Kaddafi öncesi ve sonrası Libya'da ne değişti?
Dünyanın en zengin petrol yataklarına sahip olan Libya'da 2011'de Kaddafi'nin 42 yıllık iktidarının devrilmesinden bu yana istikrarsızlık sürüyor. Peki Kaddafi öncesinde ve sonrasında Libya'da neler değişti?
Kuzey Afrika’nın petrol zengini ülkesi Libya, 2011’de başlayan Arap Baharı’nın güneşinin yaktığı ülkelerden birisi. Kanıtlanmış 42 milyar ham petrole ve 1.505 trilyon doğalgaz rezervine sahip olan bu topraklar, konum itibariyle Akdeniz’in en önemli ülkelerindendi.
Muammer Kaddafi’nin 2011’de kendi halkı tarafından linç edilerek öldürülmesinden sonra Libya, artık siyasi krizin olduğu ve çatışmaların yaşandığı bir ülkeye dönüştü.
Peki Kaddafi öncesi ve sonrası ne değişti?
Nüfustan başlayalım. 2010 yılında 6,1 milyonluk nüfusa sahip olan ülkede nüfus artış hızı 6,5 iken; 2016’da nüfus 6,3 milyona yükseldi. Ancak artış hızı yüzde 1’e kadar geriledi.
Günlük petrol üretimi 1,6 milyon varilden 400 bin varile düştü, ülkenin petrol bağlı ekonomisi büyük zarar gördü. Kişi başına düşen Gayrisafi Yurtiçi Hasıla (GSYİH) 12.120 dolardan 5.193 dolara düştü.
Eğitim ve sağlık sorunlarının had safhada olduğu Libya'da hastanelerin yüzde 44’ü Kaddafi’nin devrilmesinden bu yana faaliyet göstermiyor.
Siyasi krizin yaşandığı ülkede 3 ayrı hükümet, 2 de parlamento bulunuyor. Birleşmiş Millet 3 ayrı hükümeti birleştirmeyi çabalıyor ancak bunu uygulamaya geçirmenin zor olduğunu tahmin etmek zor değil. Çünkü aşiretlerin söz ağırlığının olduğu ülkede birçok grubun silahlı yapılanması söz konusu.
DEAŞ burada da görüldü
DEAŞ, Kaddafi’nin doğduğu Sirte’de ortaya çıktı. Terör örgütünün uzun bir süre kontrol ettiği şehir geçtiğimiz yıl ABD'nin de 495 hava saldırısıyla desteklediği operasyon ile temizlendi.
Çıkan çatışmalar nedeniyle 500 bine yakın insan ülke içinde göçmen durumuna düştü. Binlerce insan Avrupa’ya geçmeye çalışırken Akdeniz’de boğularak can verdi.
Libya son durum haritası
Kabileler ve ayrı hükümetlere bağlı silahlı grupların hakim olduğu Libya'da son durum haritası Suriye'den farksız. Çöl bölgeleri doğrudan aşiretlere bağlı silahlı gruplar tarafından kontrol edilirken, ülkenin şehirleşme oranı fazla olan ve zengin maden yataklarının bulunduğu kuzey bölgeleri farklı hükümetlerin hakimiyetinde.
