Türkiye sandık başında: İşte seçimle ilgili merak edilen her şey

Türkiye, cumhurbaşkanını ve 27. dönem parlamentosunu belirlemek üzere sandık başında oy veriyor.

• Seçimde, yurt içinde toplam 56 milyon 322 bin 632 seçmen, 180 bin 65 sandıkta oy kullanacak. Yurt dışı seçmen kütüğün kayıtlı seçmenlerin 7 Haziran'da başlayan oy verme işlemi 19 Haziran'da tamamlandı. Yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı seçmenler, yarın saat 17.00'ye kadar gümrük kapılarında oy verebilecek.

6 Adımda oy kullanma rehberi

1- Vatandaşlar ilk olarak nerede ve hangi sandıkta oy kullanacağını öğrenecek. Bu bilgileri içeren seçmen bilgi kağıdı eline ulaşmayanlar, YSK'nin internet sitesinden, e-devlet kapısından veya Seçmen Sorgulama mobil uygulamasından oy kullanacağı yer ve sandık numarasını öğrenebilecek.

2- Seçmenlerin oy verme günü yanına Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasını taşıyan, Türkiye Cumhuriyeti kimlik kartı, geçici kimlik belgesi, nüfus cüzdanı, resmi dairelerce verilen soğuk damgalı kimlik kartı, pasaport, evlenme cüzdanı, askerlik belgesi, sürücü belgesi, hakim ve savcılar ile yüksek yargı organı mensuplarına verilen mesleki kimlik kartı, avukat, noter ve askeri kimlik kartı gibi kimliğini tereddütsüz ortaya koyan resimli, resmi nitelikteki bir belgeyi yanında bulundurması gerekecek.

Üzerinde Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası olmayan resimli ve resmi bir kimlik belgesi ibraz eden seçmenin oy kullanabilmesi için, bu belgelerin yanında ayrıca seçmen bilgi kağıdını veya nüfus müdürlüklerince verilmiş nüfus kayıt örneğini ibraz etmesi şart olacak. Bu belgelerden birini vermeyen seçmen oy kullanamayacak.

3- Cep telefonu, fotoğraf veya film makinesi gibi görüntü kaydedici veya haberleşme sağlayıcı cihazlarla oy verme yerine girilmesi yasak olacak. Bu tür cihazların oy verme işlemi bittikten sonra iade edilmek üzere sandık kuruluna bırakılması gerekecek.

4- Seçmenler, birleşik oy pusulalarında tercih ettiği cumhurbaşkanı adayı, siyasi parti, ittifak veya bağımsız aday için ayrılan bölümden dışarı taşırmadan "TERCİH" veya "EVET" mührünü basarak oyunu kullanacak.

5- Oyun geçerli sayılması için "TERCİH" veya "EVET" mührü dışında oy pusulalarının herhangi bir yerine imza atılmaması, işaret konulmaması, birleşik oy pusulalarının düzgün bir şekilde katlanıp zarfa koyulması gerekecek. Zarfa pusulalar dışında bir şey konulmayacak.

6- Seçmen, zarfı sandığa attıktan sonra sandık seçmen listesinde adınının bulunduğu yerin karşısına imza atacak.

Hangi saat aralığında oy kullanılacak?

• Türkiye genelinde seçmenler, saat 08.00-17.00 saatleri arasında sandık başına gidecek. Ancak saat 17.00'ye geldiği halde, sandık başında oylarını vermek üzere bekleyen seçmenler, başkan tarafından sayıldıktan sonra sıra ile oylarını kullanacak.

Yanımızda kimlik bulunması zorunlu mu?

Seçmenler, üzerinde Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası bulunan, kimliği tereddütsüz ortaya koyan, resimli, resmi nitelikteki belgelerden biriyle oy kullanılabilecek.

Seçmen bilgi kağıdı yanımızda olmalı mı?

• Seçmenin nerede oy kullanacağını gösteren seçmen bilgi kağıdının getirilmesi zorunlu olmayacak. Seçmen bilgi kağıdı gelmeyenler nerede, hangi sandıkta oy kullanacağını YSK'nin internet sitesinden de görebilecek. Seçimin ikinci tura kalması halinde seçmen bilgi kağıdı yeniden gerekli olmayacak.

Cep telefonuyla oy kullanacağım kabine girebilir miyim?

Cep telefonu, fotoğraf veya film makinesi gibi görüntü kaydedici veya haberleşme sağlayıcı cihazlarla oy verme yerine girilmesi yasak. Bu tür cihazlar, oy verme işlemi bittikten sonra iade edilmek üzere sandık kuruluna bırakılacak.

Oy verme işleminde kaç pusula ve zarf kullanılacak?

• Seçmen, cumhurbaşkanına ve milletvekillerine yönelik tercihte bulundukları iki oy pusulasını aynı zarfa koyarak sandığa atacak.
• Önce cumhurbaşkanı seçimine ait oy pusulalarının sayım ve dökümü yapılacak.

Seyyar sandık uygulamasından kimler yararlanacak?

Yatağa bağımlı hastalar için seyyar sandık uygulaması bu seçimde ilk kez hayata geçirilecek. Bu kapsamda, seyyar sandıklarda oy kullanabilmeleri için hastalığı ve engeli sebebiyle yatağa bağımlı olduğunu beyan eden seçmenlerin ayağına sandık götürülecek. Yatağa bağımlılık kriteri aranan uygulama kapsamında, 17 bin 258 seçmen bin 303 sandıkta oy kullanacak.

Yurt dışı oyları ne zaman sayılacak?

Yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı 3 milyon 49 bin 65 seçmenin, yurt dışındaki 60 ülke ve 123 temsilcilikte 7 Haziran'da başlayan oy verme işlemi 19 Haziran'da sona erdi. Yurt dışı temsilciliklerde ve gümrük kapılarında toplam 1 milyon 486 bin 532 seçmen oyunu kullandı. Yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı seçmenlerin gümrük kapılarında oy verme işlemleri yarına kadar sürecek.

Yurt dışında kullanılan oy pusulaları, uçaklar ve diplomatik kuryelerle Türkiye'ye getirildi. Ankara'daki Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulunda saklanan oylar, seçim günü tüm yurtta oy verme işleminin tamamlanmasının ardından diğer oylarla eş zamanlı açılarak sayılmaya başlanacak.

Oy verme yerleri nasıl olacak?

Kapalı oy verme yerleri, oyların gizliliğini ve seçmenlerin oylarını tam bir serbestlik içinde vermelerini sağlayacak, dışarıdan içerisinin gözetlenmesine imkan bırakmayacak şekilde olacak.

Sandıkların, kapalı oy verme yerinin ve sandık kurulunun yerleştiği yer merkez olmak üzere yüz metre yarıçaplı alan sandık alanı olacak. Sandık alanına sandık kurulu başkan ve üyeleriyle oy vermek üzere gelen seçmenler, siyasi partilerin adayları ve gözlemcileri, bağımsız adaylar ve gözlemcileri dışında hiç kimse giremeyecek.

Seçim günü yasakları neler?

• Seçim günü yani yarın saat 06.00'dan 24.00'e kadar alkollü içki satılamayacak, içkili ve umumi yerlerde alkollü içki verilmesi ve içilmesi yasak olacak, eğlence yerleri oy verme süresince kapalı kalacak, eğlence yeri niteliğindeki lokantalarda yalnızca yemek verilebilecek. Çay bahçeleri de kapalı olacak.

Seçim yasaklarına ve kurallara uyulmak şartıyla oy verme günü saat 18.00'den sonra alkollü içki servisi yapılmayan düğün düzenlenebilecek.

Emniyet ve asayişi korumakla görevli olanlardan başka kimse silah taşıyamayacak. Radyolar ve her türlü yayın organlarınca seçim günü saat 18.00'e kadar seçim ve seçim sonuçlarıyla ilgili haber, tahmin ve yorum yapılamayacak. Radyolarda ve her türlü yayın organlarında 18.00-21.00 saatleri arasında ancak YSK tarafından seçimle ilgili verilecek haber ve tebliğler yayınlanabilecek.

Yayın yasağı ne zaman kalkacak?

Bütün yayınlar saat 21.00'den sonra serbest olacak ancak YSK tarafından gerek görülmesi halinde saat 21.00'den önce de yayınların serbest bırakılmasına karar verilebilecek.