Avrupa'nın orta yerinde bir katliam... Beyaz Kurdele Katliamı
Tam 32 yıl önce, Srebrenitsa Soykırımı’ndan sonra Bosna tarihinin en büyük katliamı olarak anılan Prijedor’da 4 binden fazla Boşnak ve Hırvat asıllı vatandaş Sırp olmadıkları gerekçesiyle katledildi. Bosna Hersek’te Beyaz Kurdele Günü olarak anılan katliamı protesto eden vatandaşlar, kollarına beyaz bir kurdele bağlayarak o gün öldürülen vatandaşları acıyla yâd ediyor.
Bosna Hersek'te 2012'den beri düzenlenen Beyaz Kurdele Günü etkinlikleri kapsamında, başta Prijedor olmak üzere ülke genelinde anma programları düzenlendi.
- Bosna Hersek'te savaşın başladığı 1992'de Prijedor şehri ve civarında kollarına bağladıkları beyaz kurdele ve evlerine astıkları beyaz çarşaflarla tespit edildikten sonra Sırplar tarafından katledilen 3 bin 176 sivil için düzenlenen Beyaz Kurdele Günü'nde, anma töreni gerçekleştirildi.
Prijedor'da toplanan kalabalık ellerinde 32 yıl önce öldürülen 102 çocuğu temsilen 102 gül taşıyarak, çocuklar için yapılması planlanan anıtın bir an evvel inşa edilmesi çağrısında bulundu.
Törenler kapsamında başkent Saraybosna'da da bazı binalara beyaz çarşaflar asıldı.
Prijedor'da Öldürülen Çocukların Aileleri Derneği üyesi Fikret Bacic, yaptığı açıklamada, anıt yapımı için belgeler konusunda ilerleme kaydettiklerini ancak yeni seçilen belediye başkanının kendileriyle görüşmediğini dolayısıyla çalışmaların durduğunu söyledi.
Bacic, şehir yönetimine seslenerek, "Belediye başkanı, benim yerimde olduğunu hayal et. 102 çocuk için 10 yıl boyunca anıt yapımı talep ediyoruz. Hiçbir çocuk anne ve babasından önce ölmemeli. Yaşananların tekrarlanmaması gerekiyor, Prijedor'da bir daha hiçbir çocuğun öldürülmemesi için bu anıtın yapılması gereklidir." dedi.
Vahida Duratovic de 15 yaşındaki oğlunu kaybettiğini, hayatı boyunca ziyaret edebileceği bir anıt olmasını istediğini aktardı.
Hajrudin Puvacic ise Beyaz Kurdele Günü'nün unutulmamasının kendilerini memnun ettiğini ancak Prijedor'da Boşnakların az sayıda kalmasından dolayı törenlere katılımın düşük olduğunu söyledi.
Prijedor'da ne oldu?
Bosna Hersek'te savaşın başladığı 1992 yılının Mart ayında, eski Yugoslavya'daki Devlet Güvenlik Teşkilatı'nın (UDBA) başına getirilen Sırp kökenli Simo Drljaca, Prijedor'daki 13 polis karakolunda görev yapan 1775 Sırp'ı silahlandırdı.
Sırp birlikleri, 29 Nisan gecesi o dönemde nüfusunun çoğunluğu Boşnak olan Prijedor kentini ele geçirdi. Ağır silahlara sahip Sırp birlikleri, 23 Mayıs 1992'de Prijedor civarındaki köylere saldırdı. Prijedor ve civarındaki katliamda 102'si çocuk 3 bin 176 sivil hayatını kaybetti.
- Sırplar, 31 Mayıs 1992'de yerel radyolar üzerinden yapılan duyuruyla "Sırp olmayanların evlerinin pencerelerine beyaz çarşaf asmaları, sokağa çıkarken de kollarına beyaz kurdele bağlamaları" talimatı verdi.
Sırp olmayan siviller bu yöntemle tespit edilirken, tespit edilenler esir kamplarına götürüldü ve buralarda katliamlara, işkencelere ve tecavüzlere maruz kaldı.
Prijedorlu yaklaşık 30 bin sivil, o dönemde Omarska, Keraterm, Kozarac, Trnopolje ve Manjaca'daki toplama kamplarında esir tutuldu. On binlerce kişi evlerinden sürgün edildi.
Radyoda anonsun yapıldığı 31 Mayıs, Bosna Hersek'te "Beyaz Kurdele Günü" olarak anılırken, vatandaşlar kollarına beyaz kurdele takarak bu günü ve savaşın kurbanlarını unutmadıklarını gösteriyor.
