0

JURNAL.İST HAKKINDA // NEDİR, KİMDİR?

Köklerini ve gerçek anlamlarını öğrenince dumura uğrayacağınız 13 kelime

Büşra Şerbetçi
BÜŞRA ŞERBETÇİ
17 KASIM 2016 , PERŞEMBE 12:00
Abone ol

Kelimelerin köklerini ve anlamlarını inceleyen bir bilim dalı olan etimolojiyi biraz karıştırınca karşımıza ilginç bilgiler çıkar. Mesela, lahmacunun kelime kökeninin Türkçeden gelmediğini düşünsene, çıldırırsın...

Etimoloji köken bilimidir. Sözcüklerin kökenlerini, hangi dillerden geldiğini, zaman içerisinde ne gibi değişimlere uğradığını araştırır. Aslında zevkli bir bilim olmasına rağmen bizde çok da kıymet görmeyen, sadece dil bilimcilerin uğraştığı bir alan gibi görülür.

Ancak günlük hayatta kullandığımız sözcüklerin hangi dilden geldiğine ya da kökenine, hangi sözcüklerin birleşimi olduğuna bakınca etimoloji yani köken bilimi oldukça eğlenceli bir hal alır.


Kaynak: edebyahu.com
İlk sözcüğümüz Farsçadan dilimize geçmiş "çeyrek" sözcüğü. Çeyrek sözcüğü, Farsçada dört anlamına gelen "çâr" ve tek, bir anlamına gelen "yek" sözcüklerinden meydana gelerek dörtte bir gibi bir anlamla dilimize geçer.
İlk sözcüğümüz Farsçadan dilimize geçmiş "çeyrek" sözcüğü. Çeyrek sözcüğü, Farsçada dört anlamına gelen "çâr" ve tek, bir anlamına gelen "yek" sözcüklerinden meydana gelerek dörtte bir gibi bir anlamla dilimize geçer.
Nankör kelimesi de dilimize Farsçadan geçiyor. Farsça "nân" yani ekmek ile "kur" yani "kör" kelimesi birleşiyor, ekmeği görmeyen, iyiliği bilmeyen anlamına gelen bir sözcük ortaya çıkıyor.
Nankör kelimesi de dilimize Farsçadan geçiyor. Farsça "nân" yani ekmek ile "kur" yani "kör" kelimesi birleşiyor, ekmeği görmeyen, iyiliği bilmeyen anlamına gelen bir sözcük ortaya çıkıyor.
Hep Farsçadan gitmeyelim, Türkçe kökenli olan kardeş sözcüğü "karın" sözcüğü ve "-daş" ekinden geliyor. Aynı karından çıkan anlamı taşıyor. Buradaki "-daş" eki meslektaş, adaş, yurttaş sözcüklerindeki -daş ekiyle aynı.
Hep Farsçadan gitmeyelim, Türkçe kökenli olan kardeş sözcüğü "karın" sözcüğü ve "-daş" ekinden geliyor. Aynı karından çıkan anlamı taşıyor. Buradaki "-daş" eki meslektaş, adaş, yurttaş sözcüklerindeki -daş ekiyle aynı.
Farsça kökenli bir sözcüğümüz daha. Tavla oynayanlar bilir, Farsça dört anlamına gelen "çâr" ve cumartesi anlamına gelen "şenbe" sözcüğünün birleşmesiyle oluşmuş çarşamba sözcüğü. Muhtemelen cumartesiye dört ekle diye bugünü bulmuşlar.
Farsça kökenli bir sözcüğümüz daha. Tavla oynayanlar bilir, Farsça dört anlamına gelen "çâr" ve cumartesi anlamına gelen "şenbe" sözcüğünün birleşmesiyle oluşmuş çarşamba sözcüğü. Muhtemelen cumartesiye dört ekle diye bugünü bulmuşlar.
Perşembe de çarşamba sözcüğü gibi Farsçadan gelir. "Penç" yani beş rakamı ile "şenbe" sözcüğünün birleşimidir.
Perşembe de çarşamba sözcüğü gibi Farsçadan gelir. "Penç" yani beş rakamı ile "şenbe" sözcüğünün birleşimidir.
Arapçada toplanma anlamına gelen "cem" sözcüğünden gelmiş cuma sözcüğü. Hatta cami de toplanma anlamına gelir.
Arapçada toplanma anlamına gelen "cem" sözcüğünden gelmiş cuma sözcüğü. Hatta cami de toplanma anlamına gelir.
Bendeniz sözcüğü Türkçe "-niz" ekiyle Farsça "bende" sözcüğünün birleşiminden meydana geliyor. "Bende" kul, köle demek. Yani kişi kendini karşısına tanıtırken bendeniz yani kulunuz gibi bir ifade takınıyor.
Bendeniz sözcüğü Türkçe "-niz" ekiyle Farsça "bende" sözcüğünün birleşiminden meydana geliyor. "Bende" kul, köle demek. Yani kişi kendini karşısına tanıtırken bendeniz yani kulunuz gibi bir ifade takınıyor.
Lahmacun sözcüğü Arapçadan geliyor. Arapçada "lahm" et demektir. Macun ise "acim" kökünden gelir. Yoğrulmuş anlamına gelir. İkisi birleşince yoğrulmuş et anlamına geliyor.
Lahmacun sözcüğü Arapçadan geliyor. Arapçada "lahm" et demektir. Macun ise "acim" kökünden gelir. Yoğrulmuş anlamına gelir. İkisi birleşince yoğrulmuş et anlamına geliyor.
Cambaz sözcüğü de Farsçadan geliyor. Can, ruh anlamına gelen "can" ve oynamak anlamına gelen "baz" sözcüğünün birleşimi yani canıyla oynayan anlamına geliyor.
Cambaz sözcüğü de Farsçadan geliyor. Can, ruh anlamına gelen "can" ve oynamak anlamına gelen "baz" sözcüğünün birleşimi yani canıyla oynayan anlamına geliyor.
Diğerlerinin aksine anahtar sözcüğü Rumcadan geliyor. Yunanca açmak anlamına gelen "anihto" sözcüğünden dilimize geçmiş.
Diğerlerinin aksine anahtar sözcüğü Rumcadan geliyor. Yunanca açmak anlamına gelen "anihto" sözcüğünden dilimize geçmiş.
Mavi sözcüğü Arapça Mâî 'den gelir. Arapçada su anlamına gelen "mâ" sözcüğüne gibi anlamı taşıyan "-î" eki getirilmiş, su gibi denmiş. Su gibi yani mâî yani mavi.
Mavi sözcüğü Arapça Mâî 'den gelir. Arapçada su anlamına gelen "mâ" sözcüğüne gibi anlamı taşıyan "-î" eki getirilmiş, su gibi denmiş. Su gibi yani mâî yani mavi.
Hafta sözcüğü Farsça yedi rakamı demek olan "heft" sözcüğünden gelir. Hafta yedi gündür.
Hafta sözcüğü Farsça yedi rakamı demek olan "heft" sözcüğünden gelir. Hafta yedi gündür.
Kaplumbağa sözcüğü kaplı, örtülü, sözcüğü "kaplu" ile kurbağa anlamına gelen "bağa" sözcüğünden meydana gelir. Örtülü kurbağa gibi yani.
Kaplumbağa sözcüğü kaplı, örtülü, sözcüğü "kaplu" ile kurbağa anlamına gelen "bağa" sözcüğünden meydana gelir. Örtülü kurbağa gibi yani.
Bugünün gazete manşetleri için tıklayın >