Yeni adıyla Kuzey Makedonya Cumhuriyeti, NATO ve AB üyeliği yolunda
Yunanistan ile arasındaki isim sorununu çözen Üsküp yönetimi, uluslararası örgütlere üyelik için adım atmaya hazırlanıyor. Yunanistan'ın koyduğu vetoyu kaldırmasıyla NATO'dan üyelik daveti alan Kuzey Makedonya Cumhuriyeti’nin, bu yıl içinde AB'ye katılım müzakerelerine başlaması bekleniyor. 'İki ülke arasındaki isim sorunu nasıl başladı?', 'Bundan sonraki süreçte neler olacak?' sorularını cevaplandırdık.
Yunanistan parlamentosunun Makedonya ile isim sorununu çözen Prespa Anlaşması'nı onaylamasıyla 28 yıldır süregelen sorunun çözümünde sona gelindi. İki ülke arasındaki sorunun çözülmesiyle birlikte Kuzey Makedonya Cumhuriyeti’ne NATO ve Avrupa Birliği (AB) kapılarını da açılmış oldu.
Balkanlar'ın iki komşu ülkesi Yunanistan ile Makedonya arasında, Makedonya'nın eski Yugoslavya'dan ayrılıp bağımsızlığı ilan ettiği 1991'den beri devam eden isim sorunu, iki ülke başbakanlarının katılımıyla 17 Haziran'da imzalanan Prespa Anlaşması ile çözüme kavuşmuştu.
Makedonya'nın adının "Kuzey Makedonya Cumhuriyeti" olarak değiştirilmesini öngören anlaşmanın önce Makedonya'da, ardından Yunanistan'da gerekli yasal süreçleri tamamlamasıyla tarihi meselenin çözümünde sona gelindi.
AB katılım müzakereleri de başlayacak
Anlaşmanın imzalanması ile Yunanistan, Makedonya'nın AB ve NATO üyelik süreçlerinin önüne koyduğu engeli de kaldırdı.
Ekim ayında NATO'ya üyelik müzakerelerine resmen başlayan Makedonya'nın yıl sonuna kadar ittifakın 30. üyesi olması bekleniyor. Makedonya'nın yeni adıyla bu yıl içinde AB'ye katılım müzakerelerine de başlaması bekleniyor.
Kuzey Makedonya Cumhuriyeti’nin NATO’ya üyelik süreci nasıl ilerleyecek?
İki ülkenin de Prespa Anlaşması'nı kendi meclislerinde onaylamasının ardından öncelikle Yunan hükümetinin söz konusu sürecin tamamlandığına dair NATO Genel Sekreterliğini bilgilendirmesi gerekiyor. Akabinde ise NATO'nun mevcut 29 üyesi, Makedonya’nın üyeliğe katılım protokolünü imzalaması ve ardından kendi parlamentolarında onaylaması gerekecek.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Makedonya Dışişleri Bakanı Nikola Dimitrov'un kendisine gönderdiği ve Makedonya’nın NATO'ya üye olması yönündeki yükümlülük ve taahhütleri kabul etmeye hazır olduğunu belirttiği mektubu kabul ettiğini teyit etti.
Makedonya'nın NATO'ya katılım protokolünün hazırlanma sürecinde olduğunu belirten Stoltenberg, protokolün en kısa sürede NATO üyesi ülkeler tarafından imzalanması ve akabinde her üye ülkenin kendi parlamentosunda bu protokolün onaylanması gerektiğini hatırlattı.
- NATO üyesi Yunanistan'ın, Makedonya'nın NATO'ya üyelik davetini onaylamasının ardından Prespa Anlaşması yürürlüğe girecek ve Makedonya'nın adı "Kuzey Makedonya" olarak değişecek.
Makedonya'nın adının resmen değiştirilmesiyle birlikte, iki ülke başkentleri Üsküp ve Atina'da bulunan ülke temsilcilikleri ise büyükelçiliklere dönüştürülecek.
Yunanistanla Makedonya arasında isim sorusunu nedir?
Başta Türkiye olmak üzere birçok devlet, Makedonya'yı anayasal adı olan "Makedonya Cumhuriyeti" ismiyle tanısa da Yunanistan, kendi sınırları içinde "Makedonya" isimli bir bölge bulunduğu gerekçesiyle ülkenin isminin değiştirilmesini talep ediyordu.
Makedonya, bağımsızlığını ilan ettiği 1991'den bu yana güney komşusu Yunanistan ile devam eden isim sorunu nedeniyle Avrupa Birliği (AB) ve NATO'ya üye olamıyor.
Makedonya'nın uluslararası tanınırlığı, ülkenin Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulunda oy birliğiyle BM üyeliğine kabul edildiği 1993 yılının nisan ayında kesinlik kazanmış; ancak güney komşusu Yunanistan'ın itirazıyla geçici referans olarak "Eski Yugoslavya Cumhuriyeti Makedonya (FYROM)" adıyla üyeliğe kabul edilmişti.
Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras ile Makedonya Başbakanı Zoran Zaev, 12 Haziran 2018'de ülkelerinde düzenledikleri basın toplantılarında görüşmeler neticesinde "Kuzey Makedonya Cumhuriyeti" adı üzerinde anlaştıklarını açıklamış, iki ülke hükümet temsilcilerin katılımıyla 17 Haziran 2018'de imzalar atılmıştı.