İran Zengezur Koridoru'na karşı çıkıyor

İran Dışişleri Bakanlığının yazılı açıklamasına göre, Dışişleri Bakan Yardımcısı Mücteba Demirçi, Rusya'nın Tahran Büyükelçisi Alexey Dedov'u bakanlığa davet ederek görüştü.

Rusya'nın Zengezur Koridoru'nun kurulmasını kabul ettiğine ilişkin haberlerin ardından gerçekleşen görüşmede, İranlı yetkili, Tahran'ın "Kafkasya bölgesindeki jeopolitik değişikliklere karşı olduğunu" Rus diplomata bildirdi.

Görüşmede, aynı zamanda, "Uluslararası kabul görmüş sınırların değişmesine ve bölgedeki jeopolitik değişikliklere karşı çıkılmasıyla birlikte tüm ülkelerin çıkarları ve meşru kaygılarının dikkate alınması gerektiği" savunuldu.

Sorunları çözmek ve bölgede barış ve istikrarı tesis etmek için tüm tarafların çıkarlarının göz önünde bulundurulması gerektiğini belirten Demirçi, İran, Rusya, Türkiye, Azerbaycan, Ermenistan, Gürcistan arasındaki 3 3 görüşmelerinin önemini vurguladı.

Dışişleri Bakanlığının açıklamasında, Zengezur Koridoru'ndan açıkça söz edilmese de İran basınında görüşmeyle ilgili yer alan haberlerde, İran'ın Rusya’ya “Zengezur” konusundaki rahatsızlığını ilettiği kaydedildi.

İran'da güvenlik bürokrasisine yakınlığıyla tanınan "Nournews" adlı internet sitesinin haberinde, "Kafkasya bölgesinde uluslararası alanda tanınan sınırların değişmesi ve jeopolitik değişikliklerin diğer ülkelerin çıkarları ve meşru kaygılarıyla çatışması bu bölgede kalıcı barışın tesisini engellemektedir. İran'ın Zengezur Koridoru'nun oluşturulmasına karşı açıkladığı pozisyonlar değişmez." ifadelerine yer verildi.

Yarı resmi Tesnim Haber Ajansı da söz konusu haberi, "Ruslara Zengezur tavsiyesi: Bu hayali koridor oluşturulamayacak" başlığıyla sundu.

Zengezur Koridoru'nun oluşturulmasına ilişkin Rusya ve İran'ın tutumu

Azerbaycan ile Ermenistan arasında Karabağ bölgesi için yaşanan 44 günlük savaşı fiilen sona erdiren ateşkes anlaşmasının bir parçası olarak Ermenistan, Batı Azerbaycan ile Nahçıvan arasında bir ulaşım koridorunun inşasını kabul etmişti.

Ermenistan ise Zengezur Koridoru olarak adlandırılan bu ulaşım bağlantısının, egemenliğini ve dolayısıyla İran sınırını etkileyeceği endişesiyle çeşitli bahaneler ileri sürerek anlaşmayı uygulamaktan bugüne kadar kaçınmıştı.

Tahran yönetimi de koridorun kendisi açısından ekonomik ve güvenlik alanında çeşitli jeopolitik riskler doğuracağını öne sürerek, bu konuda Ermenistan'a destek vermişti.

İranlı yetkililer Zengezur Koridoru'na Tahran'ın açık bir şekilde karşı olduğunu birçok kez dile getirmişti.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in, 19 Ağustos'ta Azerbaycan'a yaptığı son ziyaret sırasında Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, ülkesinin Zengezur Koridoru'nun kurulmasına destek verdiğini ifade etmişti. Lavrov, Ermenistan'ın Zengezur'u kapalı tutması yüzünden bölgede bağlantı zorluğu yaşandığını söylemişti.

Daha sonra Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zaharova'nın 28 Ağustos'ta konuyla ilgili açıklamalarının ardından İran'da Rusya'nın tutumuna yönelik hassasiyet daha da arttı.

Zaharova, İran'ın kaygılarına rağmen ülkesinin, Azerbaycan'ı Ermenistan'ın Syunik kenti üzerinden Nahçıvan'a bağlayacak Zengezur Koridoru'nun oluşturulmasını desteklediğini belirterek, koridora yönelik engellerin kaldırılmasının Ermenistan'la yapılacak üçlü barış görüşmeleri çerçevesinde mutlaka tartışılacağını da söylemişti.

İran'ın tutumu sorulduğunda ise Zaharova, "İran tarafının Zengezur Koridoru hakkındaki endişelerini gördük ve açıklama için Tahran ile iletişime geçilmeli ancak Moskova'nın bu konudaki tutumu kesindir." ifadelerini kullanmıştı.