Trump'ın danışmanları ABD'yi İran'la savaşa mı zorluyor?

ABD-İran arasındaki gerilim her geçen gün artarken geçtiğimiz günlerde Amerika'nın saygın gazetelerinden The New York Times'ta yayımlanan bir haber çok konuşuldu.

The New York Times, ABD Savunma Bakanı Vekili Shanahan'ın Trump yönetimine İran'ın nükleer silah geliştirmeye imkan veren faaliyetleri ilerletmesi ya da ABD güçlerine saldırması halinde Ortadoğu'ya 120 bin asker gönderilmesine dair plan sunduğunu yazdı.

Gazetenin ABD yönetiminin 6'dan fazla ulusal güvenlik yetkilisine dayandırdığı haberinde, askeri planların revize edilmesi talimatını, Trump'ın Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton'ın liderliğindeki ekibin verdiği belirtildi.

Planın, George W. Bush döneminden beri İran'a saldırı komplosu yapan 'en şahin neocon' Bolton'ın Trump yönetimi üzerindeki büyük etkisine işaret ettiğine dikkat çekildi.

NYT, askeri harekatları bitirip yenilerine girmeme eğilimi gösteren Trump'ın, Afganistan ve Suriye'den çekilme çabasındayken, bu kadar çok Amerikan askerini tekrar Ortadoğu'ya göndermek gibi bir karar alıp almayacağının meçhul olduğunu yazdı.

"Trump, Boltan'dan ve Shanahan'dan rahatsız"

New York Times'ta ayrıca ABD Başkanı Trump'ın, Savunma Bakanlığı vekili Shanahan ve diğer üst düzey yetkilileriyle yaptığı görüşmede İran'la bir savaş istemediğini söylediği, Ulusal Güvenlik Danışmanı Bolton'un Venezuela ve İran'daki baskıcı tavrından rahatsız olduğu haberleri yer aldı.

Trump, New York Times'ı yalanladı; ancak iddialar son bulmadı

Trump, ABD'li yetkililerin İran'a karşı Ortadoğu'ya 120 bin asker gönderme planını tartıştığını yalanladı. ABD Başkanı, Beyaz Saray'da gazetecilerle sohbeti sırasında, "Bence yalan haber, tamam mı? Ben böyle bir şey yapar mıydım? Kesinlikle. Ama biz böyle bir şey planlamadık. Umarım planlamamıza gerek kalmaz. Bunu yapsak söylenenden sürüsüne bereket daha fazla asker göndermemiz gerekir" ifadelerini kullandı.

Demokrat Partili Senatörü Sanders: Savaşlar arzu eden Bolton'u durdurmalıyız

New York Times'ın bu haberi üzerine açıklama yapan Vermont Senatörü ve 2020 başkan aday adayı Demokrat Bernie Sanders, İran ile muhtemel bir savaşa ilişkin şunları söyledi:

• "Bu tam bir felaket olur. Trump'ı ve nihayetsiz savaşlar arzu eden Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton'u durdurmalıyız."

Trump'a yakın Fox sunucusundan Boltan'a İran suçlaması

Trump yönetimine yakınlığı ile bilinen Fox News sunucusu Tucker Carlson da Bolton’u İran-ABD savaşına zemin hazırlamakla suçladı.

Bolton'un kasten İran ile tansiyonu yükseltip savaş çıkarmaya çalıştığını kaydeden Carlson, "Her şeyden öte, Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton, İran ile bir savaş çıkmasına bayılacak. İran ile savaş onun için Noel Günü, Şükran Günü ve doğum günü partisinin aynı kutlanması gibi olacak." esprisi yaptı.

"Şükür ki John Bolton değil Başkan Trump asker üzerinde yetkiye sahip" diyen Carlson, Bolton’un Trump üzerindeki etkisinin bu süreçte etkili olacağına dikkati çekti.

• Trump geçen hafta İran konusunda gazetecilere yaptığı açıklamada Bolton’ı bazen dengelemek zorunda kaldığını söylemişti.

Washington Post: Trump, İran'ı Boltan'a bıraktı

Washington Post gazetesinde yer alan bir haberde ise, askeri planlayıcıların İran ile bir savaşta ortaya çıkacak büyük risklerin çok iyi farkında olduğuna ancak bunun ABD yönetimini şu anki çatışmacı yolundan çevireceği anlamına gelmediğine vurgu yapıldı.

Bolton ve diğer bazı analistlerin 2003’te Irak'ın işgaline giden süreçte bazı istihbarat bilgilerini çarpıttığına dikkat çekilen haberde "Venezuela ve Kuzey Kore konusunda olduğu gibi Trump, çok tehlikeli sonuçları olacak İran konusunu da Bolton'a bırakmış görünüyor." değerlendirmesine yer verildi.

Trump'dan danışmanlarına ilişkin iddialara cevap

ABD Başkanı Donald Trump İran konusunda dış politikada şahin politikalarıyla bilinen danışmanlarıyla sürtüşme yaşadığına ilişkin iddiaları yalanladı.

Trump, danışmanlarının kendisini İran’la bir savaşa sürüklediği konusunda endişeli olduğu yönünde medyada çıkan haberler için “saçmalık” ifadesini kullandı.

Hem Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton hem de Dışişleri Bakanı Mike Pompeo için “Harika iş çıkarıyorlar” dedi. Trump bu konuda çıkan haberlerle ilgili olarak medyayı suçladı.

"Kendi kararlarımı kendim veririm"

Başkan Trump "Ben kendi kararlarımı kendim veririm. Mike Pompeo harika iş çıkarıyor, Bolton da harika iş çıkarıyor” şeklinde konuştu.

Trump yönetiminden bir yetkili: Gerilimi biz tırmandırmıyoruz

Trump yönetiminden üst düzey bir yetkili “Gerilimi bizim tırmandırdığımız ve çatışma istediğimize ilişkin algıdan rahatsızız. Biz gerilimin düşmesinden yanayız” dedi.

• Yetkiliye Bolton ve Pompeo’nun Trump’ı savaşa sürükleme çabası içinde olduğuna ilişkin iddiaları soruldu.
• Trump yönetimi yetkilisi “Trump’ı herhangi bir yola girmeye zorlamak başarısız bir strateji. Bunun pek çok tanığı var” diye konuştu.

İran-ABD arasında neler oluyor?

ABD ile İran arasındaki gerilim ABD Başkanı Donald Trump'ın 2015'te imzalanan nükleer anlaşmadan tek taraflı çekilmesiyle arttı.

Anlaşmanın bozulmasıyla İran'a karşı Anlaşma kapsamında rafa kalkan yaptırımların yeniden başlatılması ve İran ile ticaret yapan ülkelere baskı uygulanması iki ülke arasındaki gerilimi had safhaya çıkardı.

ABD, geçen hafta İran'dan gelebilecek tehditlere karşı tedbir amacıyla "USS Abraham Lincoln" Uçak Gemisi Taarruz Grubu ile 4 nükleer kapasiteli B-52 bombardıman uçaklarından oluşan Bombardıman Görev Gücü'nü körfeze sevk etmişti.

ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon), İran'ın ABD'ye ait hedeflere saldırı hazırlığında bulunduğu iddiasıyla yaptığı bu sevkiyatın ardından "USS Arlington" amfibi çıkarma gemisini ve bir Patriot hava savunma bataryasının da bölgeye gönderildiğini duyurmuştu.

Diğer taraftan Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), İran'ın BAE açıklarında dört ticaret gemisine sabotaj yaptığını iddia etmişti.

Bunun üzerine ABD de bölgede İran’a gözdağı vermek üzere F-15 ve F-35 uçakları ile uçuşları gerçekleştirmişti.

İran Devrim Muhafızları Genel Komutanı General Hüseyin Selami de yaptığı açıklamada ABD ve müttefikleri ile topyekün bir savaşın eşiğinde olduklarını söyledi.

ABD'nin bölgedeki askeri varlığı ne kadar?

• ABD'nin, İran'ın komşusu Irak'ta da yaklaşık 5200 askeri bulunuyor.
• Mayıs ayı başında da ABD, daha önce zaman zaman Basra Körfezi'nde konuşlandırılan ve 2003'teki Irak Savaşı'nda da kullanılan USS Abraham Lincoln gemisini Orta Doğu'ya gönderdiğini açıklamıştı.
• ABD'li yetkililer basına yaptıkları açıklamada USS Arlington gemisinin bölgeye gönderilmesinin daha önceden planlandığını, ancak tarihin öne çekildiğini belirtmişti.
• İran'ın yarı resmi haber ajansı İsna'ya konuşan din adamı Ayetullah Yusuf Tabatabai Nejad ise 'ABD filosunu tek bir füzeyle yok edebileceklerini' söylemişti.

Globalfirepower'ın verilerine göre ABD ve İran'ın savaş güçleri şöyle:

ABD

Askeri Güç Endeksi: 0,081

Savunma Bütçesi(milyar dolar): 647

Ülke Nüfusu(milyon kişi): 326,6

Asker Sayısı(milyon kişi): 2

Hava Kuvvetleri: 13.362

Savaş Uçakları: 1962

Tanklar: 5884

Deniz Kuvvetleri’ne Ait Gemiler: 415 (20 uçak gemisi)

iRAN

Askeri Güç Endeksi: 0,313

Savunma Bütçesi(milyar dolar): 6,3

Ülke Nüfusu(milyon kişi): 82

Asker Sayısı(milyon kişi): 0,934

Hava Kuvvetleri:505

Savaş Uçakları:150

Tanklar:1650

Deniz Kuvvetleri’ne Ait Gemiler: 398