İstanbul'da trafik: Normalde 40, bayramda 15 dakika

Büyük veri analitiği ve teknolojileri kullanılarak yapılan çalışmayla İstanbul trafiğinin hareketlilik rejimi raporlandı. Rapora göre, bayramda İstanbul arterlerinde hareket eden sürücüler İstanbul’un normal trafik koşullarına göre, 40 dakikada varabildikleri yere bayram nedeniyle 15 dakikada varabiliyorlar.

5 yıllık çalışma sonucu

Bahçeşehir Üniversitesi (BAU) ve 2 üniversitenin akademisyenlerinin bir araya gelerek yaptığı 5 yıllık çalışmanın sonucunda “İstanbul Trafik Otoritmi - Bayramlar” isimli rapor yayınlandı. Rapor, yaklaşık 4 bin kilometrelik şehir içi yol ağı üzerinde gerçekleşen sürüş hızlarını, yoğunlukları, gecikme ve diğer kayıpları konu alıyor. Raporda, İstanbullu bir sürücünün trafik yoğunluğuna bağlı olarak arterlerde harcadığı zaman, gidiş ve dönüşü içeren bir tur için ortalama 1 saat 6 dakika. Trafiğin açık olması durumunda yaklaşık 24 dakikada tamamlayabileceği tur için İstanbullular, fazladan ve ortalama 42 dakika harcamakta.

Trafik hızı artıyor

İstanbul’da sürücüler trafik yoğunluğundan dolayı hafta içi yapılan her bir seyahat başına ortalama, 33 dakika kaybedilmektedir. Bu kayıp, sabah saatlerinde yapılan seyahatler için 32 dakika, öğlen saatlerinde yapılan seyahatler için 23 dakika ve akşam saatlerinde yapılan seyahatler için de 44 dakika olarak belirlenmiştir. İstanbullu sürücülerin kent içinde yaptıkları seyahatlerde trafik yoğunluğunda kaybettikleri yakıt tutarı 2018 verilerine göre, seyahat başına ortalama 15 TL tutarında olmuştur. Sabah saatlerinde 19.68 TL olan bu ortalama, akşam saatlerinde 25.14 TL seviyesine yükselmekte ve öğlen saatlerinde 15.71 TL olarak gerçekleşmektedir. Bunun yanı sıra, bayramda bir önceki yılın bayram günlerinde olduğu gibi trafikte bir rahatlama yaşanması durumunda İstanbul ana arterlerinde sürüş hızlarında sabah saatlerinde yaklaşık olarak yüzde 183, gün içi saatlerde yüzde 97 ve akşam saatlerinde yüzde 178 artış olmaktadır.

Trafik kültürel faaliyeti de engelliyor

Araştırmanın yürütücüsü BAU Büyük Veri Analitiği Programı Öğr. Üyesi Dr. Serkan Gürsoy, “Trafik akışında yaşanan yoğunluk ve aksamalara bağlı kayıpların kontrol altında tutulması ve azaltılması için şehrin hareketlilik rejiminin ortaya çıkarılarak sayısallaştırılmasının gerekli ve öncelikli olduğunu” söylerken, günümüz teknolojilerinde ve analiz yöntemlerinde ortaya çıkan gelişmelerin büyük verinin toplanmasını, analiz edilmesini ve değere dönüştürülmesini mümkün kıldığını, geleneksel ölçüm ve değerlendirme maliyetlerini ortadan kaldırdığını belirtiyor. İhtiyaç duyulan akıcı trafiğin sağlanmasının ancak akıllı hareketlilik çözümleri ile mümkün olabileceğini ifade eden Gürsoy’a göre; büyük veri analitiği ve makine öğrenmesi teknolojileri günümüz akıllı hareketlilik çözümlerin geliştirilebileceği en güncel araçlar önemli.

Trafik sıkışıklığının İstanbullunun kültürel faaliyetlere de erişimini kısıtladığını belirten Gürsoy şunları ifade etti; “Kentin karayolu hareketlilik kabiliyetindeki düşüş, insanların erişilebilir alanların daralmasına yol açar. İBB raporlarına göre, günde 32 milyon yolculuğun gerçekleştiği İstanbul’da, bu yolculukların %51’i karayolu ile yapılmakta. Raylı sistemler, deniz araçları veya motorsuz araçlar ile yapılan yolculuklar ile yürüyerek yapılan yolculuklar ile ulaşılabilecek alanları dışarı çıkardığımızda bu daralmanın her gün 16 milyon kişinin erişim alanı ile ilgili olduğunu söyleyebiliriz. Bu olanakları ilçelere göre dağıttığımızda bazı ilçelerin şehrin sunduğu kültür olanaklarını diğer ilçelere göre daha fazla barındırdığını görebiliriz. 2019 verilerine göre, İstanbul sınırları içerisinde yaşayan her 10 bin kişiye ortalama 1 adet kültür (Tiyatro, Sinema, Kültür merkezi, Sahne vb) olanağı sunmaktadır. Ancak bu olanak Beyoğlu için 15, Beşiktaş için 8, Şişli için 7, Fatih için 6, Eyüpsultan için 4, Kadıköy için 3, Üsküdar ve Sarıyer için 2’dir. Diğer ilçelerin büyük çoğunluğu ise (Nüfus bakımından Adalar, Şile hariç) kültür olanaklarına erişimde İstanbul ortalamasının oldukça altındadır. Eğer trafik yoğunluğu olmasaydı, Ümraniye’de oturanlar çevresindeki 100 müzenin 32’sine değil 91’ine ulaşabileceklerdi. Bayramda yollar biraz boşaldığı ve trafik rahatladığı için Bayram boyunca müze gezmek isteyen Ümraniye sakinlerine çevresindeki 84 müzeden herhangi birine 20 dakikada erişebileceklerini – geçen yılın verilerine göre- söyleyebiliriz”

• Sürücülere bayram tatili uyarısı
• İçişleri Bakanlığından, bugün başlayacak bayram tatilinde yolculuğa çıkacak sürücülere uyarılarda bulunuldu.
• Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, bayram tatillerinin, kara yolu üzerindeki trafik hareketliliği ile trafik yoğunluğunun arttığı ve trafik kaza riskinin de oluştuğu dönemler olduğu hatırlatıldı.
• Kazaların yaklaşık yüzde 90'ının sürücü hatasından kaynaklandığı belirtilen açıklamada, sürücülerden yasal limitlerdeki hızlarda araç kullanmaları, takip mesafesine uymaları, seyir halindeyken cep telefonu kullanmamaları, yolcu otobüslerinde ve bireysel seyahatlerde ön ve arka koltuklarda oturan herkesin, uzun ve kısa mesafe ayrımı olmaksızın kesinlikle emniyet kemeri takmaları, korumasız yol kullanıcıları olarak tabir edilen yayalara ve bisikletlilere öncelik vermeleri istendi.
• Sürücülere ayrıca yaya geçitlerinde daha dikkatli olarak yayalara geçiş önceliğini vermeleri, uykusuz, yorgun olarak ve yeterince dinlenmeden trafiğe çıkmamaları, alışmış oldukları uyku düzeni ve araç kullanma süreleri dışına çıkmamaları, eğer çıkıyorlarsa kısa aralıklarla mola (2 saatte 10 dakika) vermeleri, kara yolu üzerindeki çalışma alanlarında daha dikkatli davranarak varsa işaret ve işaretçilerin yönlendirmelerine uymaları, kara yolu üzerindeki tesis ve yakıt istasyonları dışında bekleme ve duraklama yapmamaları, trafik adabına uygun olarak sabırlı, saygılı ve sakin davranmaları, trafik kurallarına istisnasız uymaları uyarısında bulunuldu.
• Açıklamada, bu kuralların hayat kurtardığı vurgulandı.

Seyahat öncesi hatırlatmalar

Bakanlığın açıklamasında ayrıca bayram tatillerini ve seyahatlerini güven içerisinde geçirmesi için sürücülerin seyahate başlamadan önce nerede dinleneceklerine ve mola vereceklerine ilişkin seyahatlerini planlamaları ve seyahate dinlenmiş olarak çıkmaları tavsiye edildi.

Kazaların, varış yerine yakın mesafelerde meydana geldiğine dikkat çekilen açıklamada, sürücülerin yorulduklarını hissettikleri halde, "çok az bir mesafe kalmışken mola verilmez" şeklindeki yanlış bir düşünceyle hareket etmemeleri istendi.

Özellikle genç ve uzun mesafe deneyimi olmayan sürücülerin, trafikte daha dikkatli ve duyarlı olmaları gerektiği ifade edilen açıklamada, şunlar kaydedildi:

"Şehirlerarası yollar, işletme hızlarının yüksek olduğu kesimlerdir. Bu yollarda istediğimiz her yerde durmak ve duraklamak yasak olduğu gibi çok tehlikelidir. Sürme şeritleri ve banketler değil, dinlenme tesisleri veya akaryakıt istasyonlarının bizlerin kısa süreli dinlenebileceği ve ihtiyaçlarımızı giderebileceği güvenli alanlar olduğu unutulmamalıdır.

Araç yoğunluğu veya yol yapım ve bakım çalışmaları nedeniyle seyir hızının azaldığı veya durduğu kesimlerden hemen sonra kaybettikleri zamanı telafi etmek için sürat yapılmamalı, bu şekilde çok fazla kazanın meydana geldiği unutulmamalıdır."