14. Dakar Bienali başladı
Yerel dil Volofçada "gezinti" anlamına gelen Doxantu projesinin Sanat Direktörü Ndiaye: "Doxantu ile amacımız sanatı galeri ve müzelerden çıkarıp hayatın içine yerleştirmekti. Sanatı demokratikleştirmek ve sanatı herkes için ulaşılabilir kılmak istiyoruz." - 34 yaşındaki Sow, son üç yılını gösteriye hazırlanmakla geçirdi. Enstalasyonu oluşturmak için kullandığı temel malzemeler; caddede dolaşırken atılan inşaat malzemeleri, plastik örtüler ve tek kullanımlık bardaklar da dahil olmak üzere topladığı çöplerdi.
Senegal'in başkenti Dakar'da başlayan 14. Dakar Bienali kapsamında hayata geçirilen Doxantu projesi, çağdaş sanatı sokaklara taşıyarak daha ulaşılabilir olmasını amaçlıyor.
- Yerel dil Volofçada "gezinti" manasına gelen Doxantu'da heykel, dizayn ve enstalasyondan oluşan 17 çağdaş sanat eseri cezaevi, hediyelik eşya pazarı, üniversite gibi önemli yapılara ev sahipliği yapan sahil şeridinin batı kıyısındaki açık alanda sergileniyor.
Her eserin bir mesaj taşıdığı projede, siyahi hareketin sembollerinden Rosa Park'ın evinden esinlenilmiş bir ev maketi, gözleri motosiklet lastiğinden yapılma devasa bir köpek heykeli ya da Atlantik Okyanusu'nu geçmeye çalışırken kaybolan kaçak göçmenlerin dramını gözler önüne seren insan bedeni formunda plastik poşetler yer alıyor.
Her eserin yanında sanatçıya ve ana fikre ilişkin yer alan açıklamalar da verilmek istenen mesajın geniş kitlelere iletilmesini sağlıyor.
Projede her eser, ya toplumsal bir soruna dikkati çekiyor ya da bir fikir ortaya koyuyor.
Bu mesaj ve fikirler, gün içinde önemli geçiş güzergahlarından olan sahil şeridi sayesinde binlerce kişiye ulaşıyor.
Projenin Sanat Direktörü El Hadji Malick Ndiaye, projenin açılışında yaptığı açıklamada, sanatı duvarların ötesine taşımak istediklerini söyledi.
Ndiaye, "Doxantu ile amacımız sanatı galeri ve müzelerden çıkarıp hayatın içine yerleştirmekti. Sanatı demokratikleştirmek ve sanatı herkes için ulaşılabilir kılmak istiyoruz." dedi.
Doxantu'nun aynı zamanda şehrin kültürel ve sanatsal yönüne de katkı sunduğuna dikkati çeken Ndiaye, "Her şehrin bir ruhu var, bir dinamiği var. Sanatçıların da bu ahenge katkı sunması kentlerin kimlikleri için çok önemli." ifadesini kullandı.
Ndiaye, çağdaş sanatın sokağa taşınmasıyla yerel halkın da Dakar Bienali'ne daha yakından bakma şansı yakaladığını dile getirdi.
4 kilometrelik şeritte çeşitli aralıklarla yerleştirilmiş eserler, bienalin sonuna kadar sahil şeridinde tutulacak.
Zor dönemler uzun zamandır beklenen Afrika sanat bienalinde Dakar sanatçısına ilham veriyor
Uluslararası sanat dünyası Afrika sanat bienali için Dakar'a akın ederken, Senegalli sanatçı Fally Sene Sow'un başkentteki stüdyosunun dışındaki sokak pazarından ilham almak için pencereden dışarı bakması yeterli...
Normalde renkli ve hareketli olan Dakar'ın Colobane bölgesindeki alan, pandemi sırasında çok kasvetli bir hale geldi ve Sow’u, mahallesinin neye dönüşebileceğine dair distopik bir vizyon oluşturmaya sevk etti.
- Sonuç olarak ortaya yaklaşık 30 metrekarelik tüm bir odayı dolduran, model binaların çökmüş durumda olduğu, iskeletlerin, kırma hayvanların yanında asılı olduğu, tepede gök gürültüsü gümbürdeyen ve çürüyen atıkların ısı ürettiği bir enstalasyon ortaya çıktı.
Dakar Bienali'ni görmek için Londra'dan gelen sanat tutkunu Ifeoma Dile,"Akıllara durgunluk veren bir şey" olarak tanımladı. "Bütün bunlara bakarken tüylerim diken diken oluyor ve bu alanda bunların oluşturulması ne kadar sürmüş olmalı? İnanılmaz."
Sow, 21 Haziran'a kadar sürecek olan kıtanın en eski ve büyük ölçekli çağdaş Afrika sanatı organizasyonlarından biri olan sergi için resmi olarak seçilen 59 sanatçıdan biri.
Dakar'ın 14'üncüsü olan bu bienal, koronavirüs pandemisinden dolayı 2020'de ertelenmesinden iki yıl sonra ilk defa düzenlendiği için beklentileri yükseltti.
34 yaşındaki Sow, son üç yılını gösteriye hazırlanmakla geçirdi. Enstalasyonu oluşturmak için kullandığı temel malzemeler; caddede dolaşırken atılan inşaat malzemeleri, plastik örtüler ve tek kullanımlık bardaklar da dahil olmak üzere topladığı çöplerdi.
Bienal için çalışmadığı zamanlardaysa, minyatür sokak tabloları için artıkları kullanıyor. Geleneksel Senegal 'sous-verre' sanatı veya cam altında resim sanatına modern bir bakış olarak harap pazar sahnelerini cama incelikle çiziyor.
- Sow'un hedef kitlesi eleştirmenler değil, özellikle de sokak yaşamının minyatür tabloları olan mahallesindeki insanlar... Ona göre, tanınabilir sahneler çizmek sanatı daha erişilebilir kılmanın bir yolu. Sow bunu "onlara rehberlik etmem için bir şans" diyerek açıklıyor.
Bienalin küratörlerinin de benzer bir dileği var.
14. Dakar Bienali
İlki 1990'da düzenlenen Dakar Bienali, Afrika kıtasının en önemli sanat etkinliği kabul ediliyor.
Kıtadan ve dünyadan birçok sanatçıyı bir araya getiren ve her 2 yılda bir düzenlenen etkinlik, 2020'de Kovid-19 salgını nedeniyle organize edilememişti.
Bu yılki teması yerel Serer dilinde demir işlemek anlamına gelen "Indaffa" olan bienalin resmi seçkisine 28 ülkeden 59 görsel sanatçı katılıyor.
- Resmi seçkideki sanatçıların eserleri, Dakar'ın Cap Manuel semtindeki eski Adalet Sarayı'nda sergileniyor, bunun yanı sıra sanatçılar Dakar ve çevresinde de yaklaşık 300 sergi ve performans ile sanatseverlerle buluşuyor.
Bienalin yan etkinliği OFF kısmında ise 350 proje, enstalasyon ve performans yer alıyor.
Kaynak: Reuters ve AA.