İsrail 65 gündür Gazze'yi bombalarken, BMGK ezici çoğunlukla Gazze'de ateşkes lehinde oy kullandı

İsrail'in hava ve kara saldırıları Gazze'yi vurmaya devam ediyor; 7 Ekim'den bu yana İsrail bombardımanında 18.400'den fazla Filistinli öldürüldü. Gazze'de silah zoruyla abluka altında yerinden edilen 2 milyon Filistinli, barınma, gıda, temiz su, ilaç ve sağlık hizmetlerinden yoksun şekilde yaşam mücadelesi veriyor

Gazze'de 65 gündür soykırım işlenirken, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu (BMGK), 12 Aralık'taki toplantısında Gazze'de acilen insanî ateşkes talebinde bulunulan karar tasarısını kabul etti.

Mısır tarafından ortaya koyulan ve Türkiye de dahil yaklaşık 100 ülkenin eş sunucusu olduğu karar tasarısı, 193 üyeli BMGK'nin Özel Acil Filistin oturumunda oylandı.

Karar tasarısı, 23 "çekimser" ve 10 "hayır" oyuna karşı 153 oyla kabul edildi.

• "Hayır" oyu kullanan ülkeler; Avusturya, Çekya, Guatemala, İsrail, Liberya, Mikronezya, Nauru, Papua Yeni Gine, Paraguay ve ABD.
• "Çekimser" oyu kullanan ülkeler; Almanya, İngiltere, Ukrayna, Hollanda, İtalya, Macaristan, Bulgaristan, Arjantin, Kabo Verde, Kamerun, Ekvator Ginesi, Gürcistan, Litvanya, Malavi, Marşal Adaları, Palau, Panama, Romanya, Slovakya, Güney Sudan, Togo, Tonga ve Uruguay.

Kararda, BM Şartı ile BMGK ve Güvenlik Konseyi'nin Filistin konusunda kabul ettiği tüm kararlara atıfta bulunuldu.

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in BM Şartı'nın 99. maddesini işleterek Konsey'e gönderdiği mektup ile BM Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) Genel Komiseri Philippe Lazzarini'nin Genel Kurul'a gönderdiği mektuba atıfta bulunulan kararda, Gazze Şeridi'ndeki korkunç insanî durum ve Filistin halkının çektiği acılara işaret edilerek tüm sivil toplumların korunması gerektiği belirtildi.

Acilen insanî ateşkes çağrısı yapılan kararda; tüm taraflara özellikle sivilleri koruma konusunda uluslararası hukuk uyarınca yükümlülüklerini yerine getirme çağrısı yapıldı, tüm esirlerin acilen ve koşulsuz serbest bırakılması ve insanî yardıma erişim sağlanması talep edildi.

Oylama öncesinde söz alan İsrail’in BM Daimi Temsilcisi Gilad Erdan, “Bu, sadece bölgedeki ölüm ve yıkımı uzatacaktır. Sadece Hamas'ı insanlığa karşı işlediği suçlardan dolayı kınamakta başarısız olmakla kalmıyor, aynı zamanda Hamas'tan da hiç bahsetmiyor." şeklinde konuştu.

ABD ve Avusturya'nın değişiklik talepleri reddedildi

BMGK oturumunda, ABD ve Avusturya'nın karar tasarısına ilişkin değişiklik talepleri ise üye ülkelerce reddedildi.

• ABD, karar tasarısına Hamas tarafından gerçekleştirilen "terör saldırılarının" ve rehin almanın kınanması maddesinin eklenmesini isterken, Avusturya da tüm esirlerin serbest bırakılması maddesine, "Hamas ve başka gruplar tarafından alıkonan" ifadesini eklemek istemişti.

Guterres 99. Madde'yi işletmişti

Genel Sekreter Guterres, görev süresi boyunca yetkisini ilk kez kullanarak Gazze’deki insanî felaketin önlenmesi için BM Şartı'nın 99. Maddesi'ni işletmiş ve 6 Aralık'ta BMGK'ye mektup göndermişti.

Guterres, "Güvenlik Konseyi üyelerini insanî felaketin önlenmesi için baskı yapmaya çağırıyorum ve insanî ateşkesin ilân edilmesi talebimi tekrarlıyorum. Bu çok acil." ifadelerini kullanmıştı.

Genel Sekreterin hamlesinin ardından BMGK 8 Aralık'ta acil olarak toplanmış, Birleşip Arap Emirlikleri ve aralarında Türkiye'nin de bulunduğu 90'dan fazla ülkenin eş sunucusu olduğu ve Gazze'de insanî ateşkes talep edilen karar tasarısı, düzenlenen acil oturumda oylanmıştı.

Karar tasarısı ABD tarafından veto edilmişti.

BMGK'de 7 Ekim'in ardından çok sayıda oturum düzenlenmiş ve birçok karar tasarısının veto edilmesinin ardından Gazze'de çatışmalara "acil ve uzatılmış ara verilmesi" talep edilen 2712 sayılı karar, 15 Kasım'da kabul edilmişti.

Genel Kurul 27 Ekim'de de karar kabul etmişti

BMGK, İsrail'in Gazze'deki savaşının başlamasından sonra sesini duyurması bir aydan fazla zaman aldı, bunu nihayet yaptığında ise zayıf bir sesle yaptı; Kasım ayı ortasında reddedilen dört metnin ardından çatışmada insanî "duraklamalar" yapılması çağrısında bulundu.

BM Genel Kurulu'nun 27 Ekim'de kabul ettiği kararda ise Gazze'de "acil, kalıcı ve sürekli bir insanî ateşkes çağrısında bulunarak çatışmaların durdurulması" istenilmişti.

• Karar, 44 "çekimser" ve 14 "hayır" oyuna karşı 121 oyla kabul edilmişti. 12 Aralık'taki oylama için evet oyu kullanan ülke sayısının 153'e yükselmesi ise dikkati çekti.

BM Genel Kurulunda her ülkenin bir oy hakkı bulunuyor. BM Güvenlik Konseyinin aksine, hiçbir ülkenin veto hakkı bulunmuyor.

Uluslararası barış ve güvenliği etkileyen önemli konularda, karar tasarısının geçmesi için 3'te 2 çoğunluk gerekiyor.

Bağlayıcılığı olmasa da Genel Kurul kararlarının siyasî ağırlığı bulunuyor ve uluslararası topluma güçlü mesaj veriyor.