Türkiye'nin aşı çalışmasından özel detaylar: "Tesislerimiz hazır, dünyaya örnek olabiliriz"

Koronavirüsün tüm dünyayı etkisi altına aldığı bugünlerde aşı çalışmaları da son sürat devam ediyor. 'Aşı bulunursa ne olur?' 'Aşı ne kadar sürede bulunur?' 'Aşıyı bulan ülke bunu dünyayla nasıl paylaşır?' gibi merak edilenleri TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal ile konuştuk.

TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Mandal'ın açıklamalarından satır başları;

Türkiye'de aşı çalışmaları, yani bizim öngörümüz.9 aylık bir zaman dilimi içinde klinik öncesi aşamanın tamamlanması. Normalde bu süreçler çok daha uzun bir zaman dilimi. Ama şu an çalışıyor.Olduğumuz grupların tümü daha önce aşı çalışması içinde yer almış ve belli yetkinliği bulunan kurumlarımız, araştırma ekiplerimiz. Koronavirüsle ilgili 16 projemiz var. Bu 16 projemizin yedisi aşı projeleri ile ilgili. Ve aşı projeleri kapsamında da tek bir koldan değil, birçok farklı aşı yöntemiyle çalışıyoruz.

• 1. İnaktif Aşı
• 2. Rekombinant Aşı
• 3. DNA Aşı Grubu

İnaktif aşı bir grubumuz var. Rekombinant türü aşı grubumuz var. DNA aşı grubu. Dolayısıyla yani bu sürecin içindeki hedefe ulaşmaya çalışırken birçok koldan eş zamanlı olarak süreci yönetmeye çalışıyoruz.

Virüsün izole edilmesi erken aşamada gerçekleştirildi

Bu süreçteki en önemli aşama olarak gözüken kısım, bu virüsün izole edilmesi aşamasındaydı.Bu virüsün izole edilmesi erken aşamada gerçekleştirildi. Mesela inaktif aşıda çok daha erken zamanda ulaşacağız buna. Çünkü bunun için olan sürecin yönetimi çok daha hızlı.Yine DNA aşımızda çok daha hızlı ilerleyebileceğiz. Rekombinant türü aşılarda ise, orada belki biraz daha yılın sonuna doğru bunlar gerçekleşecek.Araştırma gruplarımız yurt dışındaki arkadaşlarımızla da etkileşim halinde kendi iletişim kanalları üzerinden. Yurt dışındaki bir takım aşı çalışmalarında daha önceki yürütülen SARS, MERS noktasında belli bir yetkinlik noktasında olabilir. Dolayısıyla bu grupların daha hızlı gitmesi beklenebilir.Ama onun dışında aşı geliştirme çabaları ve izlenen yöntemler açısından benzer yöntemler uygulanıyor.

Türkiye aşıyı başarılı şekilde geliştirerek dünyaya örnek olacak

Beklentimiz, halkımızdaki beklenti, yaşadığımız bu zor süreçte çok daha hızlı bulunması ve bir an evvel bundan kurtulma noktasında.

Gerçekten araştırmacılarımız gece gündüz bunun için çalışıyorlar. Yeni bir takım salgınlar noktasında, biz çok daha altyapısı ve yetkinliği oluşmuş, hızlı bir şekilde kritik aşamaya çok daha kısa sürede geçebileceğimiz bir yetkinlik kapasitesi de oluşturmaya çalışıyoruz. Koruyucu malzemeler ve tıbbi cihaz konusunda nasıl Türkiye bütün dünyaya bir örnek olduysa, gelişmiş ülkeler diye ifade edilen ülkeler grubuna şu an bu konuda katkı sağlıyorsa, tabii ki aşı konusunda da yani inşallah bunu en başarılı bir şekilde geliştireni ülkemiz olur.Biz bunun için en azından bir çaba içindeyiz. Türk bilim insanlarımıza bu konuda yürekten güveniyorum. Şu an araştırmacılarımız kendileri üzerinde bunu artık bir araştırma çalışmasının ötesinde ülkemizin ve insanlığın ihtiyacı noktasında bir zorunluluk olarak görüyorlar.

Türkiye'nin daha önce hayvansal aşılar için kurduğu tesisler, koronavirüs aşısının bulunması halinde bu aşının üretimi için kullanabilecek durumda. Türkiye'ye yetecek kadar aşıyı yeni bir tesis inşa etmeden üretebiliriz.

Seferberlik kelimesini yönetebildiğimizi düşünüyorum

Yurt dışından bir takım kimyasalların tedariği konusunda güçlükler yaşanabiliyor. Hemen çözüm ortağı olmaya çalışıyoruz. Sağolsun bakanlıklarımız, Ticaret Bakanlığımız, devreye giriyor yani bunların gümrükten hızlı çekilebilmesiyle ilgili. Seferberlik kelimesini yönetebildiğimizi düşünüyorum.