Yıllar sonra mahallelerine dönen Suriyeliler, yerle bir edilmiş evleriyle karşılaşıyor

Suriye'de Esed rejimi, intikam almak için mültecilerin evlerini yerle bir etmiş.
Suriye'de Esed rejimi, intikam almak için mültecilerin evlerini yerle bir etmiş.

Şam'ın Kabun Mahallesi, muhaliflere karşı intikam almak için Esed güçleri tarafından neredeyse tamamen yıkıldı.

Rejim karşıtı silahlı grupların başkent Şam’a hâkim olmaya başlamasıyla Esed yönetimi, 8 Aralık sabahı kısa sürede başkentin tüm kontrolünü kaybetti ve 61 yıldır devam eden Baas rejimi son buldu.

34 yaşındaki Nizar el-Medenî, memleketi Kabun'a bakarken gözleri yaşarıyordu.

Kabun'daki kasıtlı yıkımının boyutunu gösteren kuşbakışı bir fotoğraf.
Kabun'daki kasıtlı yıkımının boyutunu gösteren kuşbakışı bir fotoğraf.

El-Medenî, yedi yıldır maruz kaldığı yerinden edilmeden sonra, nihayet geçen hafta başkent Şam'daki mahallesine döndüğünde, mahallenin yerle bir edildiğini gördü.

“Rejimin mahalleyi yıktığını duymuştuk, ancak bunu kendi gözlerimle görmek tamamen şok ediciydi.”
Kabun sakinleri, rejimin mahallelerine neler yaptığını görmek için geri döndüler ve bir zamanlar nerede yaşadıklarını anlamaya çalıştılar.
Kabun sakinleri, rejimin mahallelerine neler yaptığını görmek için geri döndüler ve bir zamanlar nerede yaşadıklarını anlamaya çalıştılar.

El-Medenî ve ailesi 2017'de Kabun'dan yerinden edildiğinde, mahalledeki binaların çoğu hasar görmüştü.

“Ancak bugün, bu hasarlı binalardan hiçbir iz yok... Rejim, mahalleyi yerle bir ederek tüm yaşanmışlığı yok etti!”

Beşşar Esed rejimi düştükten sonra geriye ne kaldığını görmek için Kabun'a gelen tek kişi o değildi.

2017'de Esed güçleri ve müttefik milislerin Kabun'a düzenlediği askerî harekâttan sonra, Nizar el-Medenî, önce Doğu Guta'ya, ardından Halep kırsalındaki Afrin şehrine göç etmek zorunda kaldı.
2017'de Esed güçleri ve müttefik milislerin Kabun'a düzenlediği askerî harekâttan sonra, Nizar el-Medenî, önce Doğu Guta'ya, ardından Halep kırsalındaki Afrin şehrine göç etmek zorunda kaldı.

Canlarını kurtarmak için kaçıp rejimin düşmesiyle vatanlarına geri dönen diğer Kabun sakinleri de evlerinin nerede olabileceğini anlamaya çalışarak etrafta dolaşıyor…

El-Medenî, "Bugün, bir zamanlar ders çalıştığım çatı terasının kiremitlerini tanıyabildiğim için evimin yıkıntıları üzerinde duruyorum. Evimiz eskiden 10 metreden uzundu, ancak şimdi bir moloz yığınına dönüşmüş durumda, sadece iki metre moloz." dedi.
El-Medenî, "Bugün, bir zamanlar ders çalıştığım çatı terasının kiremitlerini tanıyabildiğim için evimin yıkıntıları üzerinde duruyorum. Evimiz eskiden 10 metreden uzundu, ancak şimdi bir moloz yığınına dönüşmüş durumda, sadece iki metre moloz." dedi.

İntikam ve yıkım

Esed rejimi, kontrolü yeniden ele geçirdikten sonra kendisine karşı ayaklanan bölgeleri kasıtlı olarak yok ediyor ve bunu meşrulaştırmak için çeşitli yasalar çıkarıyordu.

Bunların başında, savaştan zarar görmüş bölgelerde yeni kentsel bölgelerin kurulmasını yetkilendiren ve Suriyeli mültecilere mülklerinin mülkiyetini kanıtlamaları için sadece 30 gün veren 2018 tarihli 10 No'lu Kanun geliyordu. Bunu yapmadıkları takdirde mülklerine el konulacaktı.

Evlerinin bir zamanlar nerede olduğunu tespit etmek, Kabun'a geri dönen Suriyeliler için yürek parçalayıcıydı.
Evlerinin bir zamanlar nerede olduğunu tespit etmek, Kabun'a geri dönen Suriyeliler için yürek parçalayıcıydı.

Birçok insan tutuklanacaklarından ve Esed'e karşı çıkmakla suçlanacaklarından korktuklarından Suriye'ye veya yaşadıkları mahallelerine geri dönmekten çok korkuyordu.

50 yaşındaki Nadide Hannavî de bu kişilerden biriydi.

50 yaşındaki Nadide Hannavî ve eşi Ahmed, 10 No'lu Kanun çıkarıldığında mülklerinin mülkiyetini kanıtlamak için Şam'a dönemeyenlerdendi.
50 yaşındaki Nadide Hannavî ve eşi Ahmed, 10 No'lu Kanun çıkarıldığında mülklerinin mülkiyetini kanıtlamak için Şam'a dönemeyenlerdendi.

Al Jazeera'ye konuşan kadın, ailesinin evlerinin mülkiyetini kanıtlayamadığını, rejimin kontrol ettiği bürokrasinin olmadığı kuzeye kaçtığını ve yanlarında mülkiyet belgeleri bulunmadığını söyledi:

  • “Devrik Esed rejimi bizi sadece yerimizden etmekle kalmadı; birikimlerimizle inşa ettiğimiz evlerimizi de çalmaya çalıştı. Evimin ve kocamın dükkânının nerede olduğunu tespit etmek hiç de kolay bir iş değildi. Sevdiklerimizin mezarlarının bulunduğu mezarlık bile yok edildi. Bugün en önemli şey, suçlu Beşşar Esed'in kaçmış olması, rejiminin düşmesi ve topraklarımızın bize geri verilmiş olması. Birlikte Suriye'yi yeniden inşa edeceğiz.”
Ancak Hannavî, mahallesine nihayet geri dönebildiğinde evinin ve kocasının atölyesinin nerede olduğunu bulabildi.
Ancak Hannavî, mahallesine nihayet geri dönebildiğinde evinin ve kocasının atölyesinin nerede olduğunu bulabildi.

53 yaşındaki Mahmud Cahbar da benzer duygularını dile getirdi:

"Esed rejimi evlerimizi ve anılarımızı yok etti, ancak çocuklarımızın yuva diyebilecekleri bir yer olması için yeniden inşa edeceğimizi umuyoruz."

Kabun'dan geriye kalanlar.
Kabun'dan geriye kalanlar.

Kaynak: Al Jazeera