Suudi Arabistan'da 3.5 asırlık bir Osmanlı Camii

Suudi Arabistan'ın batısında yer alan Cidde şehrindeki tarihî camiler arasında Osmanlı Cami ikinci sırda yer almaktadır.
Suudi Arabistan'ın batısında yer alan Cidde şehrindeki tarihî camiler arasında Osmanlı Cami ikinci sırda yer almaktadır.

Suudi Arabistan'ın Cidde kentine 351 sene önce inşa edilen Osmanlı Camii, özellikle ahşap tavanları ile Medine'deki Mescid-i Nebevî’ye benzemektedir.

Cidde'nin merkezinde bulunan şehrin tarihî camilerinden Osmanlı Camii, yaklaşık 3 buçuk asır önce Osmanlı valilerinden Mustafa Mimar Paşa tarafından yaptırılmış.

Vali Mimar Paşa, camiye "Osmanlı Camii" adını vermiş olması rağmen cami, bugün, “Mimar Camii” olarak da bilinmektedir. Tarihçilerin aktardığı bilgilere göre, Mimar Paşa namazlarını düzenli olarak bu camide kılarmış.

Osmanlı Camii, Cidde’deki tarihî camiler listesinde 8 asırlık Şafii Camii'nden sonra ikinci sırada yer almaktadır.
Osmanlı Camii, Cidde’deki tarihî camiler listesinde 8 asırlık Şafii Camii'nden sonra ikinci sırada yer almaktadır.
Mihrabın tepesinde, caminin inşa edilme tarihi olarak hicrî 1093 yılı (1682) yer almaktadır.

Kentin tarihî bölümü El-Beled’in merkezinde bulunan El-Alawi Caddesi’nin sonunda ve Gabel Caddesi'nin girişine inşa edilen cami, Hicazî tarzda inşa edilmiş olmakla birlikte geleneksel Osmanlı mimarisini de bünyesinde barındırmaktadır. Ahşaptan yapılan tarihî caminin çatısı ve duvarları ise kentsel tarzı andırmaktadır.

Yaklaşık üç buçuk asır önce inşa edilen bu cami, adını, bânîsi Osmanlı Cidde valilerinden Mustafa Mimar Paşa'dan almaktadır.
Yaklaşık üç buçuk asır önce inşa edilen bu cami, adını, bânîsi Osmanlı Cidde valilerinden Mustafa Mimar Paşa'dan almaktadır.
Caminin ahşap tavanında asılı kandiller, Mescid-i Nebevî'nin 60-70 yıl önceki yenilenmemiş haline benzemektedir.
Caminin ahşap tavanında asılı kandiller, Mescid-i Nebevî'nin 60-70 yıl önceki yenilenmemiş haline benzemektedir.
  • Caminin ahşap tavanında asılı kandiller ise, Medine-i Münevvere'de bulunan Mescid-i Nebevî'nin 60-70 yıl önce yenilenmemiş haline benzemektedir.

Osmanlı Camii'nin içini, duvara işlenmiş uzun bir kemer üzerine yazılmış Kur'ân-ı Kerîm ayetleri ve yeşil renge boyanmış ahşap tavanı süslemektedir.

Bu camiyi diğerlerinden ayıran bir başka özellik ise müezzin mahfilinin ahşaptan yapılmış olmasıdır.

Caminin cephelerinde, "meşrebiye" veya "revşen" olarak adlandırılan cumbalar mevcut.
Caminin cephelerinde, "meşrebiye" veya "revşen" olarak adlandırılan cumbalar mevcut.
Tarihî Cidde şehriyle uyum içindeki Osmanlı Camii.
Tarihî Cidde şehriyle uyum içindeki Osmanlı Camii.
  • Camiye giriş, mimarisinin ihtişamı ve profesyonelliği ile karakterize edilmektedir; bu nedenle ibadet edenlerin geldiği coğrafî yönlere göre iki yoldan giriş vardır: Batı yönünden gelenler cadde seviyesinden çok daha yüksekte bulunan camiye merdiven çıkmak zorunda kalırken, kuzeyden gelenler ise cadde seviyesindeki caminin kapısına ulaşmaktadır.
Camiye batı yönünden gelenler, cadde seviyesinden çok daha yüksekte bulunan camiye merdivenle çıkmak zorunda.
Camiye batı yönünden gelenler, cadde seviyesinden çok daha yüksekte bulunan camiye merdivenle çıkmak zorunda.

2018 yılında Osmanlı Camii, Krallık'taki birçok tarihî caminin yeniden inşası programının bir parçası olarak Kral Abdullah bin Abdulaziz Hayır Vakfı tarafından yürütülen restorasyon projesinin sona ermesinin ardından kapılarını yeniden ibadete açmıştır.

Restorasyon çalışmalarından önce Osmanlı Camii.
Restorasyon çalışmalarından önce Osmanlı Camii.

Restorasyon esnasında yapılan kazı çalışmalarında daha önce suyun çıktığı bir kuyuyu ortaya çıkmıştır. Uzmanlar, caminin doğu cephesinden beş metre uzaklıkta bulunan, çapı 1,6 metre ve derinliği üç metre olan kuyunun, camiyle beraber yapılmış olabileceğini söylemektedir.