Türkiye-Rusya arasındaki Soçi Mutabatındaki detay: Adana Anlaşması
Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Putin, arasında dün Soçi'de gerçekleşen yaklaşık 6 saat süren görüşmenin ardından tarihi bir mutabakata imza atıldı. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu mutabakat muhtırasını okurken, muhturalardaki maddelerde Adana Anlaşması’nın önemine de değinildi. Adana Mutabakatı'na dair merak edilenleri yazdık.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Rusya'nın Soçi kentinde yaptığı görüşmenin ardından iki ülke 10 maddelik bir metinde anlaşma sağladı.
Rusya ile Türkiye arasında imzalanan mutabakatı kendi dillerinde iki ülkenin Dışişleri Bakanları okudu. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nun okuduğu 10 maddede "Suriye'nin siyasi birliği ve toprak bütünlüğünün ve Türkiye'nin milli güvenliğinin korunmasına olan bağlılığın" Ankara ve Moskova tarafından teyit edildiği belirtildi.
Mutabakat muhtırası kapsamında, "Tel Abyad ve Resulayn’ı içine alan 32 km derinliğindeki mevcut Barış Pınarı Harekatı alanındaki yerleşik statükonun muhafaza edilmesi" kararlaştırıldı.
Ortak devriye başlıyor
Mutabakat kapsamında ayrıca Menbiç ve Tel Rıfat bölgelerinden "tüm YPG unsurlarının silahlarıyla birlikte çıkarılacağı" kaydedildi.
Türkiye-Rusya Federasyonu Arasında Mutabakat Muhtırası pic.twitter.com/juNQuGI3Cx
— T.C. Cumhurbaşkanlığı (@tcbestepe) October 22, 2019
İki ülke, Çarşamba günü öğlen saat 12'den itibaren Rus askeri polisi ile Suriye sınır muhafızlarının, Türkiye'nin "Barış Pınarı Harekatı alanının dışında kalan Türkiye-Suriye sınırının Suriye tarafına, YPG unsurları ve silahlarının Türkiye-Suriye sınırından itibaren 30 km’nin dışına çıkarılmasını temin etmek" üzere girmesinde mutabık kaldı.
Söz konusu işlemin 150 saat içerisinde tamamlanacağı ve bu andan itibaren 'Barış Pınarı Harekatı' alanı sınırlarının "batısı ve doğusunda 10 kilometre derinlikte Kamışlı şehri hariç Türk-Rus ortak devriyeleri başlayacağı" ifade edildi.
Mutabakatta, Putin'in Ocak ayından bu yana gündeme getirdiği, Adana Mutabakatı da yer alıyor:
- "Her iki taraf Adana Anlaşması'nın önemini teyit eder. Rusya Federasyonu mevcut koşullarda Adana Anlaşması'nın uygulanmasını kolaylaştıracaktır."
Adana Mutabakatı Anlaşması nedir?
Suriye, 1980 ve 1990'lar boyunca terör örgütü PKK ve elebaşı Abdullah Öcalan'ın kendi topraklarında konuşlanmasına, eğitim kampları oluşturmasına, her türlü propaganda faaliyetine ve topraklarından Türkiye'ye dönük terör eylemleri gerçekleştirmesine izin vermişti.
Dönemin hükümeti 1998 yılının ikinci yarısından itibaren Suriye'yi teröre destekten vazgeçirmeye dönük "kuvvet politikası" uygulamaya başladı.
Cumhurbaşkanı ve hükümet yetkilileri güçlü ifadelerle Suriye yönetimini uyarırken, Türk Silahlı Kuvvetleri de sınır hattında takviye ettiği birlikleriyle askeri tatbikatlar yapıp Şam yönetimine gözdağı veriyordu.
- 20 Ekim 1998 günü Adana'da bir araya gelen iki ülke heyetleri Adana Mutabakatı'nı imzaladı.
Türkiye-Suriye terörle mücadele belgesi
- Türkiye adına Dışişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Büyükelçi Uğur Ziyal ve Suriye adına Tümgeneral Adnan Badr al-Hasan'ın imza attığı Adana Mutabakatı, terör örgütü elebaşı Öcalan'ın Suriye'nin dışında olduğu ve bir daha asla girmeyeceği, yurt dışındaki PKK unsurlarının Suriye'ye dönemeyeceği, ülke topraklarındaki PKK kamplarının bir daha kullanılmayacağı ve tutuklanan PKK üyelerinin listelerinin Türkiye'ye verilmesi taahhütlerini içeriyordu.
Mutabakat, Suriye tarafının kısa vadede yerine getireceği taahhütlerin yanı sıra iki ülkenin uzun vadeli terörle mücadele çerçevesini de çiziyor:
- Suriye kendi topraklarından Türkiye'nin güvenlik ve istikrarını tehlikeye atacak eylemlere izin vermeyecek. Suriye, terör örgütü PKK'nın silah, lojistik ve mali destek sağlamasına ve propaganda faaliyetlerine izin vermeyecek.
- Suriye, PKK'yı terör örgütü olarak ilan etmiştir.
- Suriye, diğer terör örgütlerinin yanı sıra PKK ve uzantılarının topraklarındaki faaliyetlerini yasaklamıştır.
- Suriye, PKK'nın topraklarında eğitim kampı kurmasını ve ticari faaliyetlerde bulunmasını yasaklamıştır.
- Suriye, PKK üyelerinin transit yollarla üçüncü ülkelere gitmesine izin vermeyecektir.
- Suriye, PKK liderlerinin topraklarına girmesini engelleyecek ve gümrük yetkililerine bunun için talimat verecektir.
- Aynı mutabakat, tarafların bu taahhütlerin yerine getirilmesini sağlamak ve gözlemek için bazı mekanizmalar kurmasını da sağlıyor.
- İki ülkenin üst düzey güvenlik yetkilileri arasında doğrudan telefon hattı kurulması, diplomatik temsilciliklerde güvenlik işleri için özel temsilcilerin atanması bunlardan sadece birkaçını oluşturuyor.
