Fas Mutfağı ve Fas Yemek Kültürü
Bu hafta dünya mutfağı köşemizde bizimle Mağrip ülkelerinin en büyüleyici, en gizemli üyesi olan Fas’ın Arap, Berberi, Fransız ve Orta Asya esintili kozmopolit bir kültür mirası olan mutfağını keşfe var mısınız?
Etin, deniz ürünlerinin ve sebzenin aynı oranda sevilip, tüketildiği Fas lezzet çeşitliliği bakımından gerçek bir cennet. Çeşit çeşit baharatın, taze ve kuru meyvelerin sıklıkla kullanıldığı Fas mutfağı dünyanın en egzotik mutfaklarından biri.
‘Lokmacım peki Fas mutfağının en belirgin özelliği ne?’ diyecek olursanız da bizim için cevap şu; yemeklerde şekerin ve tuzun bir arada kullanılması. Bunu da deneyimleyebileceğiniz en meşhur lezzeti Fas payı olarak bilinen; bastilla (pastilla).
Gelelim Fas’ın en kült lezzetleriyle tanışmaya… Örneğin Mağrib coğrafyası olarak bildiğimiz tüm ülkelerde ayrı bir öneme sahip olan kuskus bir yemekten çok daha fazlası. Cuma günleri cuma namazından sonra yenmesi bir gelenek olan kuskusun damak tadına göre farklı hazırlanış şekilleri mevcut.
• Bir çeşit Fas usulü güveç yemeği olarak düşünebileceğimiz, adını pişirildiği o özel kaptan alan tajin de Fas mutfağının olmazsa olmazlarından. Tatlı ve ekşiyi harmanlayan tajine, zıt lezzetleri bir arada deneyimlemeyi sevenlerin hayran olmaması mümkün değil.
• Ramazan’da bir bayram bir yemeği olarak hazırlanan mruzia ise tajinin bize göre en lezzetli versiyonu. Kuzu eti, badem, kuru üzüm, bal ve tarçın ile hazırlanan mruzia bayram gelmeden 2-3 gün önce yapılmaya başlanan oldukça zahmetli lakin bir o kadar lezzetli bir yemek.
• Fas mutfağının ‘bize göre’ efsane olan bir lezzetinden de söz edip, genel özelliklerine devam edelim mi? Domates, et, soğan ve çeşitli sebzelerle hazırlanan Endülüs menşeili bir çorba olan harira, Fas’ta Ramazan ayında oruç açarken bir sofrada olmazsa olmazı.
• Fas mutfağı az önce bahsettiğimiz ve bir seriye sığdıramayacağımız onlarca lezzete ev sahipliği yaparken elbette farklı pişirme tekniklerinden yardım alıyor. Lakin Fas mutfağında en sık kullanılan pişirme tekniği soteleme.
• Büyüleyici lezzetlerin en büyük sırrı ise; doğal zeytinyağları ile beraber safran, zencefil, kişniş, zerdeçal gibi ağır aromalı baharatları. Özellikle safran Fas mutfağının en sevilen baharatlarından biri demek oldukça mümkün.
• Kahvaltıları ve öğle yemeklerini oldukça seven ve önemseyen Faslılar için, akşam yemekleri genellikle daha hafif şekilde geçiştirilir. Örneğin bolca bal, reçel ve tereyağı tüketilen Fas kahvaltıları bizim kültürümüze de pek uzak değil.
• Öğle yemeklerinde ise durum bizdekinin tam tersi. Günün en önemli öğünü olarak kabul edilen öğle yemeklerinde en lezzetli etler, sebzeler, çorbalar, tatlılar ile donatılan masalarda istisnasız olarak her gün, tam anlamıyla bir ziyafet yaşanıyor demek en doğrusu.
• Fas’ın sofra kültürüne bakıldığında ise günümüzde hala elle yemek yendiğini görmek mümkün. İnanışlarına göre melekler tek parmakla, emirler iki parmakla, peygamberler üç parmakla, şeytanlar ise dört parmakla yemek yediğinden Faslılar bir peygamber sünneti olarak üç parmakla yemek yiyor.
• Fas mutfağında söz konusu tatlılara geldiğinde ise genellikle Osmanlı, Suriye ve Lübnan mutfaklarından esinlenilmiş olduğunu görmek mümkün. Bilinen tatlılar dışında tüm Arap ülkelerinde olduğu gibi hurma sıklıkla tüketilen bir tatlı alternatifi.
• Ülke genelinde en sevilen ve en sık tüketilen tatlı çeşidi ise içi badem ezmesiyle doldurulmuş bir çeşit kurabiye olankaab el ghzal ve diğer tüm kurabiye çeşitleri. Aynı zamanda bu lezzetlere eşlik eden nane çayı da tatlı seremonisinin olmazsa olmazlarından.
• Fas mutfağına dair bilmemiz gereken bir diğer önemli nokta ise sokak lezzetleri. Sokaklarda birçok geleneksel lezzeti bulabilmek mümkün iken en sevilen sokak lezzetinin yalnızca su ve baharat eklenerek pişirilen salyangoz olduğunu söyleyip sizleri şaşırtalım...
• Bu büyülü lezzet dünyasını keşfe çıktığımız maceramızın sonuna gelmişken sizlere söyleyeceğimiz son şey ise, Mağrip ülkelerinin kültürlerinin ve mutfaklarının zannettiğinizden çok daha cezbedici olduğunu unutmamanız gerektiği.