Amca, başardık: Adem Jashari

Yüzyıllar boyu Osmanlı kontrolündeki Balkanlar’da I. Dünya Savaşı sonrasında birçok federe devlet ortaya çıkmış, 90’lı yılların başında Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla birlikte bölge iyiden iyiye kaynamaya başlamıştı. Sovyetler tarafından desteklenen federal devlet yapılarının zayıflamasıyla yıllardır komünizm-sosyalizm baskısı altında yaşayan milletler de bağımsızlık mücadelesine girişmişti.

İşte böylesi bir dönemde başlayan Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti’nin dağılma süreci 2008 yılında Kosova’nın bağımsızlığını ilan etmesiyle son bulana değin en büyük bedeli Müslümanlar ödeyecek ve yine tarih sahnesine en önemli isimleri de Müslümanlar çıkaracaktı…

Adem Jashari, 28 Kasım 1955 günü Drenica’nın Prekaz köyünde doğdu. Drenica, Yugoslav/Sırplara karşı mücadelenin gelenekselleştiği bir bölgeydi ve Jashari adeta bu mücadeleyle birlikte büyüdü. Köyün ileri gelenlerinin verdiği mücadeleyi kendine örnek alan Jashari, henüz genç yaşta halk hareketlerinin ön saflarında yer aldı.

1981 yılından itibaren Emin Latit, Tahir Meta ve kardeşi Hamez Jashari ile birlikte aktif olarak bağımsızlık için çalışmalara başlayan Jashari, ilk silahlı eylemini 1991 yılında gerçekleştirdi. Sırplara karşı başlatılan ayaklanmadan istenilen sonuç elde edilemeyince 100’e yakın Arnavut’la birlikte Arnavutluk’a geçti ve gönüllülere silah eğitimleri vermeye başladı.

Kurucuları arasında yer aldığı Kosova Kurtuluş Ordusu (UÇK) faaliyetlerine başlayınca Drenica Bölge Komutanı olarak doğup büyüdüğü topraklara geri döndü.

Yugoslav güçleriyle ilk sıcak teması 1991 yılının Aralık ayında gerçekleşti. Jashari ve arkadaşlarının kaldığı ev federal hükümet güçlerince kuşatıldı ve Jashari’nin teslim edilmesi istendi. Haberin hızla yayılması sonucu evin yakınlarına akın eden bölge halkı sayesinde bu kuşatmadan kurtulan Jashari, Sırp güçlerine karşı saldırılar düzenlemeye başladı.

UÇK adı altında pek çok eylem düzenleyen Adem Jasjari, Kosova Bağımsızlık hareketinin doğal lideri olarak tarih sahnesinde yer almış ve artık bütün dikkatleri üzerine çekmişti. Federal hükümet, Jashari ve yakın arkadaşlarını öldürerek çözüme ulaşacağını düşünüyordu. İşte bu düşünceyle harekete geçen hükümet, Mart 1998’de Jashari ve ailesinin kaldığı Prekaz köyünü 4 bin askerle kuşattı. Sırpların tanıdığı iki saatlik sürede teslim olmayı reddeden Jashari; annesi, babası, eşi, çocukları, kardeşi ve diğer yakın akrabalarıyla birlikte topyekun savunmaya geçti.

Sırp askerleri ağır silahlarıyla birlikte yoğun bir saldırıya başladığında bölgeye birkaç kilometre uzaklıkta bulunan UÇK birliği durumu haber aldı ve yardıma gitmeye karar vererek telsizle Adem Jashari’ye ulaştılar:

UÇK Askerleri : Komutanımız! Dinliyor musunuz?

Adem Jashari : Evet, sizi dinliyorum.

UÇK askerleri : Direnin Komutan, direnin! Yardıma gelmeye hazırız. Bekleyin Komutan!

Adem Jashari : Hayır. Kesinlikle olmaz. Sayıları çok, her türlü ağır silahları var. Ben son mermime kadar savaşacağım. Siz olduğunuz yerde durun!

UÇK askerleri : Ama…, Komutan…!

Adem Jashari : Olmaz dedim size. Olduğunuz yerde durun! Çoğalın! Savaşın! Şimdi buraya gelirseniz hepiniz Öleceksiniz. Bunun anlamı yok. Böyle olursa savaşımızı kim sürdürecek?!

UÇK askerleri : Ama…,Komutan …,siz…!

Adem Jashari : Korkmayın! Bugün benim öleceğim gün değil bugün benim doğacağım gündür!

• Jashari ve ailesi Sırpların saldırılarına 3 gün boyunca direndi. 5, 6 ve 7 Mart’ta devam eden çatışmalar sonunda annesi, babası, çocukları ve eşi de dahil olmak üzere evde bulunan 52 kişi hayatını kaybetti.

Adem Jashari ve ailesinin fedakarlığı, Sırpların beklentilerini boşa çıkardı ve Arnavut direnişinin kamçılanmasını sağladı. UÇK’ya katılımların artmasıyla başlayan yeni süreç Kosova’nın bağımsızlığına kadar uzandığında ise Jashari, millî bir kahraman olarak anıldı ve bir millet, tek bir ağızdan onu şöyle andı:

Amca, Başardık!