Türkiye ve İsrail arasında deniz yetki anlaşması imzalanabilir mi?

Türkiye'nin Doğu Akdeniz'deki deniz yetki alanları sınırlandırması konusunda Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nden (KKTC) sonra ikinci anlaşmasını Libya ile imzalaması Doğu Akdeniz’de izlediği politikalar bakımından önemli bir kazanım olarak öne çıkmıştı.

• Türkiye’nin desteklediği Ulusal Mutabakat Hükümeti’nin son haftalarda Hafter güçlerini geri püskürterek başarılı operasyonlara imza atmaya başlaması bölgedeki askeri dengelerin değişime uğramasına da yol açtı.

Doğu Akdeniz'de neler oluyor?

Doğu Akdeniz'de önemli bir diplomatik süreci yöneten Türkiye'nin bölgedeki enerji paylaşımı hususunda attığı adımlar sıklaşmış durumda. Son haftalarda Libya’da sahada yaşananlar kadar, Türkiye ile İsrail arasında görülen 'normalleşme sinyalleri' de, Akdeniz’deki güç dengelerini etkileyebilecek gelişmeler olarak değerlendiriliyor.

Bazı basın-yayın organları ve özellikle sosyal medyada yüksek sesle dile getirilen; Türkiye ile İsrail arasında deniz yetki anlaşması için gizli müzakereler yürütüldüğü iddiasını Terör ve Güvenlik Uzmanı Coşkun Başbuğ GZT için değerlendirdi.

İsrail'in Türkiye'yi çok yakın takip ettiğini belirten Başbuğ bu takibe ilişkin şu detayı paylaştı:

• "Forbes dergisinde Türkiye'nin ilk uçak gemisi TCG Anadolu'yu inceleyen bir yazı kaleme alındı. Dergide gemiyle ilgili adetli bilgiler var. O bilgilerin birçoğu İsrail'in kurduğu gizli bir istihbarat servisi olan 'İmage Sat' diye bir kurum var haberi buradan elde edilen görüntülerle desteklediler. İmage Sat da uydudan aldığı görüntüleri kullanıyor ve Türkiye'yi çok yakın takip ediyor. En çok takip ettiği alan da Doğu Akdeniz"

"'Türkiye ile ilişkileri germeyelim' diyorlar"

Doğu Akdeniz'de İsrail'in, Güney Rum Kesimi ve Yunanistan üzerinden Avrupa'yı hatta NATO'yu da zaman zaman devreye sokarak bir süreci yürütme gayretine girdiğini söyleyen Coşkun Başbuğ, "Türkiye'yi yaptığı anlaşmalarla, attığı adımlarla, sondajlarla Kıbrıs Türk Barış Kuvvetleri tarafında açılan hava üslerinde geri adım attırmayı denedi. Olmadığını gördüğü an şu an kendi içinde şunu tartışıyor; "Türkiye ile ilişkileri germeyelim onunla birlikte hareket edelim" çünkü Türkiye bu hususta fikrini çok net belirttiğini söyleyebiliriz. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın da Doğu Akdeniz konusunda 'kazan kazan' ilkesinin temeli de orada yatıyor" şeklinde konuştu.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 'biz hiç kimseye kapıları kapatmadık' dediğini hatırlatan Başbuğ, hukuk çerçevesinde, mantıklı her türlü teklife açık, her ülkeyle de görüşmeye hazır olunduğunu öne sürdü. Türkiye'nin karşısında konumlanan kanadın 'böyle bir teklif varken neden zorluyoruz?' diye kendi içinde tartışmaya başladığının altını çizdi.

"Netanyahu Türkiye'ye gelirse şaşırmamak lazım"

İsrail ve Türkiye arasında resmi olmasa da bir yakınlaşmanın olasılığına da değinen Başbuğ şöyle konuştu:

"Önümüzdeki günlerde İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu Türkiye'ye gelirse şaşırmamak lazım çünkü; Hafter dahil o kanat içindeki herkes ümidini yitirmiş durumda. Kartların yeniden karılması gerektiğini düşünüyorlar. Bu düşüncedekilerin ağırlıklı tutumu ise 'Türkiye'ye yanaşalım, onlarla birlikte hareket edelim' yönünde. O yüzden önümüzdeki süreçte İsrail'in Türkiye'ye, Doğu Akdeniz'de birlikte çalışma dahil teklifle gelmesi halinde şaşırmamak lazım"

Libya ile imzalanan anlaşma neden önemli?

Türkiye'nin Libya ile imzaladığı deniz yetki anlaşmasıyla Doğu Akdeniz'de önemli başarı gösterildiği de bildiren Başbuğ sözlerini şöyle tamamladı:

"Doğu Akdeniz'de 'cetvelle çizilen haritaları' Türkiye çöpe gönderdi. Doğu Akdeniz'de sekiz ülke var hak sahibi olan Türkiye bu ülkelerin hepsiyle görüşmeye hazır. Önümüzdeki günlerde Türkiye'nin yeni 'zeytin dalı' ile o ülkelere teklifler götüreceğini değerlendiriyorum".

İsrail ne dedi?

İsrail’in resmi Twitter hesabından yapılan, "Türkiye ile diplomatik ilişkilerimizle gurur duyuyoruz. Gelecekte bağımızın daha da güçlenmesini temenni ediyoruz. Türkiye’deki tüm takipçilerimize sevgilerimizi gönderiyoruz" açıklaması, ilişkilerde 'normalleşme' için adım olarak yorumlandı.

İsrail’in Ankara Büyükelçiliği’nden yapılan açıklamada, “İsrail'in Türkiye ile ekonomik sularda deniz yetki anlaşması imzalama niyeti hakkında yapılan bir takım temelsiz yayınlara cevaben, bu haberlerin gerçeği yansıtmayan iddialardan ibaret olduğunu belirtmek isteriz” denildi.