Tüketicilerin harcamalarında en fazla artış gıda ürünlerinde

Tüketicilerin hakları konusunda bilinç ve bilgi düzeylerini belirlemek, tutum ve davranışlarını saptamak, alışveriş ve tüketim davranışlarını tespit etmek amacıyla Türkiye genelinde "Tüketici Profili ve Bilinç Düzeyi Araştırması" yapılıyor.

Araştırmayla tüketici bilincindeki değişimin objektif bir göstergeyle (endeks) ölçülmesi planlanıyor. 2018, 2019 ve 2020 yıllarında yapılan söz konusu araştırmanın 2021 yılına ilişkin ölçme ve değerlendirme işlemleri devam ediyor.

Bakanlık tarafından tamamlanan 2020 yılına ilişkin Tüketici Profili ve Bilinç Düzeyi Araştırması, Türkiye genelinde 26 ilde, 18 yaş üstü 2 bin 250 tüketiciyle yapılan anket verilerine dayanılarak hazırlandı.

Raporda, tüketicilerin bilgi ve bilinç düzeyleri düşük, orta ve yüksek şeklinde adlandırılan seviyelere ayrılırken ankete verilen cevaplar cinsiyet, eğitim düzeyi, gelir düzeyi gibi bilgilerle karşılaştırıldı. Ayrıca her bir grup bilgi ve bilinç düzeyindeki tüketicilerin önemli görülen bazı konularda nasıl bir tutum sergilediği incelendi.

Bu doğrultuda hazırlanan raporda yer verilen bulgu ve yorumlardan bazıları şöyle sıralandı:

Tüketicilerin yüzde 53,2'sinin yüksek bilinç düzeyinde, yüzde 31,4'ünün orta bilinç düzeyinde, yüzde 15,4'ünün düşük bilinç düzeyinde olduğu belirlendi.

Tüketicilerin yüzde 52,4'ünün oturduğu konutun mülkiyeti kendisine ait bulunuyor.

Tüketicilerin yüzde 58,8'i günlük ortalama 2-4 saat televizyon izlerken buradaki programlardan etkilenerek satın alınan ürün gruplarının başında GSM operatörü geliyor. Bunu sırasıyla giyim eşyası ve teknolojik ürünler izliyor.

Her 2 tüketiciden 1'i yerli üretimi tercih etti

Tüketicilerin Kovid-19 salgını döneminde harcamalarındaki en fazla artışın gıda ürünlerinde olduğu belirlendi. Kovid-19 sürecinde satın alınıp sorun yaşanan hizmetler içinde ulaşım ve eğitim ağırlık taşıdı.

Her 2 tüketiciden yaklaşık 1'i yerli üretim ürünlerini tercih ediyor. Yerli üretimin en çok tercih edildiği ürün grupları sırasıyla gıda ve giyim ürünleri oldu.

İnternet veya internet dışında diğer mesafeli yöntemlerle alışveriş yapma sıklığı ortalama olarak ayda 1,3 olarak belirlendi. İnternet veya internet dışında diğer mesafeli yöntemlerle en çok satın alınan ürünler giyim ve gıda kişisel bakım ürünleri olarak belirlendi.

Yeterli bilgiye sahip olmama ve kişisel ya da finansal bilgilerle ilgili güvenlik açığı olduğu düşüncesi, tüketicilerin internet veya internet dışı diğer mesafeli yöntemler yoluyla ürün satın almayı tercih etmemesinin başlıca nedenleri arasında yer aldı.

Tüm bilgi düzeyindeki tüketicilerde Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğünün vatandaşa yönelik hizmetlerinden tüketici hakem heyetleri ile ticari reklam ve haksız ticari uygulamaların denetimi hizmetlerinin bilinirliği yüksek bulundu. Tüketici hakem heyetlerine başvuruda bulunan tüketicilerin çoğunluğu (yüzde 71,4) başvurusunun hızlı sonuçlandığını bildirdi.

Satın aldığı bir mal veya hizmetle ilgili sorun yaşayan ve sorunun çözümüne ilişkin eylemde bulunan tüketicilerin yüzde 85,3'ünün sorunlarının çözüldüğü saptandı.

Araştırmaya katılan tüketicilerin bilgi sahibi olmak istedikleri konuların başında tüketici hakları geldi. Bunu hak arama yolları, bütçe hazırlama, tasarruf ile borç yönetimi konuları izledi.