Osmanlı'da Lahanacılar ve Bamyacılar kapışması
Günümüzde Galatasaraylı mısın Fenerbahçeli mi? sorusu neyse, Osmanlı'da da Lahanacılardan mısın Bamyacılardan mı? sorusu aynen oydu! Tarihin en eski derbilerinden birini okumaya hazır olun! Biz bu ezeli rakip olan Lahanacılar ve Bamyacıların hikayesini çok seviyoruz. İşte 400 yıl süren kapışmanın hikayesi...
Kimdir bu Lahanacılar ve Bamyacılar?
Kıyasıya yarışan bu iki spor takımı cirit meydanında hünerlerini gösteriyorlardı. İlk olarak Amasya'da ortaya çıktıkları düşünülüyor.
1402’deki Ankara Savaşı’ndan sonra Amasya’ya geçen Çelebi Mehmet, sipahilerin eğitimi için iki alay oluşturmuştu.
Bunlardan biri kendisinin diğeri ise sonraları tahta geçecek olan oğlu II. Murad'ın takımıydı. Amasya’nın lahana ve bamyası meşhur olduğundan cirit takımları da bu isimle tarihe geçmiş oldu.
Topkapı Sarayı'na kadar geldi!
Bu büyük yarış Saray'ın cirit meydanında hız kesmeden devam etti. Hatta padişahlar da birebir bu mücadeleye katıldılar ve birçoğu da ya Lahanacıları ya da Bamyacıları tutuyordu. Mesela III. Selim'in Lahanacıları, II. Mahmud'un ise Bamyacıları desteklediği biliniyordu. Hatta III. Selim'in Lahanacılar için yazdığı bir şiiri bile var:
Kış mevsiminde çıkar ortaya lahana
Gerçi biçimce Keykavus’ un topuzuna benzer
Can verir insana, çünkü taze gül yaprağıdır lahana
Dizilmez yüz bin, bir ipliğe bamya gibi,
Arslandır o, arabayla gezer sanki lahana
Hiçbir zevk ve mutluluk olmazmış onsuz
Olur mu, helva söyleşileri, olmazsa eğer lahana,
Lâyıktır ona, İlhâmî ne türlü övgüler yazsa
Lahanacım, Lahanacım, Lahanacım, Lahana.
Saray'ın cirit meydanında hala iki adet sütun bulunuyor. Birinde Lahanacıların lahanası, diğerinde ise Bamyacıların bamyası yer alıyor.
Fanatiklik çeşmelere hatta mezar taşlarına yansıdı!
İstanbul'u gezerken bir lahana ya da bamya sembolü görmek istiyorsanız radarlarınızı açmanızda fayda var çünkü her an bir yerlerde karşınıza çıkabilirler. Bizim çıktı!
Çengelköy'deki Serkavas Ahmet Ağa Çeşmesi ve Paşabahçe'deki Mustafa Paşa Çeşmesi'nde Lahanacı başlığı, Karacaahmet'teki su terazisinin üzerinde ise Bamyacı başlığına rastladık!