May, Hayırlı Cuma Anlaşması'nda değişikliğe gidecek iddiası

İngiltere Başbakanı Theresa May'in Avrupa Birliği ile vardığı birlikten çıkış (Brexit) anlaşması İngiliz parlamentosunda 202 evet oyuna karşı 432 hayır oyu ile reddedilmişti.

İngiltere Başbakanı Theresa May'in ülkesinin Avrupa Birliği'nden ayrılışını düzenleyen Brexit anlaşmasının İngiltere Avam Kamarası’nda reddedilmesinin ardından bugün parlamentoya 'B Planını' sunması bekleniyor.

İngiliz lider, Brexit sürecinde ilerleyebilmek için reddedilen anlaşmada yer alan tartışmalı 'backstop' maddesinden kurtulmak istiyor.

The Telegraph gazetesinden iddia: Hayırlı Cuma Anlaşması değişecek

Telegraph gazetesine göre, AB'nin değiştirmeye yanaşmadığı 'backstop' maddesi için Theresa May'in planı 'Hayırlı Cuma Anlaşması'nı değiştirmek.

May, 1998'de imzalanan bu anlaşmaya Birleşik Krallık'ın AB'den ayrıldıktan sonra İrlanda ile Kuzey İrlanda arasına fiziki sınır konulmaması taahhütünü koymayı planlıyor.

1998 yılında İngiltere ve İrlanda Cumhuriyeti hükümetleri arasında imzalanan Hayırlı Cuma Anlaşması, İrlanda adasında 30 yıl süren 'düşük yoğunluklu savaşı' sonlandırmıştı.

Parlamento da 29 Ocak'ta, içeriği merakla beklenen bu planı oylayacak. May, hükümetinin güvenoyu alması sonrası, alternatif bir Brexit planı için muhalefet partileriyle görüşmeler yapmak istediğini açıklamıştı; ancak ana muhalefetteki İşçi Partisi'nin lideri Jeremy Corbyn, görüşmeler için öncelikle İngiltere'nin AB'den anlaşma olmadan ayrılması ihtimalinin dışlanmasını şart koşuyor.

Aynı tavrı benimseyen Liberal Demokrat Parti'nin lideri Vince Cable ise May ile görüştü.

İskoçya Ulusal Partisi (SNP) ve (Galler'in bağımsızlığını savunan) Plaid Cymru'nun Avam Kamarası'ndaki liderleri ile Yeşil Parti'nin tek milletvekili de May ile bir araya geldi.

SNP, Başbakan May'in, Brexit sürecini başlatan Lizbon Anlaşmasının 50. maddesini işleme koyma sürecini uzatma ve ikinci Brexit referandumuna gitme ihtimalini de değerlendirmesini istiyor.

Brexit tarihi olan 29 Mart 2019 hızla yaklaşsa da, İngiltere'nin önünde hala birçok senaryo var.

Hükümetin Avam Kamarası'ndaki Brexit oylamasında hezimete uğramasının en önemli nedeni, muhalefetin dışında, DUP ve İngiltere'de iktidardaki Muhazafakâr Parti'den çok sayıda milletvekilinin, anlaşmada "backstop" olarak tarif edilen düzenlemeye şiddetle karşı çıkmalarıydı.

'Backstop': En önemli anlaşmazlık noktası

"Backstop" esasında bir acil durum mekanizması. Brexit sonrası AB ile İngiltere arasındaki serbest ticaret anlaşması müzakereleri nasıl sonuçlanırsa sonuçlansın, Birleşik Krallık'ın parçası Kuzey İrlanda ile AB üyesi İrlanda Cumhuriyeti arasında fiziki sınır olmamasının garanti altına alınmasını amaçlıyor.

• Ancak İngiltere ile AB arasında varılan anlaşma, taraflardan herhangi birinin bu sürece tek taraflı olarak son verememesini öngörüyor. İngiltere'de anlaşmaya karşı çıkanlar da bunun, Birleşik Krallık'ın tamamında gümrüklerin kontrol edilememesi anlamına geleceğini vurguluyor.

Hayırlı Cuma Anlaşması nedir?

İrlanda adasındaki çatışmalara son veren 1998 tarihli Hayırlı Cuma Anlaşması, İrlanda Cumhuriyeti ve Kuzey İrlanda'nın ortak bir ekonomik pazarda yer almasını; sınırın iki tarafında serbest yaşamı, dolaşımı ve çalışmayı sağladı. Zira Birleşik Krallık ve İrlanda Cumhuriyeti AB üyesiydi.

Ancak Brexit ile beraber bu durum noktalanacağından; hem İngiltere hükümetini hem AB'yi hem İrlanda Cumhuriyeti'ni hem de Kuzey İrlanda'daki tüm tarafları tatmin edecek bir formülün bulunması gerekiyor.