Libya'da son durum tablosu: Sirte ve Cufra neden önemli?

GZT'nin ulaştığı Güvenlik ve Terör Uzmanı Coşkun Başbuğ, Sirte'yi Suriye'nin önemli noktalarından Tartus'a, Cufra'yı ise yine Suriye'nin önemli hava üslerinden biri olan Hmeymim'e benzetti.

Sirte ve Cufra'nın neden önemli olduğuna ilişkin Rusya'nın söylemlerine bakmak gerektiğine işaret eden Başbuğ şöyle konuştu:

"Rusya diyorki; 'Suriye'de Hmeymim Hava Üssü ile Tartus deniz üssünü elde ettim. Akdeniz'in daha da derinlerine inmem, büyük sulara açılmam için Sirte'de deniz üssü, Cufra'da hava üssü kurmalıyım'. Bu Rusya'nın o blgedeki stratejisi. Zaten Wagner'e ve Hafter'e 'ne yapın edin Sirte'yi savunun' diyor"

Sirte'ye askeri hareket düzenlenir mi?

Konuya ilişkin bir iki gün içinde ciddi bir atağa geçileceğini düşündüğünü ifade eden Başbuğ sözlerini şöyle sürdürdü:

"Vatiyye'nin ele geçirilmesinden sonra Tarhune'nin saatleri sayılı demiştik fakat Sirte'de çok farklı bir durum söz konusuydu. Sirte'nin biraz zaman alacağını belirtebiliriz. Fakat o sürecin de artık sonlarına geldiğimizi düşünüyorum. Teyit edemesem de Afrikalı bazı yetkililerle kritik görüşmelerin yapıldığı duyumunu aldım. Sirte ve Cufra konusunda Türkiye'yi desteklediklerini ifade ettiler. Bu da Rusya'nın sahadan atılması anlamına gelir"

Fransa ve Rusya arasında nasıl bir anlaşma var?

"NATO'nun baş aktörlerinden Fransa, Rusya'nın Avrupa'yı güneyden kuşatmasına müsaade etmemeli" diyen Coşkun Başbuğ, "Hem de NATO'nun kuruluş maksadı olan Rusya'nın hedef büyüterek daha da aşağılara, sıcak denizlere inmesine müsaade edilmemeli. Normal akıl bunu emrediyor. Şu ana kadar hep akıl dışı eylemler gerçekleştiği için başta Amerika olmak üzere Türkiye'nin de duruşuyla bu tezi destekleyeceğini düşünüyorum. Burada Fransa'nın 'ayak sürmesi' beklenebilir ki Fransa'nın bugün yapmış olduğu, Hami Aksoy'un da cevabını verdiği açıklama bunu gerektiriyor. Türkiye 'tehlikeli bir oyun peşinde' diyen Fransa esas olarak 'tehlikeli oyunun' peşinde olandır. Çünkü Rusya'nın yolunu ve önünü açan da Fransa'dır. Kendi menfaati doğrultusunda Fransa, Rusya'nın önünü açmaya devam ediyor" ifadelerine yer verdi.

"Sirte herkes için 'kırmızı çizgi' oldu"

Bu pencereden bakıldığında Sirte'nin herkes için 'kırmızı çizgi' olarak belirlendiğine dikkati çeken Başbuğ, tüm bunların dışında 'Sirte neden önemli?' sorusunu şu sözlerle savundu:

• "Sirte ilk olarak bizim Antalya körfezimize benzer. Libya'nın petrol hilali dediğimiz -ki bana göre Afrika'nın en zengin yatağı- bölgeye hakim olan hükmeden de Sirte'dir. Dolayısıyla hem petrolün girdisi hem de çıktısı buradan kontrol ediliyor. Diktatör Hafter de petrolü buraları kullanarak kendine gelir elde etmenin yollarını aradı. Amerika müsaade etmediği için kullanılamadı. Sirte stratejik öneme sahip bu anlamda. Hem petrol zenginliği hem de petrolün dünyaya arzı noktasında çok önemli bir yer"

Türkiye hangi konumda?

İkinci olarak Türkiye'nin Sirte'nin hemen üstünde Misrata'da bir deniz üssü kurmak istediğini hatırlatan Başbuğ, "Biz Libya ile 2 onaylanmış 5 de onay bekleyen petrol arama anlaşması imzaladık. Fransa ve Yunanistan'ın petrol arama gemilerimize karşı tehditleri ortada. Bir fiil bu gemilere yaptığı saldırılar da ortada. O halde bir şekilde bu sondaj gemilerimizin hem Türkiye hem Libya adına güvenliğini sağlamak zorundasınız. Bunu yapmak için de orada ciddi bir deniz gücü bulundurmanız gerekiyor. Bu güç için de bir deniz üssü kurmanız lazım. O güçte Misrata'dır. Hemen Sirte'nin yanındaki bir bölgede iki ülkenin anlaşması varken dibinde Rusya'yı kimse istemez. Her ne kadar Rusya bölgede kalmak için ayak sürüse de bölgede kalma şansı yoktur. Çünkü Amerika'da yavaş yavaş sahada ağırlığını koymaya başladı. Dolayısıyla çok kısa süre içerisinde Sirte'de askeri hareketlilik bekliyorum. Ulusal Mutabakat Hükümeti hava desteği anlamında bölgede biraz zayıf kaldığından şu ana kadar süreci iki tarafında beklemede olduğunu görerek geçirdik" şeklinde açıkladı.

Mısır'ın 'tehdidi' ne anlama geliyor?

Hafter'in büyük destekçilerinden Mısır'ın 'askeri müdahale' tehdidini sorduğumuz Başbuğ konuya ilişkin şu değerlendirmelerde bulundu:

"Mısır, sahibinin sesi ile konuşuyor. Sisi onu güdenlerin verdiği talimatla böyle bir çıkış yaptı. Karşılığı var mı diye sorarsanız bir karşılığı yok. Hem Mısır'ın eldeki askeri gücü buna imkan vermiyor hem de Sisi'nin siyasi pozisyonu buna müsaade etmiyor çünkü Mısır'ın içi kaynıyor. Sisi, şu ana kadar zorbalıkla, diktatörlükle iktidarda kalmayı başaran bir kişi. Askeri anlamda ciddi bir kuvvet kaydırmasıyla elindeki askeri Libya'ya sevk ettiği an ülke içerisinde Sisi'yi alaşağı ederler. Bu kumarı oynayabilir mi? diye düşünürsek oynayamaz.

Sisi neden tehdit ediyor?

Libya'da bundan sonra bir masa kurulur da Hafter'i yeniden sahaya sürerlerse ellerini güçlendirme taktiği bunlar. Eski numaralardır. Bunun fikir ve akıl babası da Fransa ve Rusya'dır. Ben onların verdiği talimatla kurulmuş bir cümle olarak görüyorum çünkü Libya bunu hemen savaş sebebi saydı ve karşılığını verdi. Mısır tarafından herhangi bir karşılığı da gelmedi. Bu sözlere başta Türkiye olmak üzere diğer devletler zerre itibar etmedi"

"Sirte jeopolitik öneme sahip"

Libya'nın coğrafi olarak Türkiye'nin neredeyse iki katı büyüklüğünde olduğuna değinen Başbuğ, "Böyle büyük bir coğrafyada 2018 sayımına göre nüfus 6 milyon 670 bin. Bütün nüfus kuzeye yayılmış durumda. Bunların içerisinde en kritik nokta Sirte. Sosyolojik olarak da dikkatli değerlendirilmeli. Libya'da olayların başlangıcında yani 2011'de olayların ilk olarak patlak verdiği yer de Sirte. Libya'nın en yoğun bölgesi de Sirte olduğu için bana göre olayların bittiği yerde yine Sirte olacak. Buranın düşmesiyle de Hafter defteri kapanarak Libya'da her şeyin kontrol altına alındığı anlamına gelir. Sirte, jeopolitik, sosyolojik ve ekonomik açıdan çok önemli bir nokta".