Lüksemburg köyüne hoş geldiniz

Eski Sovyet ülkelerinin birçoğunda Lüksemburg ismini taşıyan köy, kasaba ve caddelere rastladığınızda, Avrupa’nın göbeğindeki küçücük bir ülkenin Sovyetler’le nasıl bir bağlantısı olduğunu düşünebilirsiniz. Aslında herhangi bir bağ da yok; zira bu isimlendirmeler, Alman Marksist politika teorisyeni Rosa Lüksemburg’dan kaynaklanıyor.

Yahudi bir ailenin çocuğu olarak 1871 yılında Polonya'da doğan Rosa Lüksemburg, genç yaşlarında sosyalizmle tanıştı ve 18 yaşındayken politik görüşü yüzünden İsviçre'ye kaçmak zorunda kaldı.

Zürih Üniversitesi'nde felsefe, tarih, politika, ekonomi ve matematik öğrenimi gören Rosa, 1898 yılında Gustav Lübeck ile evlenerek Berlin'e taşındı ve Alman vatandaşlığı kazandı. SPD'nin (Almanya Sosyal Demokrat Partisi) aktif bir üyesi olan Rosa, adını "8 Mart Dünya Kadınlar günü" ile hatırladığımız Clara Zetkin ile birlikte devrimci radikal solun en yılmaz savunucuları olarak Avrupa’da kendilerinden söz ettirmeye başladı.

Rosa Lüksemburg, Bolşevik Devrimi’nin lideri Vladimir İliç Lenin’le tanıştı ve onun fikirlerinden etkilendi. Bolşeviklerin politika ve eylemlerinin bazı yönlerine dair eleştirilerine rağmen, Lüksemburg, Lenin ve Troçki'nin faaliyetlerine olan hayranlığını hep dile getirdi.

İşte Rosa Lüksemburg’un ismine Azerbaycan’da, Kırgızistan’da, Kazakistan’da, Dağıstan’da ve Rusya’nın birçok bölgesinde rastlamamızın sebebi, Bolşevik Devrim’e ve Lenin’e verdiği destektir.

Rosa Lüksemburg, 15 Ocak 1919'da Berlin'de tutuklanarak cezaevine atıldı ve aynı gün dövülerek öldürüldü. Lüksemburg'un cesedi de Berlin’deki Landerwehl Kanalı’na atıldı.

Dağıstan'daki Lüksemburg köyü

Rusya Federasyonu’na bağlı Dağıstan özerk bölgesindeki Lüksemburg köyü, 1900 yılında Alman yerleşimciler tarafından kuruldu. Köyünün adı da 1930 yılında Rosa Lüksemburg’un şerefine Lüksemburg olarak değiştirildi.

1941 senesinde Stalin’in göç politikaları çerçevesinde köydeki Almanlar Sibirya ve Kazakistan’a sürgün edilerek yerlerine Nogaylar yerleştirildi.