Kızamıkta alarm: Vaka sayısı artıyor

Ege Üniversitesi Çocuk Enfeksiyon Uzmanı Prof. Dr. Zafer Kurugöl, kızamık salgınında korkutan tabloyu ve acilen alınması gereken önlemleri açıkladı.

“Kızamık genellikle çocuklarda görülen çok bulaşıcı bir hastalıktır. Birçok yan etkiye, zatürreye yol açması ve ölümlere neden olması açısından önem taşır. Uzun yıllar uygulanan kızamık aşısı sayesinde tüm dünyada kızamık vakalarında önemli bir azalma olmuştu. Ancak son yıllarda kızamık vakalarında dünya geneli ve ülkemizde bir artış saptandı. Türkiye’de en son 2013 yılında önemli bir kızamık salgını olmuştu. O dönemde 7 bin 400’den fazla vaka vardı. Yapılan aşı çalışmalarıyla önemli bir azalma meydana geldi.

Aşı karşıtları tetikledi

COVID-19’un başlaması ve alınan önlemlerle kızamık vakaları daha da düştü. Ancak aşılamada da azalma oldu. Yüzde 97 olan birinci doz aşılama oranı yüzde 93’lere kadar düştü. Oysa kızamık aşısının koruyuculuk sağlaması için en az iki doz yapılması gerekiyor. Ülkemizde yapılan uygulamada bir yaşında kızamık-kabakulak-kızamıkçık aşısı uygulanıyor. İkinci doz 48’inci aydaki çocuklara yapılıyor. Tek doz kızamık aşısı yapıldığında koruma oranı yüzde 85. Yani bu bir doz kızamık aşısı olan çocukların yüzde 15’i hastalığa duyarlı demek oluyor. Bu duyarlı kişiler bir havuzda biriktikleri zaman havuz iyice dolar, dışarıdan mikrop taşıyan kişi girdiğinde salgın oluşabilir. Salgın olmasının nedeni ya tamamen aşısız olan çocuklar olması ya da tek doz aşılı çocuklar bulunması. Salgın olmaması için iki doz aşılı çocuk sayısı yüzde 93 seviyesinde olmalı. Ancak ülkemizde iki doz aşılama oranı, aşı karşıtları ve yanlış bilgilendirmeler sonucu yüzde 85’lerin altına indi.

Ya olmayanlar ya da tek dozlular

Dünyada belirgin şekilde aşılama oranları düşünce dünya genelinde kızamık salgınları görüldü. En çok görülen ülkeler ise Afganistan, Somali. Suriye’deki durum çok belirgin değil. Bu ülkelerden gelen düzensiz göçmenler de risk oluşturdu. 2021 yılında Türkiye’de toplam 51 kızamık vakası varken, 2022’de 120’ler civarına, 2023’ün nisan sonuna kadar bildirimi yapılan 1440 vakaya ulaşıldı. Bu rakam Avrupa ülkeleri içinde en yüksek vaka sayısı anlamına geliyor. İstanbul, Ankara, Antep ve İzmir gibi şehirlerde vakalarda önemli artışlar var. İnceleme yapıldığında, vakaların 1-4 ve 5-9 yaş arası çocuklarda olduğu saptandı. Bu çocukların yüzde 95’i ya hiç aşı olmamış ya da tek aşılı çocuklar.”

Acil yapılması gerekenler

- ”Bu salgınların önlenmesi için Sağlık Bakanlığı aşı uygulaması başlattı. 9 aylık olan bebeklere ve teması olan bebeklere koruma programı uyguluyor. Yüzde 85’lerde olan 48’inci ay aşılamasına yani ikinci doz aşılamasına önem vermek lazım.

- Ayrıca düzensiz göçmenler büyük sorun. Bunlarda da 35 yaşın altındaki herkesin aşılanması şart.

- Eylül-ekim itibarıyla çok daha fazla sayıda vaka ve hastane yatışları görülebilir. Aileler, 9-12 ay arası çocuklarını mutlaka aşılatmalı. 4 yaşına gelen çocuklara ise ikinci doz aşı mutlaka yapılmalı.

- Hatta Sağlık Bakanlığı, salgını kontrol altına alabilmek için 4 yaşı beklemeden 2-4 yaş arası çocuklara bir doz daha aşı uygulamalı”