İnsanlar enkaz altında uzun süre nasıl hayatta kalmayı başarıyor?
Türkiye'nin güneydoğusu ve kuzeybatı Suriye'yi vuran iki deprem ve yüzlerce güçlü artçı sarsıntının üzerinden neredeyse iki hafta geçti, hayatta kalanlar hâlâ enkazdan çıkarılıyor. 72 saatlik kritik pencere, bölgede yoğun kar yağışı, yağmur ve koşulları çok zorlaştıran dondurucu soğuklar yaşandığı için daha da kısalmış olabilir. Fakat, kritik zamana rağmen yaş, motivasyon, zihinsel ve fiziksel sağlık gibi özellikler insanın günlerce hayatta kalmasına yardımcı olan faktörlerden sadece birkaçıdır.
Bir felâketten sonraki ilk 72 saatin çok önemli olduğu ve genellikle hayatta kalanları bulmanın altın aşaması olarak kabul edilir.
Türkiye'nin güneyinde uzun süre enkaz altında kalanların hayatta kalmış olması neredeyse mucizeviydi. Ancak şimdi bile, felâketin başlamasından yaklaşık iki hafta sonra bile, her şeye rağmen Türkiye'nin güneyinde ve Suriye'nin kuzeyinde erkekler, kadınlar ve çocuklar canlı olarak bulunmaya devam ediyor. Depremden 11 gün sonra Hatay ve Antakya'da biri 14 yaşında bir erkek çocuğu olmak üzere dört kişi kurtarıldı.
Depremzedelerin yüzde 90'ından fazlası ilk üç gün içinde kurtarılıyor ve bunun birkaç nedeni var.
- Yaralıları bilincini kaybetmeden veya yaralarına yenik düşmeden ve yiyecek veya su eksikliğinden önce bulmak çok büyük önem kazanıyor.
Son günlerde kurtarılan insanların çoğu, deprem sırasında hayati tehlike oluşturan yaralanmalar yaşamamış, bu da onların daha uzun süre hayatta kalmalarını sağlamıştır. Hayatta kalanların demografisi de zaman geçtikçe değişiyor. Son birkaç gün içinde bulunanların büyük çoğunluğu daha genç ve 45 yaşın altında olma eğilimindeydi.
Northwestern Üniversitesi Feinberg tıp fakültesinde acil tıp uzmanı Dr. Chiampas, diğer hayatta kalanlarla veya kurtarıcılarla hiçbir teması olmayan cesetlerin yanında mahsur kalan insanların umutlarını yitirebileceğini söyledi.
Dr. Chiampas "Birinin sana ulaşacağı umudu, bence sana bir, iki ya da üç gün daha kazandırabilir." dedi.
Kurtulanlardan biri, yaşadığı sıkıntıyı anlatırken, hayatta kalmak için bir şişeye idrar yapmaktan ve onu içmekten bahsetti. Diğerleri şanslıydı ve tütün ve suya erişimle hayatta kalmayı başardılar.
