Kafein bağımlısı olduğunuzu nasıl anlarsınız?
Siz de gün içindeki tüm boş vakitlerinizi kafeinli içeceklerle doldurmanın hayaliyle mi geçiriyorsunuz? Belki de hepimiz gün içerisinde kahve, asitli içecekler veya kakaolu tatlılar tüketiyor olabiliriz ama bunu abartanların sayısı da azımsanmayacak kadar fazla! Peki kafein bağımlılığından kurtulmanın yolları neler? Birlikte inceleyelim.
Kafein nedir?
Kahve denince ilk akla gelen kavramın kafein olduğunu biliyoruz. Bunun sebebi kafeinin doğal olarak en çok kahvede bulunuyor olması. Kahve dışında çay, kakao ve yaprak halindeki meyvelerde de doğal olarak bulunan kafein, uyarıcı bir maddedir.
Kafein uyku hâlini nasıl ortadan kaldırır?
Beynimizdeki nöronlar biz uyanıkken çalışır. Bu zaman diliminde vücudumuzda adenozine bağlı bir madde oluşur. Uykumuzu alamadıysak veya çok yorgunsak adenozin seviyesi yükselir ve uyku hâli oluşur. Dışarıdan alınan kafein ise 4-6 saat boyunca adenozin yerine geçer ve uyku hâlini ortadan kaldırır.
Günlük kafein tüketimi ne kadar olmalı?
Bu durum kişiden kişiye değişse de şu basit hesaplama ile işinizi kolaylaştırabilirsiniz: vücudunuzdaki bir kilonun başına 4-5 mg. kafein normal denebilir fakat türe göre de değişkenlik gösterir. Yani günde 10 fincan Türk kahvesi içmemelisiniz! Normal bir filtre kahvede fincan başına 150 mg., demli çayda 40-80 mg., Türk kahvesinde 65 mg., espressoda 130-200 mg. arası kafein bulunur.
Yani 80 kilogramlık bir kişi için günde en 3 fincan filtre kahve normaldir.
Doğru tüketildiğinde kafeinin faydaları
Vücut kilonuza göre doğru tükettiğiniz çay ve kahvedeki doğal kafeinin faydaları saymakla bitmiyor.
-Fiziksel ve zihinsel yorgunluğu giderir, çalışma kapasitesini artırır.
-Dikkat dağınıklığının önüne geçip konsantrasyonu artırır.
-Baş ağrısını hafifletebilir.
-Düzenli kahve tüketenlerin alzheimer hastalığına yakalanma oranlarının %60 daha düşük olduğu birçok bilimsel çalışmayla kanıtlanmıştır.
-Spor öncesi tüketildiğinde metabolizmayı hızlandırır ve daha hızlı yağ yakımına yardımcı olur.
-Kan basıncını artırır. Böylece böbrekler daha fazla kanı süzer ve vücuttaki su kolayca dışarı atılır.
Fazla tüketilen kafeinin zararları
-Fazla tüketimde vücuttaki kalsiyum ve minerali atar. Bu da kemik erimesinin önünü açar.
-Mide yanması, kramplar ve mide bulantıları başlayabilir.
-Kan basıncının yükselmesi ile titremeler olabilir.
-Uyku problemleri ile beraber sinirli olma hâli artar.
-Geçmeyen seğirmeler
-Anksiyete ve huzursuzluk
-Sindirim sistemi problemleri
-Yüksek tansiyon
Yoksunluğun belirtileri
Kafein bağımlılığının sizi ölüme kadar götürebileceğini söylesek? Güçsüz kalbi olanlarda yüksek miktarlarda kafein alımı ne yazık ki kalp durmasıyla sonuçlanabilir.
Aldığınız kafein miktarının bir türlü yetmediğini ve kafein tüketmediğinizde mutsuz hissediyorsanız yoksunluğun ilk belirtilerini yaşıyorsunuz demektir. Diğer belirtiler ise şöyle:
-Halsizlik ve yorgunluk
-Baş ağrısı
-Can sıkıntısı, tedirginlik
-Depresyon belirtileri
-Motivasyon ve dikkat eksikliği
-Sinirlilik
-Hafızada yavaşlama
Kafein bağımlılığından kurtulmanın yolları
Eski alışkanlığın yerine yeni alışkanlık!
Günde 15 bardak kafeinli içecek tüketiyorsanız 5 tanesinin yerine bitki çayı koyarak başlayabilirsiniz. Vücudunuzdaki iyileşmeyi fark ettiğinizde bu size daha kolay gelecek. Ama ilk 4-5 gün sabır!
Bol protein!
Yüksek protein içeren gıdalar tirozin ve fenilalanin açısından zengindir. Bu maddeler kafein bağımlılığını ciddi ölçüde azaltır.
Akşamüstü kahvelerine ara!
Akşamüstü kahveleri yerine salep ve bitki çayı gibi içecekler tüketerek uyku kalitenizi artırabilirsiniz. Güne daha zinde başlamak motivasyonunuzu artıracaktır!
Nikotin alımına son!
Kafeinin nikotin ile birlikte etkisi artmaktadır. Nikotin alımını tamamen bırakamıyorsanız bile azaltmak kafein bağımlılığını da çözmenin bir yolu. Bir taşla iki kuş!