Enkazdan ceset fışkırıyor
ABD savaş uçakları ve Irak ordusunun ortak operasyonuyla geçtiğimiz yılın temmuz ayında IŞİD’den temizlenen Musul’da, can kaybının tahmin edilenin 10 kat üzerinde olduğu ortaya çıktı. Bombardımanda yaşamını yitirenlerin çoğunun sivil olduğu belirtilirken, ölü sayısı 11 bin civarında tahmin ediliyor.
ABD bu rakamları kabul etmeyip abartılı bulsa da, Musul’daki enkaz arasında ceset arama çalışmasına aktif olarak katılan gönüllüler ve cesetlerin saklandığı hastane yetkilileri, sayının doğruluğunu teyit ediyor.
IŞİD militanlarından geri alınan şehirde, geçen yıldan bu yana ceset arama faaliyetleri sürdürülüyor. Şimdiye kadar enkazdan çıkarılan ve kimlikleri tespit edilerek cesetleri morglarda muhafaza edilen kişi sayısı 9 bin 606. Yaklaşık 11 bin ölünün üçte birinin bombardıman sırasında, üçte birinin ise IŞİD militanlarının şehir düşmeden önce başlattığı şiddet dalgası nedeniyle öldüğü düşünülürken, diğer üçte birlik kısmın hangi aşamada can verdiği hâlen araştırılıyor.
Musul’da çalışmalarını devam ettiren arama-kurtarma ekiplerinin ifadesine göre, sivil kayıplarının çoğu şehrin batı kısmında meydana geldi. Bombardıman nedeniyle çöken evlerin enkazından binlerce ceset çıkarılırken, bazı yıkıntılarda IŞİD tarafından toplu halde infaz edilmiş Musulluların kalıntılarına da rastlandığı bildiriliyor. Yüzlerce cesedin hâlâ enkaz altında olduğu tahmin ediliyor.
Irak’ın başkenti Bağdat’ın 400 kilometre kuzeyinde yer alan Musul, savaştan önce 2 milyona yakın bir nüfusa sahipti. Arap Baharı çerçevesinde başlayan çatışmalarla sakinlerinin terk etmeye başladığı şehrin günümüzdeki nüfusunun 600 bin civarında olduğu kaydediliyor. Irak’ın Sünni ağırlıklı şehirlerinden biri olan Musul, 2014’te IŞİD’in kontrolü altına girmişti.
Şehirde çok sayıda katliam gerçekleştiren militanların Musul’dan çıkarılabilmesi için hazırlanan operasyonlar, Irak merkezi yönetimi içindeki çatışmalar nedeniyle birkaç kez ertelenmişti. Nihayet operasyonun başlamasıyla birlikte Musul, 2016 yılının kasım ayından itibaren ABD savaş uçaklarının yoğun bombardımanına maruz kalmıştı. Musul, 2017’nin temmuz ayında IŞİD’den resmen temizlenmişti.