Kız kardeşlerin rengârenk hatırası

Türkçede daha çok Kalkandelen ismiyle bilinen Makedonya’nın Tetovo şehri, Osmanlı döneminden kalma şirin eserleri barındırıyor. 90 bin nüfusuyla ülkenin en sakin şehirlerinden biri olan Tetovo’nun merkezindeki en güzel eser ise, rengârenk yapısıyla dikkat çeken Alaca Camii.

Yerel dilde “Sarena Dzamija” (renkli cami) olarak bilinen mabet, içi ve dışındaki rengârenk desenlerden dolayı bu adı almış. Minaresi dışında, geleneksel cami mimarisinde inşa edilmeyen yapı, dışarıdan bakıldığında süslü bir evi andırıyor. Kahverengi kiremitli çatısı ve parmaklıklı dış duvarıyla, Alaca Camii, gözlere hitap eden bir seyirlik aynı zamanda. Ama asıl hazine, caminin içine gizlenmiş. Neredeyse hiç boş yer bırakılmaksızın, caminin içindeki her bir köşe nakışlarla bezeli. Duvarlara yazılan peygamber ve sahabe isimlerinin etrafı, tam bir renk cümbüşü içinde.

Yerel kaynakların aktardığına göre, kalem işi süslemeler yapılırken 30 binden fazla yumurta akı kullanılmış.

Alaca Camii’nin ilginçlikleri bu kadarla da kalmıyor. İlk olarak 1438’de inşa edilen caminin masraflarını, Kalkandelen’de yaşayan Mensûre ve Hurşîde isimli iki kız kardeş karşılamış. Dönemin ünlü mimarlarından İshak Bey’in imzasını taşıyan eser, kızların isteği üzerine rengârenk desenlerle ve motiflerle süslenmiş.

Şehirde yaşanan büyük bir yangında ciddi hasar gören Alaca Camii, 1833’te Mutasarrıf Abdurrahman Paşa tarafından yenilenmiş. Abdurrahman Paşa, Mensûre ve Hurşîde Hanımların caminin avlusundaki mezarlarını da tamir ettirmiş. Hayırsever kız kardeşler, bugün sekizgen biçimli, üzeri açık türbelerinde, yan yana yatıyor.