleme araçları, editöryal süreçlerde de belirleyici olmaya başladı.

Bununla birlikte editör yalnızca noktalama işaretlerini düzelten biri değildir, aynı zamanda bir metni âdeta bir heykeltıraş gibi yontan, ona kimlik kazandıran kişidir. Yapay zekâ, bir metindeki dilbilgisi hatalarını düzeltebilir, anlam bulanıklıklarını giderebilir; fakat yazarın satır aralarına sakladığı duygusal yoğunluğu hissedebilir mi? Bir cümlede eksik ya da fazla olan şeyi sezebilir mi? Yapay zekâ, bir editörün işini kolaylaştırabilir, ancak onun yerini alabilir mi?

Burada editörün rolü değişiyor: Artık “düzeltmen” değil, daha çok bir “kılavuz” hâline geliyor. Yapay zekâ destekli yazım araçlarının sağladığı hız, bir metni mekanik olarak düzenleyebilir, ancak anlamın derinliğini ve metnin ruhunu ona kazandıracak olan hâlâ insandır.

Kim, kimi taklit ediyor?

Yapay zekâya yazmayı insanlar öğretti. Kelimeler, cümleler ve düşünceler analiz edildi ama bir gün şu sorunun sorulması gerekir: Taklit eden kim?

Eğer yapay zekâ tarafından yazılmış metinler çoğalırsa insanlar da onun diline alışır mı? Eğer her şey veriye dayalı analizlerle üretilirse yaratıcılığın kaynağı olan bilinçdışı, sezgi ve hata nasıl var olmaya devam edebilir?

Bir kelime makinesi ancak kendisine öğretilenler kadar var olabilir. Oysa insanlar, kelimeleri yalnızca bilmekle kalmaz, onlara yeni anlamlar kazandırır. Yayıncılığın geleceğinde yapay zekâ bir araç olmaktan öteye geçemez. Çünkü kelimelerin ruhunu, derinliğini ve anlamın kırılganlığını ancak insan yaratabilir.

Yayıncılığın geleceği: Teknoloji ve insan arasındaki hassas denge

Yapay zekânın yayıncılık alanındaki etkileri hız kesmeden devam edecek. Belki ilerleyen yıllarda, tamamen yapay zekâ tarafından üretilmiş romanlar, dergiler ve şiirler okuyacağız. Belki de yayınevleri, metinleri “İnsan mı yoksa yapay zekâ mı yazdı?” diye bir etiketle yayımlayacak. Ancak burada asıl mesele yalnızca teknolojinin neyi mümkün kıldığı değil, insanın hangi sınırı korumak isteyeceğidir.

Bir hikâyeye anlam kazandıran şey onun eksiklikleri, çelişkileri, hatta kusurlarıdır. Bir metni unutulmaz kılan onun içindeki “hata” değil midir bazen? Gelecek, yapay zekâ ile insanın birlikte çalıştığı bir denge arayışında şekillenecek. Ancak yayıncılığın en önemli unsuru hep aynı kalacak: insan. Çünkü kelimelerin ardında yankılanan asıl şey insan ruhunun sesidir.

• *Bu yazı yapay zekâ tarafından yazılmıştır.