Bakü'de bir Şirvanşah

Ülke mimarisinin en önemli eserleri arasında gösterilen Şirvanşahlar Sarayı, aynı zamanda yakın doğunun en ihtişamlı yapılarından biri olarak kabul ediliyor.
Ülke mimarisinin en önemli eserleri arasında gösterilen Şirvanşahlar Sarayı, aynı zamanda yakın doğunun en ihtişamlı yapılarından biri olarak kabul ediliyor.

UNESCO tarafından "Azerbaycan mimarisinin incilerinden biri" diye nitelendirilen Şirvanşahlar Saray Kompleksi, günümüzde müze olarak faaliyet gösteriyor. Sarayda 1586'da dönemin mimarlarından Emirşah Tebrizi tarafından inşa edilen, kitabesinde Osmanlı sultanlarından III. Murad'ın isminin geçtiği kapı "Murad Kapısı" adıyla anılıyor.

Şirvanşahlar Sarayı veya Şirvanşahlar Saray Kompleksi, Azerbaycan'da hüküm süren Şirvanşahlar devletinin (799-1607) yöneticilerinin eski ikametgahıdır.

Şirvanşahlar Sarayı'nın genel görünümü.
Şirvanşahlar Sarayı'nın genel görünümü.

Azerbaycan'ın başkenti Bakü'nün tarihî yapılarından, kentin turizm destinasyonları arasında ön plana çıkan komplekste sarayın yanı sıra Divanhane, Şirvanşahların Türbesi , Saray Camii, Saray Hamamı, av köşkü, saray bilgini Seyyid Yahya Bakuvî'nin türbesi ve Keykubat Camii'nin kalıntıları yer almaktadır.

Bakü'nün tarihî mahallesi İçerişehir'in en yüksek noktasında bulunan saray, şehre gelen turistlerin ve tarih meraklılarının dikkatini çekiyor.

Saray kompleksindeki taş işçiliği muazzamdır.
Saray kompleksindeki taş işçiliği muazzamdır.
  • Azerbaycan'da yaklaşık 700 yıl hüküm süren Şirvanşahlar Devleti tarafından 12-15. yüzyıllarda inşa edilen ve bugüne kadar korunan saray, UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi'nde yer alıyor.

Şirvanşahlar ailesinin medfûn olduğu türbenin girişi.
Şirvanşahlar ailesinin medfûn olduğu türbenin girişi.
Türbenin içindeki mezarlar.
Türbenin içindeki mezarlar.

50'den fazla odası bulunan sarayda hükümdarların divanhanesi, türbeler, camiler, su deposu ve hamam yer alıyor.

Saray Camii'nin mihrabı.
Saray Camii'nin mihrabı.

Sarayın dikkat çeken bir başka unsuru ise yeraltı su deposu. 34 basamakla inilen su deposu o dönemde sarayın bütün su ihtiyacını karşılar nitelikteydi.

Saraydaki yapıların her birinin farklı zamanlarda inşa edildiği sanılıyor.


Saray kompleksinin alt avlusunda bulunan hamamın kalıntıları.
Saray kompleksinin alt avlusunda bulunan hamamın kalıntıları.

İki kattan oluşan sarayın ikinci katının şah ve ailesinin günlük hayatlarını geçirdikleri bölüm olduğu, birinci katının ise sarayın ihtiyaçlarının karşılanması için oluşturulduğu düşünülüyor.

Divanhane.
Divanhane.

Dönemin resmî tören ve toplantılarının yapıldığı, devlet yönetimiyle ilgili kararların alındığı ve "divanhane" ismi verilen bölüm, sarayın çevresinde yer alıyor.

Şirvanşahlar ailesinden çocuklarının eğitim aldığı Keykubat Mescidi'nin kalıntıları ile Halvetiyye Tarikatı'nın kurucularından Seyyid Yahya Bakuvî'nin türbesi de sarayda bulunuyor.

Keykubat Mescidi'nin kalıntıları ve Seyyid Yahya Bakuvî Türbesi.
Keykubat Mescidi'nin kalıntıları ve Seyyid Yahya Bakuvî Türbesi.

Şirvanşahlar Sarayı, Osmanlı izlerini taşıyor.

Murad Kapısı.
Murad Kapısı.

Sarayda 1586'da inşa edilen ve kitabesinde Osmanlı sultanlarından III. Murad'ın isminin geçtiği bir kapı da yer alıyor. Dönemin mimarlarından Emirşah Tebrizî tarafından inşa edilen kapı, Murad Darvazası(Murad Kapısı) adıyla anılıyor.

Şirvanşahlar Saray Kompleksi'nin 16. yüzyıla ait tek yapısı olan kapının, üst çerçevesindeki iki madalyonun arasındaki kitabede, "994 yılında (M.S. 1585-1586), büyük ve adil Sultan III.Murad döneminde" yaptırıldığı belirtilmektedir.

Portalın alt kısmında mukarnas kubbenin oluşturduğu derin ve süslemeli bir niş bulunmaktadır.
Portalın alt kısmında mukarnas kubbenin oluşturduğu derin ve süslemeli bir niş bulunmaktadır.
  • UNESCO tarafından "Azerbaycan mimarisinin incilerinden biri" şeklinde nitelendirilen Şirvanşahlar Sarayı, günümüzde müze olarak faaliyet gösteriyor.

Her gün ziyaretçi akınına uğrayan sarayda Azerbaycan tarihinin farklı dönemlerine ait eserler sergileniyor.