Filistinlilerin insanlık dışı şartlar altında tutulduğu hapishane: Sde Teiman

"İsrail'in Guantanamosu" olarak adlandırılan güneydeki Negev Çölü'nde bulunan Sde Teiman Askerî Üssü, Gazze Şeridi'nden alıkonulan kişilere uygulanan cinsel istismar, işkence başta olmak üzere insanlık dışı suçlarla yeniden gündeme geldi.

Sde Teiman, son aylarda Gazze'den alıkonulan Filistinlilerin maruz kaldığı çeşitli işkencelerle adından söz ettirirken, İsrailli yetkililer ihlallere karışanlar hakkında soruşturma başlatıldığını, iddiaların incelendiğini iddia ediyor.

• İsrail devlet televizyonu KAN'ın, dün Sde Teiman Askerî Üssü'nde 9 askerin cinsel işkence ve darbettikleri bir Filistinlinin ağır yaralı olarak hastaneye kaldırıldığı haberini yayımlamasıyla askerî polis, konu hakkında soruşturma başlattı, askerler gözaltına alındı.

Bu haberin ardından aralarında askerlerin de bulunduğu İsrailli aşırı sağcılardan oluşan silahlı ve yüzleri maskeli bir grup, cinsel işkence yapmakla suçlanan askerlerin gözaltına alınmasını protesto ederek askerî üsse baskın düzenledi.

Aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir ile Maliye Bakanı Bezalel Smotrich gözaltına alınan askerlere destek olmak için askeri üste toplanma çağrısı yaptı. Filistinlilere karşı zorla göç ettirme, şiddet ve nefret suçları nedeniyle ABD ve AB'nin yaptırım listesindeki aşırı sağcı fanatik Lehava hareketi de taraftarlarına Sde Teiman'a gitme çağrısı yaptı. Üssün önünde başlayan gösteriye, aşırı sağcı bakan ve milletvekilleri de katıldı.

Başbakan Benyamin Netanyahu'nun partisi Likud Milletvekili Tally Gotliv'in, şüpheli askerlerin götürüldüğü Beit Lid Askerî Üssü'nde toplanan onlarca aşırı sağcı göstericiye katıldığı, sahnede yüzleri maskeli üniformalı silahlı askerlerle konuşma yaptığı görüntüler İsrail basınında yer aldı.

Sde Teiman, Yemenli Yahudilerin 1949-50'li yıllarda ilk yerleştirildikleri yer

İsrail ordusu güney komutanlığının sorumluluğunda olan Sde Teiman Askerî Üssü adını, 1949 ile 1950 arasında Yemen'den İsrail'e getirilen 49 bin Yemenli Yahudi'nin ilk etapta yerleştirildiği bölge olmasından alıyor.

Bu nedenle "Yemen tarlası" ismini taşıyor.

İsrail, bu askerî üste 2008 ve 2014'te Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılar sırasında alıkoyduğu yüzlerce Filistinli için toplama kampları kurdu.

Ordu, 7 Ekim 2023'ten sonra "yasa dışı savaşçılar" oldukları iddiasıyla Gazze Şeridi'nden yüzlerce Filistinli sivili bu üste insanlık dışı şartlar altında tutmayı sürdürdü.

İşkence ve kötü muamelenin delillerini mevcut

İsrailli sivil toplum örgütü "İsrail Sivil Haklar Derneği (ACRI)", söz konusu üste oldukça kötü alıkonulma şartlarını açığa çıkaran bir makale yayımladı.

• Makaleye göre Sde Teiman'da alıkonulanlar, yemekten mahrum ediliyor, yemek verildiğinde ise Filistinliler elleri ve gözleri bağlı şekilde yemek yemek zorunda bırakılıyor.
• Alıkonulan Filistinli sayısının fazla olduğu, söz konusu kişilerin uyku ve tuvalet ihtiyaçlarında ise yine elleri ve gözlerinin bağlı olduğu ifade ediliyor.
• İnce bir kumaş örtü üzerinde yatmak zorunda bırakılan Filistinliler için banyo imkânı da bulunmuyor. Ayrıca, zaman zaman da alıkonulan kişilerin tuvalet ihtiyacını gidermesine izin verilmiyor, bulundukları alana getirilen lazımlıkları kullanmaya zorlanıyorlar.
• Sde Teiman üssünde alıkonulan Filistinlilerin gün boyunca hareket etmelerine ve açık havada gezinmelerine de müsaade edilmiyor. Gözleri kapalı tutulan kişiler için kitap okumak, ibadet etmek, namaz kılmak, mektup yazmak ya da mektup okumak da yasak.

• Sağlık hizmetlerinden de mahrum bırakılan Filistinlilerin bir kısmı ise askerî üste hayatını kaybetti.

Yasadışı muameleler

ACRI, ülkedeki 5 STK'dan biri olarak bu hapishanenin derhal kapatılması için İsrail Yüksek Mahkemesine başvuranlar arasında yer alıyor.

Mahkemeye sunduğu dilekçede ACRI, son birkaç ayda söz konusu hapishanede "hayal etmesi dahi mümkün olmayan olaylara" dair birçok delilin biriktiğini kaydetti.

ACRI'nın dilekçesinde şu ifadeler yer aldı:

• “Anestezi olmaksızın cerrahî operasyonlar yapılıyor, tutuklular günlerce ağır şartlarda tutuluyor, organlarının kesilmesine yol açacak şekilde uzuvları kelepçeli kalıyor, tıbbi tedavi ve tuvalet ihtiyaçları karşılanırken dahi gözleri uzun süre bağlı tutuluyor ve alıkonulan bazı Filistinliler darp ve ihlallerle dolu şekilde sürekli gözetim altında tutuluyor."

Dilekçede, üssün bir hapishane olması için kanuna göre alıkonulanların "sağlık ve onurlarını zedelemeyecek" şartları sağlaması gerektiğine işaret edildi.

"Alıkonulanlar için asgari oranda insanî şartları sağlamadığımız takdirde bizler de insan olmayacağız." ifadelerine yer verilen dilekçede, alıkonulan kişilere uygulanan muamelenin yasa dışı olduğu kaydedildi.

İşkence tanıklıkları

Haaretz gazetesinin, askerî üsteki tanıklardan aldığı bilgiye göre, esirlerin korunması görevini üstlenen "Birim 100" üyeleri, son aylarda çok sayıda şiddet olayına karıştı.

Sde Teiman'da görev yapan bir asker, "Birim 100" üyelerinin alıkonulan Filistinlilerin bulunduğu alana pimi çekilmiş el bombası attıklarını söyledi. Tanıklık yapan asker, şiddetli darptan dolayı bazı Filistinlilerin dişlerinin ve kaburga kemiklerinin de kırıldığını aktardı.

Söz konusu üste tutulan Filistinlerin sayısına ilişkin İsrail makamlarından henüz açıklama yapılmadı.

Haaretz'in haberine göre hükümet, İsrail Yüksek Mahkemesi'ne 15 Temmuz'da Sde Teiman'daki tutukluların çoğunun başka yerlere naklinin yapılacağını iletti.

Haberde ayrıca 7 Ekim'den bu yana aktif olarak kullanılan Sde Teiman üssünde tutulan Filistinli esirlerden 36'sının öldürüldüğü kaydedildi.