Lezzet dolu bir tarihi yolculuk: Pastanın tarihi
Tüm özel günlerde, doğum günlerinde, kutlamalarda masanın baş köşesinde olan şey daima aynıdır; lezzetli bir pasta. Kimi zaman üstünde mumlarla, kimi zaman anlamlı yazılarla, kimi zaman da olduğu gibi en sade haliyle bizimledir pastalar. Peki ya ne zamandan beri? Pastanın tarihi yolculuğuna şöyle lezzet dolu bir mercek tutmaya ne dersiniz?
Çikolatalısı, meyvelisi, fındıklısı, fıstıklısı fark etmeksizin her özel günde bizlerle olan pastanın sofralarımıza hangi maceralardan geçerek geldiği sadece bizim aklımıza düşmüş olamaz dedik ve birbirinden nefis pasta tarifleri mesaimize biraz ara vererek bu kez sizleri bir pasta tarifine değil de pastanın tarihine sürükleyelim istedik…
Ekmeğin tarihiyle eşgüdümlü olarak da düşünebileceğimiz pastanın tarihi, ilk çağlardan itibaren şekillense de günümüzdeki modern pastacılık anlayışı bazı önemli malzemelerin keşfiyle başlamıştır. Peki nedir o malzemeler? Buyurun hep beraber pastanın tarihini öğrenmeye.
Pastanın tarihi
Çok eski çağlardan beri ekmek hamurunu farklı tatlar ile zenginleştirerek geliştiren insanlar aslında günümüzde modern pastacılığın temelini atan ilk insanlardır. Öyle ki ekmek; tarih boyunca insanlar için tanrılara şükran şükranlarını sunmak amacıyla dini törenler ve farklı ritüellerde ekmeği çeşitli formlara sokarak teşekkürlerini ilettikleri kutsal bir yiyecekti. Pastanın tarihine de baktığınızda göreceğiniz ilk kek ve pasta motifleri o dönemde yaşayan insanların inandığı dinlerin ya da inançların sembolleri olarak nitelendiriliyordu.
O dönemlerde aslında her pastanın boyutu ve şekli farklı inanışların sembollerini taşırdı. Örneğin; yuvarlak formdaki bir pasta bir inanışa göre güneşi ve ayı sembolize ederken bir diğer inanışa göre dairesel şekli ve sonsuzluk sebebiyle yaşam döngüsüyle ilişkilendirilirdi. Daha somut bir örnek verecek olursak da Antik Keltler zamanında baharın gelişini kutlamak için mevsimin ilk gününde güneşe benzeyen pastalar yapılır, bahar kutlamalarına bu pastalar eşlik ederdi. Çinliler de bir yıl içerisinde mevsimsel döngüde ayın önemli bir yeri olduğuna inandıklarından Ay Tanrıçası Heng O‘ya sunmak için hasat zamanı hilal şeklinde pastalar yaparak, kendisine armağan ederlerdi.
Peki ilk doğum günü pastası ne zaman yapıldı? İlk doğum günü pastasının Antik Yunan’da Ay Tanrıçası Artemis’e sunulmak için yapıldığına dair bir inanış vardır. Bir diğer inanışa göre ise Orta Çağ Almanyası’nda insanlar İsa’nın doğum gününü kutlamak için doğum günü pastası yapmaya başlamışlar ve daha sonraları pastalara sembolik İsa şekli verilerek bu geleneği devam ettirmişlerdir. Bu adet 13. yüzyılda yaygınlaşarak çocukların doğum günlerinde de uygulanmaya başlanmış, doğum günü pastaları tüm doğum günlerinin olmazsa olmazı haline gelmiştir. Öyle ki o günden bugüne; pastanın üzerine mum koymak, mumları üflemek, dilek tutmak ve hediye merasimi gibi tüm adetler günümüzde tüm dünyada uygulanır hale gelmiştir. Modern pastacılığın temeli ise; 18. yüzyılda çeşitli pasta kalıplarının kullanılmasının yanı sıra Vatel’in pastalar için büyük bir değişim anlamı taşıyan kremşantiyi bulmasıyla başlamıştır. 19. yüzyılda da ünlü Fransız pastacı Caramel’in karameli keşfiyle beraber pastacılık sektörü giderek gelişmiş ve Paris ünlü bir ‘patisserie’ başkenti haline gelmiştir.