Kripto para düzenlemesi Meclis'te kabul edildi

TBMM Genel Kurulu, kripto varlıklara ilişkin düzenlemeleri içeren, 'Sermaye Piyasası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'ni görüşmek üzere Meclis Başkanvekili Celal Adan başkanlığında toplandı. 19 maddelik kanun teklifi üzerine muhalefet partilerinin verdiği önergelerin reddedilmesinin ardından kanun teklifi kabul edildi.

Kripto varlıklara yasal zemin oluşmasına olanak tanıyan kanun, kripto varlıkları; dağıtılmış defter teknolojisi veya benzeri bir teknoloji kullanarak elektronik oluşturulabilen ve saklanabilen, dijital ağlar üzerinden dağıtabilen ve değer veya hakları ifade etme yeteneğine sahip, maddi olmayan varlıklar olarak tanımlandı. Ayrıca kripto varlık hizmet sağlayıcıları platformlar, kriptoların satışı veya saklanması ile ilgili kuruluşlar olarak olarak yer alırken müşterilerin kripto varlıkları veya bu varlıklara ilişkin cüzdandan transfer hakkı sağlayan özel anahtarların saklanması, yönetimi ve kurulca belirlenecek diğer saklama hizmetlerini yerine getirecek adres olarak tanındı.

Yetki SPK'da olacak

Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının kurulabilmesi ve faaliyetlerine başlayabilmesi için Sermaye Piyasası Kurulu bünyesinde bulunan Merkezi Kayıt Kurulu'ndan (MKK) izin almaları zorunlu hale getirildi. Öte yandan SPK, başvuru yapan kripto varlık hizmet sağlayıcılarının kuruluş yapısına, ortaklık ilişkilerine, kuruluşta bulunan yönetici, personel ve üzerine kurulan sermaye veya sermaye yeterliliği gibi pek çok başlıkta usul ve esasları da belirleme yetkisine de sahip oldu.

Kurulun izni işlemlerin devlet güvencesi altında olduğu anlamına gelmeyecek

Vatandaşların kripto platformlar üzerinden varlık satın alıp satmasına, takas işlemlerine, hesapları arası veya başka hesaplara transfer işlemlerine veya kripto varlıkların saklanmasına ilişkin düzenleme yetkisi de SPK’da oldu. SPK, sermaye piyasası araçlarına özgü haklar sağlayan kripto varlıklar dışında dağıtık defter teknolojisinin veya benzer bir teknolojik altyapının geliştirilmesi suretiyle oluşturulan, kripto varlıkların satış ya da dağıtımını izne tabii olmaksızın platformlar nezdinde esasları belirleyecek. Kripto varlık satışı platformlarının satış veya dağıtımı ile ilgili işlemlerin tamamlanmasına ilişkin yazılı kurallar da kurul tarafından belirlenecek. Belirlenecek ilke ve esaslar konusunda TÜBİTAK ve gerekli kurumlardan görüş alınarak gerekli düzenlemeler yapma yetkisi de olacak. Tüm bunlara rağmen kurulun platformlara izin vermesi işlemlerin devletin güvencesi altında olduğu anlamına gelmeyecek.

Sistemin güvenli hale getirilmesi yükümlü hale geliyor

Kanunla birlikte, kripto varlık hizmet sağlayıcıları vatandaşlara güvenilir ve kaliteli hizmet sunmak için sistemlerinde düzenleme yapmakla yükümlü oluyor. Ayrıca kripto varlık hizmet sağlayıcılarının vatandaşlara karşı sorumluluğunu ortadan kaldıran veya sınırlandıran her türlü sözleşme geçersiz sayılıyor. Bununla birlikte varlık hizmet sağlayıcıları, vatandaşların şikayetlerini ve işlemlere ilişkin itirazlarını çözebilmek için uygun mekanizmalar kuracak. Öte taraftan kripto fiyatları, varlık hizmet sağlayıcıları platformunda serbestçe oluşacak ve platformlar içerisindeki işlemlerin güvenilir, şeffaf ve rekabetçi bir şekilde gerçekleştirilecek. Ayrıca piyasa bozucu eylem ve işlemlerin önlenmesi, tekrarlanmaması amacıyla emir ve işlem esasları belirlenerek gözetim sistemi kurulacak. Kurulan sistemle birlikte piyasa bozucu işlem yapanların hesapları kısıtlanacak, geçici olarak durdurulacak veya tümden kapatılacak.

Müşteriler varlıkları cüzdanda bulundurmak zorunda

Düzenleme, platformların vatandaşlara ait kripto varlıkları, vatandaşların kendi cüzdanlarında bulundurulmasını esas alıyor. Vatandaşlar eğer varlıklarını kendi cüzdanlarında bulundurmayı tercih etmezler ise bu kez kripto varlıklara ilişkin saklama hizmeti, Kurul tarafından yapılacak düzenleme uyarınca yetkilendirilen ve Bankacılık Denetleme ve Düzenleme Kurulu (BDDK) tarafından uygun görülen bankalarca veya kurulca kripto varlık saklama hizmeti sunma konusunda yetkilendirilmiş kuruluşlarca sunulması ve müşterilere ait nakitlerin bankalarda tutulması zorunlu olacak. Kurul, her bir kripto varlık için veya bunların dayandığı teknolojik özellikler ya da kripto varlıkların nitelik ve nicelikleri kapsamında saklama konusunda ayrı esaslar belirlemeye yetki sahibi olacak.

8 yıldan 14 yıla kadar hapis cezası

SPK'dan izin almadan kripto varlık satışına başlayan hizmet sağlayıcılarına 3 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ve 5 bin günden 10 bin güne kadar adli para cezası verilecek. Kripto varlık hizmet sağlayıcıların, vatandaşların varlıklarını saklamayla yükümlü olduğu para veya para yerine geçen evrak, mal ve kripto varlıkları kendisinin ya da başkasının zimmetine geçirdiğinin tespit edilmesi halinde kuruluşun yönetim kurulu başkan, üye ve diğer mensuplarına 8 yıldan 14 yıla kadar hapis ve 5 bin güne kadar adli para cezası verilecek. Bununla birlikte zimmet suçunun açığı çıkmaması için hileli davranışlarda bulunan kişilere, 14 yıldan 20 yıla kadar hapis ve 20 bin güne kadar adli para cezası verilecek. Adli para cezası ise vatandaşın uğradığı zararın 3 katından az olmayacak.

Kanun teklifinin geçmesiyle birlikte halihazırda faaliyet yürüten kripto varlık hizmet sağlayıcıları ise 1 ay içinde kurula başvurarak izin alacak. Hizmet sağlayıcı, kurula başvurmadığı için 3 ay içerisinde tasfiye kararı almak zorunda kalacak.