Lübnan'daki Suriyeliler, mülteci karşıtı kampanyanın ortasında sınır dışı ediliyor
Lübnan'ın ekonomik çöküşünün başladığı 2019'dan bu yana yetkililer, Suriyelilerin ülkenin kıt kaynakları üzerinde bir yük oluşturduğunu ve Suriye'nin büyük kısmının artık güvende olduğunu söyleyerek, giderek artan bir şekilde, Suriyelilerin kitlesel olarak geri dönmesi çağrısında bulunuyor. Giderek artan bu çağrı yakın zamanda “Lübnan'ı Suriye Nüfus İşgalinden Kurtarmak için Ulusal Kampanya”ya dönüştü. Suriyeli mültecilere yönelik artan baskı insan hakları grupları tarafından geniş çapta kınansa da yetkililer Suriyeli mültecileri sınır dışı etme kampanyasını hızlandırıyor.
Lübnanlı yetkililer, kötüleşen bir ekonomik kriz ve ülkedeki Suriyeliler arasında paniğe neden olan siyasî çıkmazın zemininde Suriyeli mültecilere baskı yapıyor. Mülteciler ve insanî yardım kuruluşlarına göre, son haftalarda ordu mülteci kamplarına baskın düzenledi ve Lübnan vatandaşı olmayanların belgelerini incelemek için kontrol noktaları kurdu, yasal ikametgahı olmadığı tespit edilen Suriyelileri tutukladı ve birçok durumda sınır dışı etti.
Geçen ay Lübnan güvenlik güçleri, Suriyeli mültecileri Suriye'ye sınır dışı etmek için bir kampanya başlattı. Lübnan'daki Suriyeli mülteciler, Lübnan güvenlik güçleri tarafından kendilerine karşı sürdürülen bu şiddetli kampanya sırasında taciz ve sömürüye maruz kalıyor, bazıları saklanıyor veya evlerinden kaçmak zorunda kalıyor.
- Geçen ay Lübnan ordusu tarafından Nisan ayında düzenlenen 60'tan fazla baskında 450'den fazla Suriyeli tutuklandı ve 130'dan fazla kişi de sınır dışı edildi.
- BM, Lübnan'da yaşayan yaklaşık 900.000 Suriyeli mülteci olduğunu söylüyor, ancak Lübnan hükümetinin 2015'te Birleşmiş Milletler'e yeni kayıtları durdurma emri vermesi nedeniyle bu sayının çok daha yüksek olduğuna inanılıyor.
Suriyeli mülteciler, Suriye'nin rejim kontrolündeki bölgelerine döndüklerinde tutuklanma, işkence ve hatta infazla karşı karşıya kalabilir. Ayrıca Suriyeli erkekler, koşulların çok kötü olduğu söylenen rejim ordusunda zorunlu askerlik ile karşı karşıyadır.
Lübnanlı yetkililerin kampanyası kadınları ve çocukları da etkiledi. 26 yaşındaki Suriyeli Anas Al-Musaytif, rejim kontrolündeki bölgelere sınır dışı edilmekle tehdit edildikten sonra Cuma günü intihar etti.
Adını yalnızca Ümmü Usame olarak veren Suriyeli bir anne, korkudan, tüm çocuklarının işe gitmesini ve hatta temel ihtiyaçları almak için evden çıkmalarını engellediğini söyledi. Suriye'nin savaş ve rejim hava saldırılarıyla harap olmuş isyancıların kontrolündeki İdlib vilayetinden gelen Ümmü Usame, "Tutuklamalar başladığından beri korku içinde yaşıyoruz ve kaderimizi bilmiyoruz.” dedi.
Ümmü Usame, “Bölgemiz güvensiz, evimiz yıkılmış, eşyalarımız gitmiş olabilir, nasıl geri dönelim? Lübnan'da durum kötüleşse bile çocuklarımın ölmesine izin vermeyeceğim." dedi.
2013'ten beri ailesiyle birlikte Lübnan'da yaşayan bir başka Suriyeli mülteci Mustafa, rejim kontrolündeki bölgeye geri dönmektense ölmeye hazır olduğunu aktardı. Mustafa, "Beni denize atın ama geri göndermeyin - boğulmak, zorla tehlikeye atılmaktan daha onurludur." dedi.
Lübnan'ın doğusundaki Bekaa Vadisi'nde yaşayan ve aslen Suriye'nin İdlib vilayetinden olan bir kadın da insanlar evlerinde uyuyamadığını hatta işe gitmekten bile korktuklarını belirtti. Ayrıca, Beyrut'un Jounieh banliyösündeki bir apartmana düzenlenen baskının ardından 10 Nisan'da diğer 28 erkekle birlikte sınır dışı edildiğini ve o zamandan beri ondan haber alamadığını aktardı.
Lübnanlı yetkililer, bir sponsor veya çalışma izni almalarını talep ederek Suriyelilerin oturma belgelerini yenilemeyi reddetti.
Ülkedeki çoğu Suriyeli şu anda yasal ikamet için gerekli belgelere sahip değil. Bu, Suriyelileri Lübnanlı toprak ağalarının sömürüsüne açık hale getirdi.
Başka şekillerde de baskı artıyor
Belediyeler, Suriyeliler için sokağa çıkma yasağı gibi kısıtlayıcı önlemler aldı. İçişleri Bakanlığı Salı günü yaptığı açıklamada, belediyelere mülk kiralamalarına izin vermeden önce Suriyeli nüfusu araştırıp kayıt altına alma ve belgelemelerini sağlama talimatı verdiğini duyurdu. Ayrıca BM mülteci dairesinden Lübnan ile savaştan zarar görmüş ülkeleri arasında gidip gelen Suriyelilerin mülteci statüsünü iptal etmesini istedi.
- BM mülteci ajansı, Suriyeli topluluklara yapılan baskınlarda artış gözlemlediğini ve kayıtlı mülteciler de dahil olmak üzere Suriyelilerin sınır dışı edildiğine dair raporlar aldığını ve bu raporları çok ciddiye aldıklarını” söyledi.
BM yetkilileri, onaylanmış sınır dışı etme sayısı vermedi. Suriyeli mültecilerin koşullarını izleyen bir grup olan Access Center for Human Rights ise Nisan ayında en az 200 sınır dışı edildiğini belgelediğini söyledi.