İsrail'i tanımayan Libya, normalleşme adımlarını da reddediyor

Libya Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, ülkesinin İsrail ile "her türlü normalleşmeyi reddeden" tutumunu yineledi.

Hükümete bağlı "Hükümetimiz" isimli platformdan yapılan yazılı açıklamaya göre, başkent Trablus'ta gerçekleştirilen Bakanlar Kurulu toplantısında konuşan Dibeybe, "Siyonist rejimle (İsrail) her türlü normalleşmeye karşı olduğumuzu bir kez daha teyit ediyoruz." dedi.

• İsrail Dışişleri Bakanı Eli Cohen ile görüşmesinin ardından görevden alınan Libya Dışişleri Bakanı Necla el-Menguş'un halkın ve ülkenin çıkarlarından yana olduğunu ifade eden Dibeybe, ancak sorumluluğun bedeli olarak, yapılan ihlalin sonuçlarına katlanılması gerektiğini kaydetti.

Siyasî hesaplar yapmak ve ülkede kaos çıkarmak için olayı kullanan bazı tarafların olduğunu belirten Libya Başbakanı, Araplarla ilgili ve ulusal meseleler başta olmak üzere Libya halkının değişmez sabitelerinin korunması gerektiğin vurguladı.

Menguş, günah keçisi mi seçildi?

İsrail'in Libyalı siyasî aktörlerle olan bağları bir sır değil, hatta iki ülke arasındaki bağlar en az on yıl öncesine dayanıyor. Ancak İsrail Dışişleri Bakanı'nın Pazar günü İtalya'da Libyalı mevkidaşı ile görüştüğünü kamuoyuna resmî olarak açıklaması türünün ilk örneğiydi ve diplomatik bir fırtınaya neden oldu.

• İsrail Dışişleri Bakanlığı'ndan 27 Ağustos'ta yapılan yazılı açıklamada, "İsrail ve Libya dışişleri bakanları arasında tarihî bir toplantı" gerçekleştirildiği belirtilmiş, Dışişleri Bakanı Eli Cohen'in geçen hafta İtalya'nın başkenti Roma'da Libyalı mevkidaşı Necla el-Menguş ile bir araya geldiği toplantının, "iki ülke arasında işbirliği ve ilişki olanaklarının incelenmesini" amaçladığı kaydedilmişti.

Görüşmenin, iki ülke dışişleri bakanları arasında yapılan "ilk toplantı" olduğuna işaret edilen açıklamada, "Toplantıda bakanlar, iki ulus arasındaki tarihî bağları, Libya Yahudilerinin mirasını, ülkeler arasındaki işbirliği olasılığını, İsrail'in insanî konularda, tarım, su yönetimi ve daha pek çok konuda verebileceği yardımı tartıştı." ifadeleri kullanılmıştı.

Libya Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, Dışişleri Bakanı Menguş'u İsrail Dışişleri Bakanı ile görüşmesi nedeniyle görevden almış ve hakkında soruşturma açılmasına karar vermişti.

Gelişmenin kamuoyunda duyulması Libya genelinde büyük tepki çekerken, ülkede başkent Trablus'un yanı sıra birçok kentte gösteriler düzenlenmiş, siyasî ve toplumsal kesimlerden Menguş'u kınayan açıklamalar gelmişti.

Görüşmelerin duyurulması, normalleşme ihtimalini "öldürdü"

Cohen'in resmî görüşmeleri kamuoyuna açıklanması, İsrailli politikacılar ve analistler tarafından geçici bir diplomatik ilişkinin kurulmasını tehlikeye attığı gerekçesiyle kınandı.

• Bu arada Biden yönetimi, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu hükümetini gizli kalması gereken görüşmeleri kamuoyuna duyurduğu için azarladı ve bunun iki ülke arasındaki normalleşme ihtimalini "öldürdüğü" konusunda uyardı.

Libya, İsrail'i tanımıyor

Kuzey Afrika ülkesi Libya, İsrail'i resmî olarak tanımıyor ve Tel Aviv ile diplomatik ilişkileri bulunmuyor.

• Libya pasaportunda "İşgal altındaki Filistin toprakları (İsrail) dışında bütün ülkelere gidebilir." notu bulunuyor. Ayrıca İsrail ile ilişki kurmak kanunen yasak ve cezai müeyyideye tabi.

Libya'daki 1957 yılı 62 sayılı "İsrail'i Boykot Kanunu" adıyla bilinen yasanın ilk maddesinde "Gerçek ya da tüzel kişilerin, İsrail'deki kişi veya kurumlarla, onlara bağlı çalışanlarla herhangi bir anlaşma yapması yasaktır." ifadesi yer alıyor.

Kanunun 7. maddesinde buna aykırı davrananların "3 yıldan az, 10 yıldan çok olmamak kaydıyla hapis cezasına çarptırılacağı" kaydediliyor.