İnternetten alınan bazı ürünlerde 'koşulsuz iade hakkı' kaldırıldı

Ticaret Bakanlığı tarafından mesafeli sözleşmelerde satıcı adına işlem yapan aracı hizmet sağlayıcılara yeni yükümlülükler getirildi. İnternetten satın alınan cep telefonu, tablet, akıllı saat ve bilgisayar gibi teknolojik ürünlerde ‘koşulsuz iade dönemi’ sona erdi.

Bakanlık tarafından Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik Resmi Gazete’de yayımlandı.

Yönetmelikte, 1 Nisan’da Resmi Gazete’de yayımlanan Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun İle Kat Mülkiyeti Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile AB direktiflerine uyum sağlanması amacıyla düzenleme yapıldı.

Değişiklikle, mesafeli sözleşmelerin büyük bir kısmının platformlar üzerinden yapıldığı dikkate alınarak satıcı/sağlayıcı adına işlem yapan aracı hizmet sağlayıcılara aracılık ettikleri mesafeli sözleşmelere ilişkin bazı yükümlülükler getirildi. Buna göre, tüketicilerin talep ve bildirimlerini iletebilmelerine ve takip edebilmelerine elverişli bir sistemi kurulacak ve bu sistem kesintisiz açık tutulacak. Aracı hizmet sağlayıcısı, ön bilgilendirmenin yapılmasından, teyidinden ve ispatından, belirli hallerde bu bilgilerin doğruluğundan, bu bilgilerin ürüne ilişkin platformda yer alan reklamları ile uyumlu olmasından, gerçekleşen işlemlere ilişkin kayıtların tutulması ve saklanmasından, satıcı veya sağlayıcı adına bedel tahsil etmeleri halinde teslim veya ifa ile cayma hakkına ilişkin yükümlülüklerden sorumlu tutulacak.

Tüketicinin tam ve doğru şekilde bilgilendirilmesi koşuluyla, tüketicinin malı satıcıya gönderme süresi cayma bildiriminin yöneltildiği tarihten itibaren 14 güne çıkarılırken, ayrıca cayma hakkının kullanımı halinde ortaya çıkan iade masraflarının mesafeli sözleşmede kararlaştırılması imkanı getirildi.

Tüketicilerin istekleri veya kişisel ihtiyaçları doğrultusunda hazırlanan mallara ilişkin sözleşmelerde tüketicinin bilgilendirilmesi ve onayı ile 30 günlük azami teslim süresi yükümlülüğünün daha uzun süreler için belirlenmesine imkan sağlandı. Böylece, üretim süreci 30 günden fazla süren ve sipariş sonrası kişiye özel üretimine başlanan mallara ilişkin uygulamada karşılaşılan sorunlara çözüm getirilmesi amaçlandı.

Kart limiti korunacak

Kredi kartı ile yapılan ödemelerde cayma hakkının kullanılması halinde yasal olarak azami 14 gün içinde satıcı veya sağlayıcı ile aracı hizmet sağlayıcı tarafından tüketiciye yapılması zorunlu bedel iadelerine ilişkin olarak kart çıkaran kuruluşlara aktarılan tutarın kart çıkaran kuruluşa ulaşmasını takiben kartın kullanılabilir limitine tek seferde ilave edilmesi sağlanacak. Bu hükmün 1 Ocak 2023’te yürürlüğe girmesi öngörülürken, bu düzenlemeyle tüketicilerin kredi limitlerinin haksız yere azalmasından dolayı finansmana ulaşmalarının önündeki engel kaldırılmış oldu.

Cep telefonu, akıllı saat, tablet ve bilgisayarlar, taşıt ve drone başta olmak üzere ilgili resmi sicillerine kayıt ve tescili zorunlu olan taşınırlar, tescil veya kayıt sonrası kullanılmamış mal olarak tekrar satışa konu edilememesi, kurulum veya montajı satıcı veya yetkili servis tarafından yapılan malların ilave maliyete katlanılmadan yeniden satışa konu edilememesi için tüketicilerin tam ve doğru olarak bilgilendirilmesi şartı ve sözleşenlerin mutabakatı ile cayma hakkı kullanımından istisna tutuldu. Bu düzenlemeyle alışveriş kararı öncesi tüketicilerin gerekli ve yeterli araştırmayı yaparak söz konusu hakkın gereksiz ve keyfi kullanımının neden olduğu kaynak israfının önlenmesi, çoğunluğu ithal olan bu malların neden olduğu ithalat giderlerinin azaltılması, çevreye verilen zararın engellenmesi, sürdürülebilir tüketim ve yeşil dönüşüme katkı sağlanması amaçlandı.

Yönetmelik, 1 Ekim 2022’de yürürlüğe girecek.