Ukrayna'nın 'komedyen' lideri Zelenskiy'nin ajandasında ne var?

Ukrayna Devlet Başkanlığı seçimlerini kazanan 'komedyen' Vladimir Zelenskiy, 20 Mayıs'ta yemin ederek görevine başlayacak.

Ukrayna Parlamentosunda 331 milletvekilinden 315'inin oyuyla Zelenskiy'nin resmen göreve başlama tarihi 20 Mayıs olarak belirlendi.

Zelesnkiy’nin rol aldığı dizinin senaristi Yuriy Kostyuk, yemin töreninde resmi prosedürlerin uygulanacağını; ancak başka bir şeyler de planladıklarını belirtti.

Kostyuk, Ukrainskaya Pravda gazetesine yaptığı açıklamada, “Planımız görüşme aşamasında, tüm sırları açıklamak istemiyorum, daha önce hiç olmamış bir tören olacak” dedi.

Ukrayna Devlet Başkanlığı koltuğunu Poroşenko'dan devralan Zelenskiy seçim kampanyasında neler vaat etti?

• Geçtiğimiz ay gerçekleşen Ukrayna Devlet Başkanlığı seçimlerinde 73,22 oy oranıyla ipi göğüsleyen 41 yaşındaki Zelenskiy’nin seçim kampanyası ülkedeki yolsuzluklar, ekonomik sıkıntılar ve ülkenin doğusundaki çatışmalar nedeniyle seçmenlerin nezdinde büyük ilgi gördü.

Devlet başkanının, milletvekillerinin ve yargıçların dokunulmazlıklarının kaldırılması, yolsuzluklara sıfır tolerans, rüşvet alanların ve verenlerin hapse atılması, önemli kararlar için referanduma gidilmesi, Zelenskiy'nin en çok ses getiren seçim vaatleri oldu.

• Ünlü komedyen, sadece tek bir dönem başkanlık yapacağını, yeniden aday olmayacağını açıklamıştı.

Ukrayna'nın yeni devlet başkanı Vladimir Zelenskiy kimdir?

Vladimir Zelenskiy, 1978 yılında Ukrayna'nın Krivoy Rog kentinde dünyaya geldi. Çocukluğundan itibaren tiyatro tutkusu olan Zelenskiy, henüz ortaokul yıllarında ünlü komedi televizyon programı KVN'de rol almaya başladı.

Hukuk fakültesinde öğrenci olduğu yıllarda bir grup arkadaşıyla birlikte "95 Kvartal" adlı komedi grubunu kurdu.

Komedi gösterileri için senaryolar yazan Zelenskiy, farklı televizyon programlarında boy gösterdikçe Ukrayna'nın en ünlü ekran yüzlerinden biri oldu.

"Kvartal 95" grubu, "Halkın Hizmetkârı" da dahil birçok komedi dizisine imza attı.

Diziydi gerçek oldu

Seçimlerin kazananı komedyen Vladimir Zelenskiy başrolünde olduğu "Halkın Hizmetkârı" dizisiyle ülke çapında tanınmıştı.Dizide Zelenskiy'nin canlandırdığı tarih öğretmeni Vasiliy Goloborodko, bu sistemden yaka silken halkın oylarıyla devlet başkanı seçilmişti.

Koruma ordusu olmadan, bisikletle başkent sokaklarında gezen, yolsuzluklara savaş açan "Devlet Başkanı Goloborodko" karakteri, ülkede milyonların sevgilisi haline geldi.

Televizyonda reytingi 20 milyona ulaşan diziyi, YouTube'da ise 100 milyona yakın kişi izledi. Dizi birçok farklı dile çevrildi.

Seçim sürecindeki başarısında dizinin rolünü kabul eden ünlü komedyen, "Canlandırdığım karakterle ben tabii ki farklı kişileriz. Ama bu karakterle aynı ahlaki değerlere sahibim" demişti.

Zelenskiy, ülkenin NATO ve AB üyeliği politikasını devam ettirecek

Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy'in genel merkez sözcüsü Svyatoslav Yuraş, Devlet Başkanı Pyotr Poroşenko'nun NATO ve AB'ye katılım politikasının devam edeceğini açıklamıştı.

NewsOne televizyonuna demeç veren Yuraş, Zelenskiy'in izleyeceği dış politikaya ilişkin açıklamalarda bulunmuştu. "Seçim kampanyasının tamamında Avrupa-Atlantik yaklaşımımızı sürekli dile getirdik, bununla ilgili siyasi çizgiyi devam ettireceğiz" diyen Yuraş, Ukrayna'nın NATO ve AB'ye üyelik politikasını sürdüreceklerini özellikle vurgulamıştı.

Zelenskiy'nin Rusya'ya karşı tutumu nasıl olacak?

Ukrayna’nın yeni devlet başkanı Vladimir Zelenskiy, Rusya ve Ukrayna arasındaki ikili ilişkiler hakkında şu ifadeleri kullanmıştı:

• "Her vedadan sonra ‘iyi günler gelir’, bu kesin. Uzun süredir Rusya ve Ukrayna’nın daha fazla ne ortak noktası olabileceği konusu üzerine düşünüyorum. Kırım meselesi ve Donbass saldırısı sonrası ortak tek bir şeyimiz kalıyor o da 2 bin 295 kilometre 400 metre olan sınırımız"

Rusya’nın, Ukrayna tarafına ait bölgelerdeki tüm kontrollerinden vazgeçmesi gerektiğinin altını çizen Zelenskiy, "Ancak o şekilde Rusya ile ortak bir zemin arayışı içine girebiliriz" demişti.

Ukrayna- Rusya arasındaki krizin perde arkasında neler var?

Ukrayna’da 2004 yılındaki Turuncu Devrim ile ülke yönetimi Rus odağından batı odağına dönmeye başladı. Ukrayna’daki krizin başlangıcı ise 22 Kasım 2013’te Yanukoviç hükümetinin AB Ortaklık Anlaşması’nı imzalamayı reddetmesi üzerine ortaya çıktı.

Bu karar sonrası Batı yanlısı muhalefet ve destekçileri sokaklarda ve meydanlarda gösteriler düzenlemeye başladı

Muhalefet idari organları ele geçirdi

Gösteriler büyüyerek devam etti ve muhalefet, Kiev’in ana caddesi Khreschatyk’ta Kiev Belediyesi’nin de aralarında bulunduğu pek çok kamu binasını ele geçirdi.

Yönetimi elinde bulunduran tüm gösterilere rağmen direnmeye devam etti.

• Tarihler 24 Şubat 2014’ü gösterdiğinde ülkenin batısında ve başkenti Kiev’de kontrolü ele geçiren muhaliflerden sonra Yanukoviç Rusya’ya kaçtı. Ukrayna’da geçiş hükümeti kuruldu.

Daha sonra yapılan seçimlerde ise, Rusya karşıtı ve AB yanlısı söylemleriyle bilinen ve ülkesini AB ve NATO’ya üye yapmak istediğini kaydeden Ukraynalı işadamı Petro Poroşenko, ülkenin yeni Cumhurbaşkanı seçildi.

Rusça konuşan ülkenin güneydoğusu Kiev yönetimini tanımadı

Geçiş hükümetinin ardından ise Yanukoviç yanlıları ülkenin güney ve doğusunda düzenledikleri gösterilerde yerel yönetimler güvenliğin merkez Kiev yönetimi tarafından değil, kendileri tarafından sağlanacağını açıkladı.

Rusya yanlısı ve Ukrayna’da Rusça konuşan ülkenin güneydoğusundaki Harkov, Donetsk, Lugansk, Dnepropetrovsk, Zaporojye, Herson ve Kırım otonomisinin katıldığı “Ukrayna Cephesi” adlı kongreden çıkan bildiride şöyle denildi:

• “Bölgelerde güvenlik, şu andan itibaren yerel yönetimlerin eline geçiyor. Kongre’de temsil edilen bölge yöneticileri, emrindeki güvenlik güçleri ve halkla birlikte anayasal düzeni korumak için birlikler oluşturacak. Başkent Kiev’de oturumlar düzenleyen parlamentonun son iki günde aldığı tüm kararların baskı altında kabul edildiğini varsayıyoruz. Rusya’ya bölgelerimizde düzen ve huzurun muhafaza edilmesi için ayrıca yardım çağrısı yapıyoruz.”

Ukrayna'dan tek taraflı olarak bağımsızlığını ilan eden Donetsk Halk Cumhuriyeti, Ukrayna'nın ardıl devleti olarak görülen, 'Malorossiya' (Küçük Rusya) adlı yeni bir ülke kurulduğunu açıklamıştı. Öldürülen Donetsk Halk Cumhuriyeti lideri Aleksandr Zaharçenko, üç yıldır devam eden Ukrayna krizini çözmek amacıyla kurdukları yeni, bağımsız ülke Malorossiya'ya üç yıllık bir süreçte geçiş yapmayı planladıklarını belirtmişti.

Rusya’nın Kırım İlhakı

Yanukoviç’in kaçtığı açıklanmadan önce 23 Şubat’ta ise Kırım’ın güneyindeki Sivastopol’da Rus yanlısı gösteriler başlamış, üç dört gün sonrada Rus bayraklarını göndere çeken, Rusya destekli olduğu iddia edilen silahlı milis güçler bir çok bölgeyi ele geçirdi. 6 Mart’ta Kırım Yüksek Konseyi 16 Mart tarihinde Kırım’ın Rusya’ya katılıp katılmayacağını belirleyen referandum yapacaklarını açıklamıştı.

• 16 Mart 2014’de uluslararası hukuka aykırı olarak yapılan referandumda Kırım’da %96.77, Sivastopol’de ise %95.6 oranında Rusya’ya bağlanma yönünde oy çıktı.

İki ülke arasındaki krize Türkiye nasıl bakıyor?

Türkiye, iki ülke arasındaki krize dair her platformda Ukrayna’nın toprak bütünlüğünün esas olduğunu ve her meselenin Ukrayna’nın toprak bütünlüğü çerçevesinde konuşulması gerektiği belirtiyor.