Pandemi dili de değiştirdi: 'Aşılanmış kişileri kıskanmak' tek kelime haline geldi
Pandemi yalnızca ruh halimizi, sağlığımızı ve ekonomik şartları etkilemedi. Kullandığımız dil de bir yılı aşkın süredir içinde bulunduğumuz süreçten nasibini aldı. Leibniz Alman Dili Enstitüsü de geçen bir yılda Almanca'nın bin 200'den fazla kelime kazandığını ve bunların sözlüğe alınacağını açıkladı. Bu kelimeler arasında, 'çok fazla video görüşmesi nedeniyle strese girmek, aşı olmuş kişileri kıskanmış olmak' anlamına gelen sonradan türetilmiş kelimeler bulunuyor.
Almanca’yı korumak ve geliştirmek amacıyla 1964’te kurulan Leibniz Alman Dili Enstitüsü,ortalama bir yılda Almanca’ya 200 kelime eklendiğini ancak salgınıntoplumsal ve ekonomi çok boyutlu olarak etkilemesinin dile de yansıdığını ifade etti. Buna göre geçen bir yıl içerisinde Almanca bin 200’den fazla yeni kelime kazandı.
Pandemiyle yeni duygular ortaya çıktı
Yeni kelimeler arasında birçok kişinin içinde bulunduğu duygu durumunu ifade eden overzoomed(çok fazla video görüşmesi nedeniyle strese girmek),coronaangst(koronavirüs hakkında endişeli olmak) ve impfneid(aşılanmış olanları kıskanmak) gibi sözcükleri de içeriyor.
Bununla birlikte, yeni sözcükler karantinadaki yaşamın tuhaf gerçekliğini ortaya koyuyor: Bunlar arasında, yeni tanışılan kişileri için kullanılankuschelkontakt(kucaklaşma teması) ve güvenli bir mesafede arkadaşlarla içildiğini ifade edenabstandsbier(uzak bira) var.
Sosyal hayatta sıkça kullanılan kelimeler sözlüğe eklenecek
Kurumdaki üç kişilik küçük ekip, basında, sosyal medyada ve internetin derinliklerindeki kelimeleri topladığını ve en sık kullanılanların resmi Almanca sözlüğüne gireceğini belirtti.
Enstitüde çalışan ve kelimeleri derleyen Dr. Christine Möhrs, projenin Almanların pandemi sırasındaki yaşamının doğrudan yansıması olduğunu ifade ederek, "Dünyada yeni şeyler olduğunda onlara bir isim vermeye çalışırız. Adı olmayan şeyler korku ve güvensizlik hissetmemize neden olabilir. Ancak, bir şeyler hakkında konuşabilir ve onlara isim verebilirsek, birbirimizle iletişim kurabiliriz. Özellikle kriz zamanlarında bu önemlidir" açıklamasını yaptı.
'Stokçular' hamstera benzetildi
Yeni Almanca kelimeler ayrıca salgın sırasında yaşanan belirli anları da yakalandı. Örneğin Balkonsänger(balkon şarkıcısı), baharın kapatılması sırasında popüler olan, insanlara balkonlarından şarkı söyleyen kişi için kullanılıyor.
Yiyecek stoklama dürtüsüne atıfta bulunanhamsterit (hamster) ise salgının başlangıcında günlük dilde sıklıkla yer verildi. Koronavirüsün yakın temasla bulaşmasına ithafen türetilen todesküsschen(ölüm öpücüğü) ise uyarıcı bir kelime olarak Almanca’da yer aldı.
Maskeyle burnunu kapatmayanlar 'aptal'
Diğer taraftan, aylar geçtikçe proje, insanların kuralları çiğneyenler konusundaki hayal kırıklığı için yeni kelimeler kullandığını keşfetti. İngiltere'de kullanılan bir terim olan Covidiot’tan(Covid aptalı) ilham alan Almanca listesinde yer alıyor. Almanlar daha spesifik olarak maskesini burnunun altında takan bir kişimaskentrottel(maske aptalı) olarak niteliyor.
Bununla birlikte Möhrs, yeni kelimelerin aynı zamanda yeni ortaya çıkan toplumsal ilişkileri de tanımladığını da ifade etti. Örneğin, başkalarına alışverişlerinde yardımcı olan birini tanımlamak için kullanılan Einkaufshelfer ve el tokalaşması yerine ayakla selamlaşmayı ifade eden CoronaFußgruß.