Bir bilgenin şehadeti
İzzetin, şerefin ve kahramanlığın sembol isimlerinden birisi olan ve Bosna Savaşı’nda askerleriyle beraber halkını da yüreklendirerek tarihte ayrı bir yerde duran Aliya İzetbegoviç, vefatından iki gün önce Türkçe olarak da yayınlanan “Tarihe Tanıklığım” adlı kitabında bizlere muazzam bir hayat dersi veriyor.
Sunuş yazısını Aliya ile birebir defalarca görüşme fırsatı bulan rahmetli Akif Emre’nin hazırladığı kitap, Bilge Kral’ın çocukluk yıllarından Bosna’nın bağımsızlığını kazanmasına kadar geçen süreyi anlattığı bir otobiyografi mahiyetinde.
Müslüman Boşnaklar 19. yüzyıldan sonra ilk olarak Avusturya’nın bu toprakları işgal etmesiyle sarsıldılar. Ardından 20. yüzyılda tarihe kara bir leke olarak düşen ve son derece büyük katliamlara sahne olan Boşnak-Sırp Savaşı, Bosna’da yaşayan Müslüman halkın bitmeyen acılarını gözler önüne serdi.
İçinde yaşadığımız dönemde hala Bosna’da Müslüman halkı kimliksizleştirmeye yönelik onlarca kanun ve hüküm bulunuyor. Fakat Aliya İzetbegoviç’in kalplere ektiği tohumdan nasiplenen hiçbir Boşnak Müslüman, ülkesini bırakıp da bir adım öteye gitmiyor.
- Aliya’nın gençlik yıllarında sergilediği ve devlet başkanı statüsünde dahi bozmadan devam ettirdiği Müslüman bakışı, onu diğer liderlerden ayıran en büyük özelliği oldu.
Tarihe Tanıklığım isimli eserinde Aliya’nın çocukluk yıllarından gençlik dönemlerine, yaşadığı şehir bombalanırken bir sığınakta hanımıyla tanışıp ona aşık olduğu yıllardan Bosna Savaşı’nın en derin noktalarına kadar birçok detayı Bilge Kral’ın ağzından dinliyoruz.
Hürriyetin, demokrasinin, insanlığın ve adaletin göreceli kavramlar olmadığını, Müslüman bir bakış açısıyla devlet başkanı olarak sergilediği siyasî ve askerî yeteneklerinin ne derece büyük olduğunu Aliya’nın bu kitabından okuyoruz. Bosna Savaşı’nın tüm belgelerini Aliya İzetbegoviç’in kaleminden okumak, Bosna tarihinin Dayton Anlaşması’na kadarki sürecine ilk ağızdan şahitlik etmek anlamına geliyor.
- Sadece diplomatik anlamda değil, aynı zamanda askeri alanda da büyük başarılara imza atan Bilge Kral, bizlere imkansızlıklar içerisinde yine de umudu yeşertebilmeyi gösteriyor ve kendi hayatını buna örnek veriyor.
Kitabın tanıtım metninde şöyle bir cümle geçiyor: “Aliya İzetbegoviç faktörü olmadan Bosna'nın bağımsızlık mücadelesi anlaşılamaz.” İşte bu sebeple Aliya’nın kaleminden o yılları okumak, mücadeleye nasıl ve ne şekilde yön verildiğini görmek açısından çok önemli.