Otobüslerde takograf hilesi: Bir şoför üç ehliyet taşıyor
Takograflar şehirlerarası ve yurt dışına çıkan otobüs, kamyon gibi araçlardaki, yapılan hız, kat edilen kilometre gibi verileri kaydetme cihazı olarak kullanılıyor. Ama bazı firma ve şoförler, maliyeti düşürmek, gidilecek noktaya daha hızlı ulaşabilmek için çeşitli hilelere başvuruyor. 9 saat araç kullanan şoförlerin ara vermek yerine farklı bir ehliyeti takografa koyarak yola devam ettiği belirtiliyor.
Son günlerde yaşanan otobüs kazaları, aracın ne kadar süreyle kullanıldığını, hangi hızda gittiğini gösteren takograflara yapılan müdahaleleri gündeme getirdi.
Eskiden kullanılan analog tipi takograflarda; sigara izmariti sıkıştırarak makineyi şaşırtmak gibi yöntemler kullanılırken, kullanılması zorunlu hale getirilen yeni model dijital takograflada ise, uzaktan kumanda ve farklı kişilere ait ehliyetler ile veriler değiştiriliyor.
Mola vermemek için hileye başvuruluyor
Bu yöntemlere; hız sınırlarını aşmak ve normalde 4,5 saatte bir verilmesi gereken molaları vermemek, tek bir şoförün 9 saat sonunda yolculuğu sonlandırmaması için başvuruluyor. Hangi yol olduğuna göre değişmekle birlikte otobüsler için hız sınırı 80 ile 100 km olarak değişiyor.
Bu tarz yöntemlerle takograf verilerinin değiştirildiği ortaya çıkması halinde şoföre idari para cezası uygulanıyor. Takograf verilerinin değiştirilmesine sebep olan düzenekleri kuranlara ise çeşitli yaptırımlar uygulanıyor.
"Kumandaya basıyor araç istirahatte görünüyor"
Takograf yetkili servisi sahibi Serdar Akyüz, "Eskiden takograflarda çok hile oluyordu. Sigara izmariti koyarak yanıltıyorlardı. Yeni takograflar dijital olduğu için öyle bir sistem yok, bu sefer de başkasının ehliyetini kullanıyorlar. Şoförler İstanbul içinde tüm gün araç kullanıyor, uzun yola çıkarken ehliyetini takıyor.
Ehliyet yeni takılmış ama şoför yorgun. Kumandalı bir sistem var, araç yolda giderken kumandaya basıyor, araç istirahatte gözüküyor, yola gitmemiş gibi gözüküyor. Bu kumanda sistemini bize soranlar oluyor öyle bir sistem yok şu anda bize bu kumanda sistemini soranlar oluyor" diye konuştu.
"Tek şoför üç ehliyet kullanıyor"
Serdar Akyüz "Şoför, 9 saat yol gidiyor, ehliyeti alıp başkasının ehliyetini koyarak devam ediyor. Çift ehliyet kullananlar var. Mesela şoförler buradan Erzurum'a üç ehliyet ile gidebiliyor. Tek şoför üç ehliyet kullanıyor, arkadaşının, eşinin, dostunun ehliyetini almış gidebiliyor. Öyle adamın cebinden üç tane ehliyet çıkanı var" dedi.
"Dijital takograflar beyine kaydediyor, bir yıl silinmiyor"
Takograf yetkili servisi sahibi Akyüz "Bunlar eski takograflar. Eski takografları, hala kullananlar var, bunlar yasal olarak geçerli değil. Muayeneye giderse bu takografla araç ağır kusurlu sayılır. Bunda kayıt yok, sadece kağıda kaydediyor.
Dijital takografta, beyine kaydediyor bir sene boyunca silinmiyor. Eski takografta kağıdı yırttığın zaman kayıt gider. Mesela buraya bir parça yapıştırırsa araç 80'i geçmemiş gibi olur" diye konuştu.