Prof. Dr. Kadıoğlu'ndan Sabiha Gökçen'deki kazaya ilişkin değerlendirme

Sabiha Gökçen Havalimanı'nda yaşanan uçak kazasının hemen ardından Twitter hesabından, "Fırtına anında uçağın sert inmesi ve şiddetli kuyruk rüzgarı nedeniyle de duramaması bana downburst'ü hatırlatıyor..." şeklinde değerlendirmede bulunan Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, telsiz kayıtlarının da kendisini doğruladığını ifade etti.

Downburst nedir?

İngilizce bir terim olan ‘downburst’ aşağıda yaşanan hava patlaması manasına geliyor. Terim bu hava olayını pek çarpıcı bir şekilde açıklıyor çünkü yaşanan bu hava olayında havada çarpışan iki hava kütlesi zemine doğru hareket ederek tıpkı atomik bir bomba gibi yıkım meydana getiriyor. Downburst sık sık kasırgalarla ve ülkemizde pek rastlanmayan tornadolarla karıştırılır. Downburst tüm fırtına ve yıkıcı hava olaylarından daha farklı kimi zaman da daha yıkıcı niteliklere sahiptir.

Diğer hava olaylarında çoğunlukla meydana gelen hava olayı fırtına ve kısmen yağmur taşırken downburst olayında kombine bir şekilde hava sıcaklığının aniden -60 derecelere kadar düşmesi yumruk büyüklüğünde dolu tanelerinin yağmasına ve binlerce metreküp suyun dakikalar içinde boşalmasına sebep olarak yer altı ve yer üstü su tahliye şebekelerinin devre dışı kalmasına yol açar.

• Bütün bunların yanı sıra hızı saate 165 mile çıkan olağanüstü rüzgarlar adeta önüne çıkan her şeyi yerinden söker.Burada meydana gelen rüzgarların niteliği downburstu diğer yıkıcı hava olaylarından ayırır. Diğer şiddetli rüzgarlarda fırtına hortum şeklinde önüne çıkan cisimleri sağa sola sürükleyerek yerinden söker ve cisimler etrafta dağınık bir şekilde savrulmuş olarak hasar görür. Downburst da ise meydana gelen şiddetli fırtına tıpkı bir makas gibi nesneleri düz olarak etkileyerek lineer bir doğrultuda hasara uğratır, nitekim downburst sonrası zarara uğramış ağaç resimlerine bakıldığında bu ağaçların belirli bir yöne doğru yattığı gözlemlenir.

Downburst etki çapı ve süresine göre iki sınıfta kategorilendirilir. Downburst sırasında dikey yönlü yükselip soğuk havanın etkisiyle aşağı inen havanın iniş borusunun çapı 4 km veya daha az ise, bu downburst çeşidine mikroburst denir.