Kızıldeniz'deki askeri üsler ve Türkiye'ye teslim edilen Sevakin Adası
Dünya ticaretinde önemli bir payı olan Kızıldeniz'de birçok yabancı ülkenin askeri üssü yer alıyor. Sudan tarafından yeniden inşa edilmesi için Türkiye'ye verilen Sevakin Adası ve Somali'deki Türk askeri üssü, bu denizin Türkiye için önemli olduğunu gösteriyor.
Asya ile Afrika’yı ayıran ve 1869'da Süveyş Kanalı'nın açılmasından sonra değer kazanan Kızıldeniz’e Suudi Arabistan, Yemen, Mısır, İsrail, Ürdün, Cibuti, Eritre, Somali ve Sudan’ın kıyısı bulunuyor. Dünyanın en önemli petrol ticaret noktalarından biri olan Babu'l Mendeb Boğazı'na çıkışı olan Kızıldeniz, bölge ülkelerinin askeri, ekonomik ve siyasi yarışına sahne oluyor.
Avrupa ve Amerika'dan Asya ve Afrika'ya, Japonya ve Çin'den Afrika ve Batı ülkelerine gerçekleşen ticaretin yüzde 10'luk kısmı buradan yapılıyor. Peki Kızıldeniz’de hangi ülkelerin askeri varlığı var?
Kızıldeniz çevresindeki askeri üsler
Denize kıyısı olan Yemen, Eritre, Somali ve Cibuti’de yabancı ülkelerin askeri üsleri bulunuyor.
Yemen
Arap Baharı’ndan sonra siyasi istikrarsızlığın yaşandığı Yemen’de 2015 yılında iç savaş çıktı. Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyon güçlerinin hava saldırılarının yaşandığı ülkede, Husiler ve meşru Hadi hükümete bağlı iki yönetim yer alıyor.
Resmi olarak ülkedeki Mion Adası’na Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) üs kurma çalışması var. Henüz netleşmiş bir durum yok ancak bu konuda öenmli mesafe kat edildiği belirtiliyor.
Katar merkezli Al Jazeera televizyonu da geçen ekim ayında, Mion Adası sakinlerinin ağzından, "BAE'nin, Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyon güçlerine dahil olmasının ardında başka hedefleri olduğu ve Yemen'in güney sahilleri ile yakın adalarda hegemonya kurmaya çalıştığı" haberini geçti.
Eritre
İran ve İsrail’in askeri üssünün bulunduğu söylenen ülkede BAE, Asab Limanı’nında askeri üs kurmak için 2015 yılında 30 yıllık bir sözleşme imzaladı.
Somali ve Somaliland
Somaliland ile başkenti Mogadişu olan Somali farklı iki ülke. 1991 yılında tek taraflı bağımsızlığı kazanan Somaliland Cumhuriyeti, Aden Körfezi'ndeki Berbera kentinde bir BAE üssü kurulmasını onayladı. Bölge ülkeleri tarafından büyük tepkiye neden olan olay sonrası Abu Dabi yönetimi, Yemen’deki Husilere karşı bunun bir gereklilik olduğunu savunuyor.
Somali’de ise orduyu eğitmek üzere kurulan Türk Askeri Eğitim Merkezi 30 Eylül 2017'de açıldı. Söz konusu merkez, Somali ordusunun tüm eğitim ihtiyaçlarını karşılayarak vatan savunmasında yetkin hale gelmesini hedefliyor. Türkiye’nin de bölgedeki varlığının bir göstergesi.
Cibuti
Dünyada en fazla yabancı askeri üssünün bulunduğu ülkeler arasında olan Cibuti’de 6 ülkenin askeri üssü bulunuyor.
Çin Askeri Üssü
Çin, Cibuti'de askeri üs kurma hakkı elde eden en yeni ülke. Çin, Ağustos 2017'de yurt dışındaki ilk askeri üssünü burada kurdu.
Suudi Arabistan Üssü
Suudi Arabistan ile Cibutili askeri liderler arasında 2016 yılında gerçekleşen ziyaret ve istişareler, Cibuti'de Suudi Arabistan'a ait bir üssün bulunmasını öngören askeri ve stratejik anlaşma taslağının hazırlanmasıyla sonuçlandı. Bu amaçla, Cibuti sahilinde bazı noktalar belirlendi ve Cibuti yönetimi 2016 sonunda Suudi Arabistan askeri üssünün kurulmasını "ilkesel" olarak kabul etti ancak iki ülke arasındaki anlaşma henüz resmi olarak ilan edilmedi.
ABD'nin Camp Lemonnier Üssü
Bölgedeki operasyonel gücünü artırmak isteyen ABD tarafından 2001'de kurulan ve Cibuti'deki en büyük askeri üs olma özelliği taşıyan Camp Lemonnier'de ise 4 bin personel bulunuyor. Üs, Somali ve Yemen'de ABD tarafından yürütülen terör operasyonlarında kullanılıyor.
Fransız Üssü
Cibuti'de en büyük ikinci, Afrika'da da en eski askeri üs Fransa'ya ait. 100 yıllık geçmişi olan üste 900 kişilik askeri birlik bulunuyor.
Japonya Üssü
Japonya da yurt dışındaki tek askeri üssünü 2011 yılında Cibuti'de kurdu. Burada 600 asker bulunuyor.
İtalya Üssü
İtalya Cibuti'deki askeri üssünü 2013'te kurdu. İtalya'nın kendi sınırları dışında edindiği ilk lojistik operasyonlar merkezi olma özelliği taşıyan ve 90 askeri barındıran üs, 300 asker barındırma kapasitesine sahip.
- Kızıldeniz'deki stratejik konumda bulunan Sevakin Adası yeniden inşa edilmesi için Türkiye'ye verildi
Türkiye ve Sudan, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 24-26 Aralık tarihlerinde Sudan'a gerçekleştirdiği ziyaret kapsamında, adanın aslına uygun olarak yeniden inşa ve ihya edilmesini öngören anlaşma imzaladı.
Sevakin Adası, Kızıldeniz'in batısında, Sudan'ın doğusunda, başkent Hartum'a 560 kilometre, Port Sudan Limanı'na 70 kilometre uzaklıkta bulunuyor. 20 kilometrekare yüz ölçümüne sahip olan ada üzerindeki 370'den fazla konut ve devlet arazisini Türkiye yeniden restore ederek turizm bölgesine dönüştürecek.