Şanghay İşbirliği Örgütü zirvesi bugün başlıyor: Örgütün yeni üyesi kim olacak?

Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) Devlet Başkanları Konseyi 24. Zirvesi, örgütün dönem başkanı Kazakistan’ın ev sahipliğinde başkent Astana’da bugün başlayacak. "ŞİÖ +" formatında yapılacak. Zirveye, 16 ülkenin devlet ve hükümet başkanları katılacak.

Zirveye hangi ülkeler katılıyor?

Üye ülkeler Kazakistan, Çin, Rusya, Kırgızistan, Tacikistan, Özbekistan, İran, Hindistan ve Pakistan’dan devlet ile hükümet başkanlarının katılacağı zirvede Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da yer alacak. Zirveye gözlemci ve diyalog ortağı olarak Belarus, Moğolistan, Azerbaycan, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri ile Türkmenistan liderleri de iştirak edecek.

Zirvede Birleşmiş Milletler (BM), Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü, Asya’da İşbirliği ve Güven Artırıcı Önlemler Konferansı, İslam Gıda Güvenliği Teşkilatı, Bağımsız Devletler Topluluğu, Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü, Avrasya Ekonomik Komisyonu gibi bir dizi uluslararası teşkilatın üst düzey temsilcileri de hazır bulunacak.

Zirvede ne hedefleniyor?

"Çok Taraflı Diyaloğun Güçlendirilmesi: Sürdürülebilir Barış ve Kalkınma İçin Çabalamak" başlığıyla yapılacak zirvede ana gündem, mevcut uluslararası ve bölgesel sorunların çözümünde ŞİÖ'nün rolünün güçlendirilmesi olacak.

Bölgesel güvenlik, altyapı, enerji, çevre, sağlık, turizm, eğitim, dijitalleşme, ulaşım ve lojistik konularının masaya yatırılacağı zirvede istikrar için liderlerin öncelikle uluslararası ticaret ve ekonomi alanına odaklanacakları belirtiliyor.

Zirve sonrası ŞİÖ’nin güncel uluslararası ve bölgesel meselelerdeki tutumu ile geleceğe yönelik çalışmaların yer alacağı Astana Deklarasyonu ile "2035 ŞİÖ Kalkınma Stratejisi" ve "2030 ŞİÖ Enerji İşbirliğini Geliştirme Stratejisi"nin de dahil olduğu çeşitli alanlarda 20’den fazla belgenin kabul edilmesi planlanıyor.

ŞİÖ'nün yeni üyesi kim olacak?

Terörle mücadele konusunun da ön planda olacağı zirvede, örgütün "2025-2027 dönemi için Terörizm, Ayrılıkçılık ve Aşırıcılıkla Mücadele İşbirliği Programı" ve "2024-2029 dönemi ŞİÖ Uyuşturucuyla Mücadele Stratejisi" ile gözlemci statüsünde yer alan Belarus’un ŞİÖ’ye tam üye olmasına yönelik kararın alınması bekleniyor.

Temmuz 2023’ten bu yana Kazakistan’da olan ŞİÖ'nün dönem başkanlığını da zirve sonrası Çin devralacak.

Cumhurbaşkanı Erdoğan zirveye katılmak üzere Kazakistan'a gitti

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Şanghay İşbirliği Örgütü 24'üncü Devlet Başkanları Zirvesi'ne katılmak üzere bugün Kazakistan'ın başkenti Astana'ya gitti.

Erdoğan, Türkiye'nin "diyalog ortağı" olarak katıldığı zirve sırasında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile de görüşeceği bildirildi.

Görüşmenin gündeminde enerjiden ticaret ve turizme; ikili, bölgesel ve küresel birçok başlık yer alacak. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Suriye'de terörle mücadelenin önemini bir kez daha vurgulaması bekleniyor.

Türkiye'nin ŞİÖ ülkelerine yaptığı ihracatta artış yaşandı

Türkiye'nin ŞİÖ üye ülkelerine yaptığı ihracat oranları son 5 yıl içinde yüzde 85 oranında arttı.

Türkiye ŞİÖ üye ülkelerine 2019 yılında 14,1 milyar dolarlık bir ihracat yaparken 2023 yılında ise bu rakam, 26,1 milyar dolar olarak kaydedildi.

ŞİÖ nedir?

ŞİÖ’nün temeli, 1996’da Rusya ile Çin sınırında istikrarın sağlanması amacıyla anlaşma imzalamak üzere ilk kez Çin’in Şanghay kentinde bir araya gelen Rusya, Çin, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan liderleri tarafından "Şanghay Beşlisi" adıyla atıldı.

2001’de Özbekistan’ın da aralarında yer almasıyla "Şanghay Beşlisi", Şanghay İşbirliği Örgütü olarak kuruldu. 2017’de Hindistan ve Pakistan, sonrasında ise İran örgüte dahil oldu.

Belarus, Moğolistan ve Afganistan’ın gözlemci olduğu ŞİÖ’nde Türkiye, Azerbaycan, Mısır, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn, Katar, Ermenistan, Kamboçya, Kuveyt, Maldivler, Myanmar, Nepal ve Sri Lanka ise diyalog ortağı olarak bulunuyor.

ŞİÖ’nün temel hedefleri arasında üye ülkeler arasında karşılıklı güveni güçlendirme, bölgede barış, güvenlik ve istikrarın korunması amacıyla işbirliğini geliştirme, terörle ortak mücadele, ekonomik işbirliğini geliştirme, kültürel etkileşimi artırma yer alıyor.

ŞİÖ Genel Sekreterliği Çin’in başkenti Pekin’de bulunurken ŞİÖ Bölgesel Terörle Mücadele Kuruluşu da Özbekistan’ın başkenti Taşkent’te faaliyet gösteriyor.